หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๕๓) - ๒๔๗๖.pdf/125

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๒๑

แลเมืองนครข้างฝ่ายใต้ต้องออกทางนั้น สกุลณสงขลาเปนพ่อค้า เข้าใจแสวงหาผลประโยชน์ทั้งที่จะได้จากการค้าขายแลเกลี้ยกล่อมผู้คนพลเมืองที่อยู่ใกล้เคียงเข้าไปตั้งภูมิลำเนาในพื้นเมืองให้มากขึ้น ฤๅถ้าจะว่าโดยย่อ ก็คือ ตั้งแต่เมืองสงขลาได้เปนหัวเมืองใหญ่แล้ว ก็ตั้งหน้าแข่งเมืองนครเรื่อยมา ข้างเมืองนครก็ขัดขวาง ด้วยจะรักษาอำนาจแลป้องกันผลประโยชน์ เหตุอันนี้มีอยู่เสมอ พระยาทั้ง ๒ เมืองจึงไม่เข้ากัน อริกันตลอดไปจนในราชการ เช่นปรากฎอยู่ในหนังสือจดหมายหลวงอุดมสมบัตินั้นเปนตัวอย่าง ทั้ง ๒ ฝ่ายต้องคุมเชิงระวังผิดชอบไม่ให้เสียแต้มคูกัน ด้วยเหตุนี้ ทั้งพระยานครแลพระยาสงขลาต่างสั่งลูกหลานที่เข้ามารับราชการอยู่ในกรุงเทพฯ ให้คอยสืบสวนข่าวคราว โดยเฉภาะที่เกี่ยวด้วยเมืองสงขลาฤๅเมืองนคร บอกไปให้ทราบกันเสมอ ไม่ใช่สืบแต่ข้างเมืองนครฤๅเมืองสงขลาฝ่ายเดียว ข้าพเจ้าเคยได้เห็นต้นจดหมายเจ้าพระยาสงขลา เม่น แต่เมื่อเปนจ่าเรศในรัชกาลที่ ๓ มีบอกข่าวไปเมืองสงขลาฉบับ ๑ แต่ข้อความไม่สำคัญถึงควรจะพิมพ์ไว้เช่นจดหมายฉบับนี้ ๚

ผู้ที่ได้อ่านจดหมายหลวงอุดมสมบัติย่อมต้องออกปากชมว่า กระบวนจำของหลวงอุดมสมบัติเปนอย่างดี ด้วยจดจำได้จนถึงถ้อยคำที่รับสั่งว่าอย่างไร ๆ ถ้าใครอ่านจดหมายฉบับนี้ จะได้รู้ความอิกอย่างหนึ่งว่า วิธีจดจำอย่างนั้นเปนวิธีเขียนจดหมายกันในครั้งนั้น 

๑๖