หน้า:ยศเจ้า - ดำรง - ๒๔๗๒.pdf/10

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

ราชสกุลยศชั้นราชปนัดดา คือ บุตรธิดาของหม่อมเจ้า เป็นหม่อมราชวงศ์ ในทำเนียบศักดินาพลเรือนก็มี แต่สงสัยว่า จะเป็นของเติมเข้าใหม่ เพราะคำว่า หม่อมราชวงศ์ พึ่งใช้ในรัชชกาลที่ ๔ กรุงรัตนโกสินทรนี้เอง แต่ก่อนเรียกกันว่า เจ้า บ้าง คุณ บ้าง ครั้งกรุงศรีอยุธยาจะเรียกว่ากระไร ไม่ปรากฏ

บุตรธิดาหม่อมราชวงศ์ มียศเป็นหม่อมหลวง คำว่า หม่อมหลวง นั้น พบในประกาศรัชชกาลที่ ๔ ซึ่งห้ามมิให้เรียกหม่อมราชวงศ์ว่าเจ้า มีในประกาศนี้แห่ง ๑ ว่า “หม่อมราชวงศ์ที่ในข้าราชการ เรียกว่า หม่อมหลวง ที่ไพร่ ก็เรียกว่า เจ้า” ดังนี้ ประกาศลงวันศุกร เดือนอ้าย ขึ้น ๑๑ ค่ำ ปีชวด ฉศก ศักราช ๑๒๒๖ (พ.ศ. ๒๔๐๗) ตามความในประกาศนั้น ดูเป็นหม่อมหลวงเป็นชั้นเดียวกับหม่อมราชวงศ์ ครั้นมาในรัชชกาลที่ ๕ ลดลงมาเป็นราชสกุลชั้นต่ำ ใช้เรียกบุตร์หม่อมราชวงศ์สืบมาจนบัดนี้