หน้า:ยศเจ้า - ดำรง - ๒๔๗๒.pdf/33

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๓๐

กรมพระ มีแต่สมเด็จพระพันปีหลวงกับพระมหาอุปราชและวังหลัง อิสสริยศชั้นรองลงมาที่เป็นกรมหลวงนั้น ประหลาดที่มีแต่เจ้านายฝ่ายใน ไม่มีเจ้านายพระองค์ชายได้เป็นสักพระองค์เดียว แม้สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอก็ดี สมเด็จพระเจ้าหลานเธอก็ดี ที่เป็นพระองค์ชาย เป็นแต่เพียงกรมขุน ส่วนพระองค์เจ้านั้นได้เป็นเพียงกรมหมื่นเท่านั้น อีกประการหนึ่ง ในครั้งกรุงเก่า มิได้ปรากฏการเลื่อนกรมสักครั้งเดียว มีแต่ตั้งพระมหาอุปราช

ราชประเพณีตั้งกรมเจ้านายเมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยายังเป็นราชธานี จะทำอย่างไรไม่ปรากฏชัด ได้หลักฐานปรากฏแต่ว่า มีการสรงอภิเษกอย่าง ๑ กับได้พระราชพระนามจารึกในพระสุพรรณบัฏอย่าง ๑ ส่วนรายการมีปรากฏเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกจะโปรดฯ ให้อุปราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศ