หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๒๑) - ๒๔๖๔.pdf/5

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

ของพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม บุนนาก) ซึ่งเปนมารดาพระยารำไพพงศ์บริพัตร (จิตร บุนนาก) ที่ ๔ นายแย้ม คือ พระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดชนั้น เจ้าพระยายมราช (ศุข) มีคฤหสถานตั้งอยู่ณตำบลใกล้ปากคลองตลาดฟากตวันออกในกำแพงพระนคร เมื่อเจ้าพระยายมราช (ศุข) ถึงอสัญญกรรมแล้ว บรรดาบุตรและธิดาซึ่งยังไม่ได้แยกบ้านเรือนไปอยู่ณะที่อื่นก็รวบรวมกันอยู่ในที่นั้นเปนส่วน ๆ อยู่ในความครอบครองอุปการของพระยาเพชรฎา (นก) ผู้เปนบุตรใหญ่ในท่านผู้หญิง, ได้ปกปักรักษาสกุลวงศ์สืบต่อมา

พระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช (แย้ม สินศุข) เกิดที่บ้านตำบลปากคลองตลาดนี้เมื่อวันพุฒที่ ๑๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๓๙๑ เมื่อบิดาถึงอสัญญกรรม มีอายุได้ประมาณ ๗ ขวบ จึงอยู่ในความปกปักรักษาของพระยาเพชรฎา (นก) ๆ ได้อุปการบำรุงมาจนเติบโตถึงคราวบวช, ได้อุปสมบทอยู่ณวัดราชบุรณะ ครั้นถึง พ.ศ. ๒๔๑๖ เปนเวลาที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช แต่เมื่อยังดำรงพระยศเปนสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์, เสด็จประทับอยู่ในพระบรมมหาราชวังณหอราชพิธีกรรมริมประตูศรีสุนทร พระยาเพชรฎา (นก) พาตัวนายแย้มน้องชายผู้ซึ่งมีอายุได้ ๒๕ ปีเข้าถวายตัวเปนมหาดเล็กในพระองค์ ขณะนั้นได้ทรงรับพระสุพรรณบัตรเฉลิมพระนามเจ้าฟ้าแล้วตามพระราชประเพณี ก็เหมือนว่าได้ทรงกรมแล้ว จึงมีตำแหน่งข้าหลวงประจำกรม คือ เจ้ากรม