หน้า:ไทยสถาปนากษัตริย์เขมร - สนร - ๒๕๐๕.pdf/58

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
พระบรมราชโองการ
ทรงเตือนให้องค์สมเด็จพระหริรักษ์ฯ รีบถวายรายงาน

สารตราท่านเจ้าพระยาจักรีฯ[1] มายังองค์สมเด็จพระหริรักษารามมหาอิศราธิบดี เจ้ากรุงกัมพูชา ให้ทราบ ด้วยมีพระบรมราชโองการมานพระบัณฑูรสุรสิงหนาทดำรัสเหนือเกล้าฯ ว่า แต่ก่อน มีศุภอักษรตอบออกมาว่า ด้วยองค์สมเด็จพระหริรักษารามมหาอิศราธิบดีเกณฑ์กองทัพยกไปรบเมืองญวน ความแจ้งอยู่ในศุภอักษรที่ส่งออกมาแต่ก่อนแล้ว แต่ความซึ่งองค์สมเด็จพระหริรักษารามมหาอิศราธิบดีมีใบบอกเข้าไปว่า ราชการในเมืองเขมรทุกอย่างไม่ได้บอกเข้าไปให้รวดเร็วนั้น เพราะคิดระแวงเกรงผิดแลชอบ ลางทีการเกิดขึ้นที่จะใหญ่นานมากลับระงับหายไป ลางทีเกิดขึ้นแต่แรกน้อย ๆ นานมาเกิดโตใหญ่แล้วถอยเป็นน้อยเสียก็มี ลางทีอยู่ดี ๆ ญวนมาปล้นเขมร ๆ ไปปล้นญวร เกิดรบฆ่าฟันกันแล้วก็สงบไป ลางทีเขมรต่อเขมรเกิดวิวาทกวาดครอบครัวไปพึ่งญวน อยู่ได้สองเดือนสามเดือนกลับมาอยู่ภูมิลำเนาเดิม ลางทีหนีไปอยู่ปีหนึ่งสองปีกลับมาก็มี ความเกิดขึ้นในเมืองเขมรไม่ได้เป็นแต่ครั้งหนึ่งสองครั้ง เป็นอย่างนี้มาหลายครั้ง ฯ อย่างเช่นนี้ ความซึ่งอธิบายชี้แจงมาอย่างนี้ ในศุภอักษรซึ่งหลวงศรีเสนาถือเข้ามาเมื่อเดือน ๗ นั้น ยังหาได้ตอบออกมาไม่ ครั้งนี้ มีพระบรมราชโองการดำรัสเหนือเกล้าฯ สั่งให้ตอบความต่อนั้นมาว่า เมืองเขมรเมื่อครั้งแผ่นดินนักพระองค์เองได้เป็นองค์สมเด็จพระนารายน์รามาธิบดี ได้เป็นเจ้าแผ่นดินในเมือง


  1. นามเจ้าพระยาจักรีในสารตราฉบับนี้เป็นนามตำแหน่งสมุหนายกถือตราจักร ประเพณีมีอยู่ว่า ถ้าพระเจ้าแผ่นดินจะมีพระบรมราชโองการถึงผู้ใดอันขึ้นอยู่กับมหาดไทย ต้องมีไปในนามเจ้าพระยาจักรี โดยอ้างว่า "สารตราเจ้าพระยาจักรีมายัง…"