๏ ลุศักราช ๙๒๐ ปีมเมีย สำเรทธิศก สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวก็ให้สมเด็จพระนเรศวรบรมราชาธิราชบพิตรเปนเจ้าอันเปนสมเด็จพระราชโอรสาธิราชขึ้นไปเสวยราชย์ณเมืองพระพิศณุโลก ขณะนั้น พระชนม์ได้ ๑๖ พระพรรษา แต่สมเด็จเอกาทศรฐผู้เปนพระราชอนุชาสมเด็จพระนเรศวรเปนเจ้านั้น สมเด็จพระราชบิดาเอาไว้ณพระมหานครศรีอยุทธยาด้วย.
๏ ลุศักราช ๙๒๑ ปีมแม เอกศก พระเจ้าหงษาวดียกช้างม้ารี้พลไปเอาเมืองล้านช้าง กำหนดให้สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวกรุงเทพมหานครแลสมเด็จพระนเรศวรเปนเจ้าเสด็จขึ้นไปด้วย แต่สมเด็จเอกาทศรฐอันเปนตรุณราชบุตร พระราชบิดาดำรัศให้อยู่รักษาพระนคร สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวกับสมเด็จพระนเรศวรเปนเจ้าก็ยกช้างม้ารี้พลไปถึงตำบลหนองบัวในจังหวัดเมืองล้านช้าง ขณะนั้น สมเด็จพระนเรศวรเปนเจ้าทรงพระประชวรทรพิศม์ พระเจ้าหงษาวดีตรัศให้สมเด็จพระมหาธรรมราชากับพระนเรศวรเสด็จคืนมายังพระนครศรีอยุทธยา ครั้งนั้น พระเจ้าล้านช้างป้องกันรักษาเมืองเปนสามารถ ทัพหงษาจะหักเอาพระนครก็มิได้ พอจวนเทศกาลวสันตฤดู ก็ยกทัพกลับไปเมืองหงษาวดี.
๏ ฝ่ายพระยาแลวกยกมาจะใกล้ถึงปากน้ำพระประแดง เจ้าเมืองธนบุรีแลกรมการทั้งหลายรู้ข่าวว่า พระยาแลวกยกมา ก็บอกขึ้นไปให้กราบทูล ส่วนเรือทัพน่าพระยาแลวกก็ไล่ตามเรือซึ่งตระเวนชเลนั้นติดเข้ามา เจ้าเมืองธนบุรีแลกรมการทั้งหลายมิทันแต่งการที่จะรบพุ่งป้องกันเมือง ต่างคนต่างเอาครัวหนี พระยาแลวกก็ยกทัพเข้ามา
