หน้า:ไทยสถาปนากษัตริย์เขมร - สนร - ๒๕๐๕.pdf/65

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
รายงานข้อราชการเมืองอุดงมีไชย
สมเด็จฟ้าทะละหะวิวาทกับพระยายมราช พระยากลาโหม

จดหมายข้อราชการเมืองอุดงมีไชย ทุกวันนี้ พระยาพระเขมรและราษฏรสะดุ้งสะเทือนหนัก กลัวญวนจะยกกองทัพมากระทำแก่เมืองเขมร เขมรจะเกณฑ์ไพร่พลออกสู้รบกับญวน ก็จะกะเกณฑ์ไม่ได้ ทั้งเสบียงอาหารแลเครื่องศัสตราวุธก็ไม่มี บัดนี้ เขมรคิดใช้แต่ปัญญาให้กิตติศัพท์เลื่องลือไปถึงเมืองญวนว่า เมืองเขมรได้กะเกณฑ์ไพร่พลเมืองถึงหกหมื่นเจ็ดหมื่น ตั้งค่ายแต่ท่ากระพงหลวงตลอดลงไปจนถึงบันเลจโคนเปนต่อแดนกับเมืองญวน ฝ่ายที่เมืองตรัง เมืองบาพนม ซึ่งเป็นเขตแดนติดต่อกับเมืองญวนนั้น ก็จัดให้พระยาพระเขมรออกไปคิดตั้งค่ายรักษากั้นเขตแดนไว้ แต่เมืองขัดอยู่สามสี่อย่าง ด้วยเสบียงอาหารแลเครื่องศัสคราวุธก็ไม่มี ทั้งจะกะเกณฑ์ไพร่พลก็ไม่ได้ แลใจพระยาพระเขมรก็ไม่พร้อมเพรียงกัน ตั้งค่ายแห่งหนึ่งกำหนดว่า ให้มีคนพันหนึ่งสองพันอยู่รักษาค่ายนั้น ก็มีแต่บัญชีมูลนาย จะกะเกณฑ์ไพร่พลไปตั้งรักษาค่ายนั้นได้แห่งละสองร้อยบ้างสามร้อยบ้าง อยู่ได้เดือนหนึ่งครึ่งเดือนก็ระส่ำระสายไปด้วยขัดเสบียงอาหาร อ้ายตวนลี[1] อ้ายตวนซู ซึ่งหนีไปพึ่งกับญวนนั้น ก็รู้ราชการในเมืองอุดงมีไชยจนเสร็จสิ้น อ้ายตวนลี อ้ายตวนซู จึงได้กำเริบใจ พากันขึ้นมาเจ็ดคนแปดคน ตีชิงเอาครอบครัวที่หน้ากระพงหลวงหน้าเมืองอุดงมีไชยกวาดลงไปเมืองโจดก ทุกวันนี้ เมืองญวนมีใจประมาทเมืองเขมรว่า คิดจะยกมากระทำเมื่อใดก็ได้ แต่ญวนกลัวกองทัพกรุงเทพฯ พระมหานคร จะยกไปช่วยเมืองเขมร ญวนจึ่งใช้อุบายให้แต่อ้ายตวนลี อ้ายตวนซู ขึ้นมากระทำแก่เมืองเขมรทีละเล็กละน้อย ทุกวันนี้ ขุนนาง


  1. เป็นแขกจาม ที่สมเด็จประเทศ