หน้า:ปัญญาส (๑๔) - ๒๔๗๐.pdf/37

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
32
ปัญญาสชาดก

นั้น เพราะธรรมสิ่งใด ข้อ ๓ ว่า ที่เรียกกันว่า รถ นั้น ได้แก่สิ่งอะไร สิ่งอะไรที่รุ่งเรืองอยู่ในโลกนี้แลโลกอื่น

เมื่อพระเจ้าพรหมทัตทรงแก้ไม่ได้ ท้าวสักกะจึงสำทับว่า ดูกรพระราชาผู้เปนใหญ่กว่าชน พระองค์จงทรงคิดพิจารณาสอบค้นให้ได้ภายใน ๗ วัน วันที่ ๗ เราจะกลับมา ถ้าพระองค์ทรงแก้ได้ ก็เปนการดี ถ้าแก้ไม่ได้ เราจักทำลายพระเศียรพระองค์ให้แตกด้วยฆ้อนเหล็กอันลุกเปนเปลวไฟนี้ ทรงคุกคามแล้วจึงตรัสต่อไปว่า ถ้าท่านเปนนักปราชญ์ ท่านจงขึ้นไปในอากาศ แล้วจงแก้ปัญหาเหล่านี้ เมื่อแก้แล้ว จะได้เล่นคลีด้วยกัน ท้าวสักกะตรัสเท่านั้น แล้วก็อัตรธานหายไปจากมนุษย์โลก

ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา เมื่อสมเด็จพระบรมศาสดาจะทรงประกาศเนื้อความนั้น จึงตรัสคาถาว่า

อิติ วตฺวาน มฆวา เทวราชา สุชมฺปติ
ราชานํ สนฺตชฺเชตฺวา สคฺคกายํ อปกฺกมิ ฯ

แปลว่า ท้าวมัฆวานเทวราชผู้เปนสามีนางนาฎสุชาดาตรัสเช่นนี้ แลขู่สำทับพระเจ้าพรหมทัตแล้ว ก็หลีกกลับไปสู่หมู่แมนเมืองสวรรค์

ปุนทิวเส ครั้นวันรุ่งเช้า พระเจ้าพรหมทัตจึงให้ประชุมผู้มีศักดิสูง มีพระมหาอุปราชแลเสนาบดีเปนต้น ทั้งนักปราชญ์ราชบัณฑิต มีพราหมณ์ปโรหิตเปนต้น ณท้องพระโรงหลวง แล้วดำรัสถามปัญหาสี่ข้อว่า ท่านทั้งหลาย ใครรู้อธิบายปัญหาเหล่านี้บ้าง มหาชนทั้งหลายได้