หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/55

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
40

ถ้าเห็นดวงจันท์มุดเงามืดตรงไป ก็เข้าไจว่า พระจันท์หลุดเลยออกไปทางท้องพระราหู จึงมักถามกันว่า "ขี้หรือคาย" และประสงค์จะไห้พระราหูต้องคายพระจันท์ เมื่อมีจันท์อังคาดแล้ว ต่อไปถึงวันหลัง พอพระจันท์ขึ้น ก็มักทำขวัญพระจันท์ด้วย เมื่อตัวฉันยังเปนเด็กหยู่ไนพระบรมมหาราชวัง เวลามีจันท์อังคาด เคยเห็นเขาเอาเชี่ยนขันตีช่วยพระจันท์ เคยช่วยเขาตี เปนการสนุกหย่างหนึ่ง เขาบอกว่า ถึงไม่มีอะไรจะตี เพียงดีดเล็บมือไห้มีเสียงก็อาดช่วยพระจันท์ได้ ดูพิลึก แต่เวลาฉันไปหัวเมือง เพิ่งจะไปพ้องกับจันท์อังคาดเมื่อวันนั้น พึงเห็นได้ว่า ความเชื่อเช่นกล่าวมาคงจะมีมาเก่าแก่ทีเดียว ไนอินเดียถือคติต่างออกไปอีกหย่างหนึ่งว่า เวลามีจันท์อังคาด ถ้าไครลงน้ำดำหัว เปนสวัสดิมงคลยิ่งนัก พวกพราหมน์พาคตินั้นเข้ามาเมืองไทยแต่โบรานเหมือนกัน จึงมีประเพนีที่พระเจ้าแผ่นดินสงมุรธาภิเสกเมื่อเวลาจันท์อังคาดเปนนิจ เพิ่งเลิกเมื่อรัชกาลที่ 5

สมเด็ดพระพุทธเจ้าหลวงสเด็ดไปเมืองสุพรรนครั้งแรก สเด็ดขึ้นไปทางทำลำน้ำนครชัยสรี ประพาสอำเพอสองพี่น้องก่อน แล้วสเด็ดขึ้นไปยังเมืองสุพรรนบุรี ทอดพระเนตรสถานที่โบรานต่าง ๆ ทุกแห่ง เมื่อสเด็ดไปทำพิธีพลีกัมที่สาลเทพารักส์หลักเมือง โปรดพระราชทานเงินไห้ส้างกำแพงแก้วกับสาลาที่พัก ขยายบริเวนสาลานั้นไห้กว้างออกไปอีก ประพาสเมืองสุพรรนแล้ว สเด็ดกลับทางคลองจรเข้ไหย่ มาออกบ้านผักไห่ตาลานไนจังหวัดอยุธยา แล้วเลยมาขึ้นรถไฟที่บางปอิน