หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๗๔) - ๒๕๐๒.pdf/3

คำนำ

เนื่องในงานพระราชทานเพลิงศพ หม่อมนวม ทองใหญ่ ท.จ. ในกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคมกำหนดงานในวันที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๐๒ ณ เมรุวัดมกุฏกษัตริยาราม ม.จ. ทองประทาศรี ทองใหญ่ ผู้เป็นเจ้าภาพ ได้ทรงแจ้งความประสงค์แก่เจ้าหน้าที่แผนกค้นคว้า กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์กรมศิลปากร ว่า มีพระประสงค์จะจัด พิมพ์หนังสือแจกเป็นอนุสรณ์ในงานนี้ ขอให้เป็นเรื่องความรู้ที่เกี่ยวข้องกับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม เจ้าหน้าที่ได้พิจารณาแล้วเห็นว่า ต้นฉบับเอกสารเกี่ยวกับการที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม เมื่อยังเป็นกรมหมื่นประจักษ์ศิลปาคม ได้รับพระกรุณาแต่งตั้งให้เป็นข้าหลวงไปจัดราชการที่หัวเมืองลาวพวนตั้งแต่ราว พ.ศ. ๒๔๓๔ นั้น ยังไม่เคยจัดพิมพ์เลย เอกสารเหล่านี้เก็บรักษาไว้ ณ กองจดหมายเหตุแห่งชาติ สมควรจะจัดพิมพ์เผยแพร่ เพราะเป็นเอกสารซึ่งจะเพิ่มพูนความรู้แก่ผู้สนใจในเรื่องของประเทศไทยเกี่ยวกับวิวัฒนาการในการปกครอง และเศรษฐกิจ และด้านอื่น ๆ ของหัวเมืองในภาคนั้น นอกจากนั้น เอกสารเหล่านี้จะให้ความรู้เกี่ยวกับเหตุการณ์บ้านเมืองเมื่อก่อน ร.ศ. ๑๑๒ ซึ่งเป็นเหตุให้ไทยเราต้องเสียดินแดนบางส่วนไปด้วย เจ้าหน้าที่จึงได้ถวายคำแนะนำให้จัดพิมพ์เรื่องนี้ ซึ่งหม่อมเจ้าทองประทาศรีก็ทรงเห็นชอบด้วย เอกสารนี้นับว่าเป็นเรื่องที่เนื่องด้วยพงศาวดารของไทย