หน้า:พงศาวดาร (หัตถเลขา) - ๒๔๕๕ (๓).djvu/68

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๓

บริบูรณ์ แลอาณาเขตรเมืองพิมายก็แบ่งออกเปนส่วนหนึ่ง ตั้งแต่แขวงหัวเมืองตระวันออกฝ่ายดอนไปกระทั่งถึงแดนกรุงศรีสัตนาคนหุตแลกรุงกัมพูชา ฝ่ายใต้ลงมาถึงเมืองสระบุรีตลอดลำน้ำแควป่าสัก แลแผ่นดินครั้งนั้นแบ่งออกเปนหลายส่วนหลายเจ้า ข้างฝ่ายเหนือก็เปนสองส่วน คือ เมืองพระพิศณุโลกส่วนหนึ่ง เมืองสวางคบุรีส่วนหนึ่ง ข้างฝ่ายใต้ก็เปนสองส่วน คือ เมืองจันทบูรฝั่งทเลฟากตระวันออกส่วนหนึ่ง เมืองนครศรีธรรมราชฝั่งทเลฟากตระวันตกส่วนหนึ่ง ข้างฝ่ายดอนด้านตระวันออกนั้น คือ เมืองพิมายส่วนหนึ่ง แลแผ่นดินส่วนกลางเปนของพระนายกองโพธิ์สามต้นส่วนหนึ่ง เปนหกแดนหกเจ้าด้วยกัน.

ในขณะนั้นฝ่ายเจ้าตากซึ่งตั้งอยู่ณเมืองจันทบูรต่อเรือรบสำเร็จ ได้ทราบข่าวว่า กรุงเทพมหานครเสียแก่พม่าแล้ว สมณพราหมณาจารย์แลราชตระกูลสูรย[1] วงษาเสนาอำมาตย์ประชาราษฎรถึงซึ่งพินาศฉิบหายพม่ากวาดเอาไปเปนอันมาก ที่เหลืออยู่ก็ได้ความทุกขลำบากอดอาหารล้มตายแลฆ่าฟันกันทุกแห่งทุกตำบล เพราะ[2] หาพระเจ้าแผ่นดินมิได้ พม่าตั้งพระนายกองไว้รั้งกรุงเทพมหานคร บรรดาหัวเมืองทั้งปวงก็คิดกำเริบก่อเกิดอหังการตั้งตัวเปนเจ้าขึ้นเปนหลายเมือง แผ่นดินแบ่งออกเปนหลายส่วน เกิดจลาจลรบพุ่งกันเปนหลายพวก แลสมณพราหมณ์ไพร่ฟ้าประชากรได้ความเดือดร้อน[3] หาที่พึ่งมิได้ ทรงพระ


  1. เดิมว่า ขัติย
  2. เหตุ
  3. เดือดร้อนนาถา