หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๗
ธรรมดาสิ่งซึ่งมีอยู่ในโลกจะหาให้เปนสิ่งวิเศษโดยรอบทีเดียวนั้นหายากยิ่งนักฉันใด ประเทศภูมิสถานเขาพระบาทก็มีที่เสียอยู่บ้างเหมือนเช่นนั้น เพราะถึงว่าหน้าแล้งจะดูงดงามสนุกสนานปานใด เมื่อถึงเทศกาลฝนก็กลับกลายไปอย่างอนึ่ง พื้นที่ราบรื่นก็กลายเปนโคลนตมหล่มลึก ล้อเกวียนเดิรไม่ได้ เขาแลป่าได้น้ำฝน ไม้ก็ขึ้นรุงรังระกันทึบทั่วไป ใครเคยขึ้นไปได้ความสนุกสนานเมื่อหน้าแล้ง ลองกลับขึ้นหน้าฝนก็จะได้แต่ความไข้เจ็บทุกขเวทนาลงมาแทบถึงอันตรายแก่ชีวิตก็เปนได้ เพราะเหตุนั้น คนทั้งหลายจึงขึ้นไปนมัสการพระพุทธบาทได้แต่ปีละระดูเดียว
ก็แต่เมื่อพิเคราะห์ไปอีกอย่างหนึ่ง จะว่าเปนความเสียแท้ทีเดียวก็ไม่ได้ ด้วยเทศกาลพระบาทที่ยังมีคนนิยมครึกครื้นสืบมาได้จนบัดนี้ ก็เห็นจะเปนเพราะที่ไปได้แต่ปีละระดูเดียวด้วยดอกกระมัง ถ้าเปนที่ไปได้
๒