หน้า:รายงานการประชุม สผ (๒๔๗๕-๑๑-๒๗) a.pdf/13

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๕๓๒

ฉะนั้น ที่หลวงแสงฯ เสนอว่า สัญญาทุกประเถทจะต้องนำมาเสนอสภานั้น จะเป็นการขัดกับหลักปฏิบัติ

หลวงประดิษฐ์มนูธรรมกล่าวว่า เรื่องทำสัญญานี้ ข้าพเจ้าได้โต้เถียงในอนุกรรมการแล้ว ชั้นแรก เห็นควรต้องเสนอสภาเพื่อสภาให้สัตยาบัน เพราะสัญญาเป็นเครื่องผูกพันธ์ระวางประเทศต่อประเทศ หาได้ผูกพันธ์เอกชนไม่ คือ เอกชนมีหน้าที่เคารพต่อกฎหมายแห่งรัฏฐาธิปัตย์ตน คือ จะให้สัญญานั้นใช้ได้ถึงเอกชน จึ่งต้องเสนอสภาเพื่อออกพระราชบัญญัติให้สัตยาบัน แต่ท่านผู้ชำนาญกฎหมายอังกฤษว่า ในกฎหมายอังกฤษ สัญญาไม่ต้องเสนอสภา และอ้างเหตุจำเป็นอย่างสำหรับประเทศสยาม ข้าพเจ้าจึ่งยอมตาม และขอให้ร่างดั่งที่เสนอมานั้น เห็นว่า สมควรแล้ว และอนุกรรมการได้พิจารณากันมากแล้ว

หลวงแสงนิติศาสตร์กล่าวว่า จริงอยู่ สัญญาอาจจะมีเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ไม่น่าจะได้รับมติจากสภา แต่เห็นว่า สัญญาใดที่สำคัญแล้ว ควรจะต้องผ่านสภาดั่งความในวรรค ๓ ด้วย มิใช่แต่ฉะเพาะสัญญาที่มีบทเปลี่ยนแปลงอาณาเขตต์ และสัญญาที่จะต้องออกพระราชบัญญัติ เช่น สัญญาที่ทำให้เกิดหนี้หรือภาระในเรื่องการคลัง นอกจากนี้ ยังมีสัญญาที่เราจะเสียหายแก่การยุทธศาสตร์ เช่น ในการที่จะอนุญาตให้คนอื่นสร้างทางรถไฟเข้ามาในพระราชอาณาเขตต์ เป็นต้น