หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/5

(ข)

หนังสือ นิทานโบรานคดี กล่าวถึงเรื่องราวเกี่ยวกับความรู้ไนทางพูมิสาตร ประวัติสาตร โบรานคดี และขนบทำเนียมประเพนีต่าง ๆ ตามความซงจำของสมเด็ดกรมพระยาดำรงราชานุภาพ แบ่งออกเปนตอน ๆ ตามลักสนะเรื่อง เปนต้น นิทาน เรื่อง "ค้นเมืองโบราน" ซงเล่าเรื่องการค้นหาพระเจดีย์ซึ่งสมเด็ดพระนเรสวรมหาราชโปรดไห้ส้างขึ้นเปนที่ระลึกไนคราวชนช้างกับสัตรู และซงได้ชัยชนะหย่างเด็ดขาดงดงาม เปนสงครามกู้ชาติ ไห้ชาติไทยคงความเปนไทยมาได้จนทุกวันนี้ ไนพระราชพงสาวดารกล่าวว่า สมเด็ดพระนเรสวรมหาราชซงทำยุทธหัตถีหรือชนช้างกับราชสัตรูที่ตำบนหนองสาหร่าย แต่ไม่กล่าวว่าตำบนนี้หยู่ที่ไหน จึงเปนเหตุไห้มีการสำหรวดตรวดค้นกัน จนพบพระเจดีย์อันเปนอนุสาวรีย์เทิดเกียรติไทย ซึ่งปรักหักพังซ่อนหยู่ไนป่ารก สมเด็ดกรมพระยาดำรงราชานุภาพซงเล่าเรื่องตอนนี้ กล่าวถึงต้นเหตุที่ไปตรวดค้น และซงวินิฉัยเรื่องตามที่กล่าวไว้ไนพระราชพงสาวดารด้วยหลักโบรานคดี กะทำไห้ผู้ที่อ่านแล้วได้รับความรู้และความภาคพูมิไจไนชาติของตน อีกเรื่องหนึ่ง ซงเล่าถึงเรื่องจังหวัดเพชรบูรน์เมื่อครั้งสเด็ดไปราชการยังจังหวัดนั้น ซงเล่าถึงพูมิประเทส ระยะทาง และประวัติของจังหวัดเพชรบูรน์ไว้ละเอียดละออ เปนความรู้ของผู้ที่ไฝ่ไจไนเรื่องซึ่งเปนส่วนหนึ่งของประเทสบ้านเกิดเมืองนอนที่รักของตน ไช่แต่เท่านั้น เมื่อเร็ว ๆ นี้ สมเด็ดกรมพระยาดำรงราชานุภาพยังประทานบันทึกเรื่องจังหวัดเพชรบูรน์ไนลางประการมาไห้กรมสิลปากรเปนแนวสำหรับ