หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/274

259

เรื่องปราบอั้งยี่ปรากตไนหนังสือพิมพ์บางกอกไตมส์ประกอบกับความซงจำของฉันได้ความว่า เมื่อกลางเดือนมิถุนายน พ.ส. 2432 พวกอั้งยี่รวมผู้คนเตรียมการที่จะตีกันเปนขนานไหย่ กะซวงนครบาลเรียกพวกตัวนายหัวหน้าอั้งยี่ไปสั่งไห้ห้ามปราม แต่อั้งยี่มีหัวโจกหนุนหลังหยู่ ก็ไม่ฟังพวกนายห้าม พอถึงวันที่ 16 มิถุนายน พวกอั้งยี่ก็ลงมือเที่ยวรื้อสังกะสีมุงหลังคาและเก็บขนโต๊ะตู้หีบปัดตามโรงร้านบ้านเรือนของราสดรที่ริมถนนจเรินกรุงตอนไต้วัดยานนาวาเอาไปทำค่ายบังตัวขวางถนนจเรินกรุงทั้ง 2 ข้าง เอาท้องถนนตรงหลังโรงสีของห้างวินเซอร์ ซึ่งเรียกกันว่า โรงสีปล่องเหลี่ยม เปนสนามรบ พวกเจ้าของโรงสีทั้งที่เปนฝรั่งและจีนห้ามพวกอั้งยี่เปนกัมกรของตนก็ไม่ฟัง พลตระเวนห้ามก็ไม่หยุด กองตระเวนเห็นจีนมาเหลือกำลังที่จะจับกุม ก็ต้องถอยออกไปรักสาหยู่เพียงพายนอกแนวที่วิวาท ท้องที่ถนนจเรินกรุงตั้งแต่ตลาดบางรักลงไปก็ตกหยู่แก่อั้งยี่ทั้ง 2 พวก เริ่มขว้างปาตีรันกันแต่เวลาบ่าย พอค่ำลงก็เอาปืนออกยิงกันตลอดคืน ถึงวันพรึหัสบดีที่ 20 มิถุนายน โรงสีและตลาดยี่สานการค้าขายแต่บางรักลงไปต้องหยุดหมด และมีกิตติสัพท์ว่า พวกอั้งยี่จะเผาโรงสีที่พวกสัตรูอาสัย เจ้าของโรงสีก็พากันตกไจ ที่เปนโรงสีของฝรั่งไล่จีนออกหมดแล้วปิดประตูบริเวน ชวนพวกฝรั่งถืออาวุธไปช่วยกันล้อมวงรักสาโรงสี แต่โรงสีที่เปนจีนไม่กล้าไล่พวกกุลี เปนแต่ไห้ปิดโรงสีไว้ พวกอั้งยี่ยังรบกันต่อมาไนวันที่ 20 ถึงตอนบ่าย