หน้า:หัตถเลขาจุลจอม (๑) - ๒๕๐๖.pdf/5

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

และโบราณคดีอยู่ตามที่ข้าพเจ้าได้อนุมัติให้ดำเนินการ ซึ่งประธานกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ฯ ให้คำชี้แจงว่า เป็นเอกสารมีค่าสำคัญยิ่งทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ศีลธรรม และการเมืองการปกครองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นเอกสารที่แสดงให้เห็นพระราชกรณียกิจ พระบรมราชโองการบริหารราชการแผ่นดินของรัชกาลที่ ๕ ว่า ทรงมีพระปรีชาญาณสุขุมคัมภีรภาพล้ำลึกในการบริหารราชการบ้านเมทืองอย่างยอดเยี่ยมนานัปการ เอกสารเรื่องนี้ยังไม่เคยได้พิมพ์ที่ไหนมาก่อนเลย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เหมาะสมกับเป็นของแจกในงานถวายผ้าพระกฐินพระราชทานของสำนักนายกรัฐมนตรี เพราะในพระราชหัตถเลขาฯ นั้น ๆ แสดงให้ปรากฏถึงราชการแผ่นดินที่ทรงบริหารทุกกระทรวงทบวงกรมตั้งแต่ยังเป็นระบบการปกครองแผ่นดินแบบเวียง วัง คลัง นา จตุสดมภ์ และสมุหนายก สมุหพระกลาโหม ที่ได้ใช้ปกครองบ้านเมืองกันมาแต่สมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ กรุงศรีอยุธยา พุทธศักราช ๑๙๙๑ สืบมาจนถึงเปลี่ยนเป็นให้มีเสนาบดีว่าการกระทรวงเมื่อพุทธศักราช ๒๔๓๕ ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงการบริหารราชการแผ่นดินครั้งใหญ่ที่สุดของชาติไทย การพิมพ์เอกสารเรื่องนี้ไว้จึงเป็นการสมควร

เมื่อข้าพเจ้าได้รับการแนะนำดั่งกล่าว จึงได้เรียกต้นฉบับประชุมพระราชหัตถเลขามาตรวจดู ก็เห็นชอบตามที่ประธานกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์เสนอ และควรกล่าวไว้ ณ ที่แห่งนี้ด้วยว่า คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ฯ ได้เรื่องนี้มาจากคุณหญิงเล็ก อินทราธิบดีสีหราชรองเมือง ภรรยาพระยาอินทราธิบสีหราช