หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๒๑) - ๒๔๖๔.pdf/82

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๗๐

อื่น ๆ แลความประสงค์สิ่งไรของท่านซึ่งเปนกุศลไม่มีโทษ จงสำเร็จทุกประการเทอญ

เพราะเราได้รับธรรมบรรณาการ ความรำพันพรรณาถึงเจ้ากรุงอังวะเปนมหาราชกระษัตริย์ แลสรรเสริญสมบัติทั้งพระเกียรติยศธรรมคุณต่าง ๆ ยืดยาวนักหนา เราก็ควรจะต้องกล่าวความในกรุงสยามประเทศนี้แสดงออกไปเปนปฏิบรรณาการตอบแทนให้ท่านฟังบ้าง แต่ปรกติไทยชาวกรุงสยามประเทศนี้ย่อมรู้ประมาณในทางกถา ความใด ๆ ถึงจะจริงแท้ แต่ถ้าเปนความไกลตา เห็นว่าเปนคนไกล ๆ จะเชื่อยาก ก็ไม่อยากกล่าวยืดยาวไป ด้วยเห็นว่าไม่มีประโยชน์ แลคำยกยอว่า กระษัตริย์มหาสมมุติราชวงศ์อสัมภินขัติยพงศ์บริสุทธิมาเนือง ๆ ในพระบาฬีแลอรรถกถาฎีกาต่าง ๆ นั้น คนทั้งปวงชาวประเทศต่าง ๆ ได้ทราบทั่วกันว่าเปนคำยกย่องของคนโบราณใช้ในมัธยมประเทศที่ได้รู้อยู่บัดนี้ว่าฮินดูสถาน เพราะบาฬีเปนของสังคายนายในมัธยมประเทศนั้น แลอรรถกถาฎีกาก็เปนคำกล่าวแก้บาฬี แต่การในมัธยมประเทศไม่ได้ว่าด้วยการประเทศอื่น ๆ แลคนบางพวกในประเทศนั้นได้ชื่อว่ากระษัตริย์ เพราะเนื่องด้วยขัติยชาติตามเชื้อชาติสืบตระกูลเปนลำดับมาดังนี้ ชาติอื่น คือ พราหมณ์ แพสย์ สูท จัณฑาล เนศาท ปกุส, เปนต้น ซึ่งถือกันต่าง ๆ ในประเทศนั้น แลคนที่ใช่ชาติกระษัตริย์เดิม จะชื่อว่ากระษัตริย์ด้วยเปนเจ้าแผ่นดินก็หาไม่ แลเจ้าแผ่นดินในประเทศนั้นคนทั้งหลายย่อมนับถือให้ได้ราชาภิเศกเฉภาะแต่ขัติยชาติเปน