หน้า:พงศาวดาร (หัตถเลขา) - ๒๔๕๗.pdf/40

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

ศิลาจาฤกของพระมหาธรรมราชาลิไทย จาฤกไว้เปนภาษาไทยหลัก ๑ ภาษาเขมรหลัก ๑ เมื่อราวปีฉลู จุลศักราช ๗๒๓ พ.ศ. ๑๙๐๔ เล่าเรื่องต่าง ๆ ที่มีในรัชกาลของพระมหาธรรมราชาลิไทย

หนังสือเรื่องนางนพมาศ หนังสือเรื่องนี้ว่า เปนของนางนพมาศ ธิดาของพระศรีมโหสถ เปนตระกูลพราหมณ์ครั้งกรุงศุโขไทย แต่ง เล่าเรื่องที่บิดานำนางนั้นถวายเปนพระสนมของสมเด็จพระร่วง ได้เปนพระสนมเอกที่ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ เข้าไปอยู่ในพระราชวัง เห็นขนบธรรมเนียมราชประเพณีตลอดจนภูมิสถานบ้านเมืองแลรั้ววังอย่างไร ก็จดพรรณนาไว้ในหนังสือนั้น รวม ๓ เล่มสมุดไทย เรียกกันว่า เรื่องนพมาศ บ้าง เรียกว่า ตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์ บ้าง

เมื่ออ่านตรวจดูหนังสือเรื่องนี้ ข้าพเจ้าเห็นว่า ในทางภาษา เปนหนังสือแต่งใหม่ในครั้งกรุงรัตนโกสินทรนี้เอง สำนวนผิดกับหนังสือแต่งครั้งกรุงศุโขไทยนัก แลมีข้อความในหนังสือนั้นบางแห่งซึ่งเห็นว่า จะเปนความจริงไม่ได้เปนอันขาด เช่น ชาวต่างประเทศว่า มีอังกฤษ ฝรั่งเศส วิลันดา สเปน แลที่สุดอเมริกัน ซึ่งความจริงรู้อยู่เดี๋ยวนี้เปนแน่นอนว่า ฝรั่งชาติเหล่านั้นหรือชาติใดใดยังไม่มีทางมาประเทศนี้ในครั้งนางนพมาศ

อิกประการ ๑ ที่ว่า ครั้งนครศุโขไทยมีปืนใหญ่หนักตั้งร้อยหาบพันหาบ ข้อนี้ก็จะเปนความจริงไม่ได้ ด้วยปืนใหญ่ยังไม่ได้เกิดขึ้นในโลกในเวลานั้น เหตุใดจึงกล่าวไว้ในหนังสือนางนพมาศ