หน้า:ยศเจ้า - ดำรง - ๒๔๗๒.pdf/17

๑๔

บาศขวา ซึ่งเป็นคู่คิดเอาราชสมบัติ ให้เป็นเจ้า มีอิสสริยยศชั้นสูงรองแต่พระมหาอุปราชลงมา และให้ไปอยู่ที่วังหลัง เรียกนามวังหลังว่า พระราชวังบวรสถานพิมุข เอานามนี้ใช้เป็นนามกรมของข้าราชการที่สังกัดขึ้นในวังหลังว่า กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข โดยทำนองเดียวกับข้าราชการที่ขึ้นในพระมหาอุปราช นอกจากนั้น จะทรงยกย่องเจ้านายพระองค์ใด ก็ให้ว่า กรม และเรียกพระนามตามกรมตามแบบในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช จึงเลยเป็นแบบตั้งเจ้านายต่างกรมสืบต่อมาด้วยประการฉะนี้ ในหนังสือราชการครั้งกรุงเก่าและครั้งกรุงรัตนโกสินทรตลอดลงมาจนรัชชกาลที่ ๓ เมื่อออกพระนามเจ้านายต่างกรม ยังใช้ขึ้นคำว่า เจ้า ก่อน มิได้ขึ้นว่า กรม ยกตัวอย่างดังในหนังสือสัญญาทางพระราชไมตรีที่ไทยทำกับอังกฤษเมื่อในรัชชกาลที่ ๓ ยังเขียนว่า ได้ตรวจสัญญานั้นหน้าพระที่นั่งเจ้ากรมหมื่นสุรินทรรักษ์ ไม่ได้เรียกพระนามว่า กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ อย่างทุกวันนี้