หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/98

83

แล้วชวนพุทธสาสนิกชนทั่วทุกชาติทุกภาสาไห้ร่วมมือช่วยกันจัดการสอนพระพุทธสาสนาไห้มีคนนับถือแพร่หลายไนอินเดีย ต่อนั้นไป ก็จะได้ทำนุบำรุงพระเจดียสถานต่าง ๆ ไห้พระพุทธสาสนากลับเปนส่วนไหย่อันหนึ่งไนสาสนาต่าง ๆ ที่ไนอินเดีย และเอาเปนที่ประชุมของพุทธสาสนิกชนทั่วทั้งโลก ไนเวลานั้น มีชาวลังกาและพม่าเข้าร่วมมือกับเขาหลายคนแล้ว จึงตั้งเปนสมาคมไห้ชื่อว่า "มหาโพธิ" ตามนามมหาเจดีย์นะพุทธคยาที่เขาจะเอาเปนแหล่งฟื้นพระพุทธสาสนา แต่มีความขัดข้องเกิดขึ้นหย่างหนึ่ง ด้วยพวกพราหมน์มหันต์อ้างว่า ที่ดินตำบนพุทธคยากับทั้งมหาเจดียสถานเปนสมบัติของตน ไม่ยอมไห้สมาคมมหาโพธิไปตั้งสถานีนะที่นั้น จะขอซื้อฉเพาะตรงที่วัดก็ไม่ขาย นายธัมมปาละมาหาฉัน ด้วยเห็นว่า เปนเจ้านายประเทสไทยอันเปนประเทสสำคันที่นับถือพระพุทธสาสนาประเทสหนึ่ง เพื่อจะขอไห้ฉันช่วยพูดจากับอุปราช Viceroy อินเดียไห้ไช้อำนาดรัถบาลบังคับพวกพราหมน์มหันต์ไห้มอบวัดพระมหาโพธิอันเปนวัดไนพระพุทธสาสนาคืนไห้เปนวัดของพวกพุทธสาสนิกชนตามเดิม ฉันตอบว่า ที่พวกเขาคิดจะฟื้นพระพุทธสาสนาไนอินเดียนั้น ฉันก็ยินดีอนุโมทนาด้วย แต่ที่จะไห้ไปพูดกับอุปราชไนเรื่องวัดพระมหาโพธินั้น ฉันเห็นจะรับธุระไม่ได้ ด้วยการนั้นเปนการภายไนบ้านเมืองของอินเดีย ตัวฉันเปนชาวต่างประเทส ทั้งเปนแขกของรัถบาล ที่จะเอื้อมเข้าไปพูดจาร้องขอถึงกิจการพายไนบ้านเมืองของเขา ไม่สมควนจะพึงทำ ฉันพูดต่อไปว่า ธัมมะเปนตัวพระสาสนา อิถปูนไม่