เรื่องเจรจาความเมืองครั้งปีจอนี้ มีเนื้อความปรากฎในหนังสือพระราชพงศาวดารแต่ว่า เมื่อเดือน ๑๒ ปีจอนั้น มีทูตพม่ามาถึงเมืองกาญจนบุรี บอกว่า ถือหนังสือเสนาบดีพม่ามาถึงเสนาบดีไทย จะขอเจริญทางพระราชไมตรีให้สองพระนครเปนทองแผ่นเดียวกันสืบไป เมืองกาญจนบุรีบอกเข้ามายังกรุงเทพฯ พระบาทสมเด็จฯ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมีรับสั่งว่า พม่าไม่ได้ตั้งใจจะเปนไมตรีโดยสุจริต มาพูดจาจะขอเปนไมตรีทีไร ต่อมาไม่ช้าก็มีศึกพม่ามาทุกที การที่มาพูดจาเปนแต่ล่อลวงให้ตายใจ จะเชื่อถือไม่ได้ ให้พระยากาญจนบุรีขับไล่ทูตพม่าไปเสีย ในหนังสือพระราชพงศาวดารกล่าวดังว่ามานี้ แต่ความไปมีปรากฎในหนังสือพระยากาญจนบุรีตอบพม่าเมื่อปีมโรง พ.ศ. ๒๓๕๑ ในคราวเจรจาความเมืองครั้งที่ ๕ อ้างถึงที่พม่าได้เข้ามาพูดจาคราวก่อน ซึ่งเข้าใจว่าหมายความว่าคราวปีจอนี้เอง มีเรื่องแปลกออกไปว่า ผู้ที่เปนทูตพม่าเข้ามาถูกประหารชีวิตรคน ๑ ปล่อยกลับไปคน ๑ แลพระยากาญจนบุรีที่รับทูตพม่าก็ถูกถอดด้วย จึงสันนิษฐานว่า ทูตพม่าที่มาคราวนี้เห็นจะเปนพม่าคน ๑ เปนมอญคน ๑ พระยากาญจนบุรีส่งตัวเข้ามากรุงเทพฯ ทั้ง ๒ คนชรอยพม่าที่ว่าเปนทูตนั้น จะมาทำอย่างไรให้
หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๒๑) - ๒๔๖๔.pdf/21
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๙
๒
