หน้า:ไปลังกา - ดำรง - ๒๔๖๙.pdf/26

๒๔

ข้างนี้ มันฝึกหัดการมาแต่เด็ก ๆ ถึงมันจะไม่รู้วิชาอย่างนักปราชญ์ฝึกสอน มันเคยทำสืบต่อกันมาหลายชั่วคนในท้องที่อันเดียวกัน มันก็รู้อยู่แล้วว่า ดินตรงนั้นจะปลูกได้แต่พรรณไม้อย่างนั้น แลเคยเพาะปลูกไม้อย่างนั้นมาแต่ชั่วปู่ย่าตายาย ถึงนักปราชญ์จะไปสอน ก็ต้องบอกว่า ปลูกพรรณไม้อย่างนั้นดีกว่าอย่างอื่นเหมือนกัน ส่วนปุ๋ยบำรุงดินนั้นเล่า ปู่ย่าตายายเคยใช้สิ่งใดเปนปุ๋ย มันก็เชื่อสิ่งนั้น ไม่ต้องการรู้ว่า ธาตุธรรมดามันเปนอย่างไร นักปราชญ์จะไปตรวจ ก็คงต้องลงความว่า อ้ายของอย่างนั้นเองมีธาตุเช่นนั้นมาก รวบรวมความก็แปลว่า มันทำการอยู่ตามวิชาทุกอย่าง ทั้งไม่รู้ ๆ เช่นนั้น ก็ตกลงเปนอันไม่มีอันใดมี่จะสอนให้ทันทำดียิ่งขึ้นไปได้ ส่วนเครื่องมือที่ฝรั่งคิด จะเอาออกมาใช้ทางนี้ ก็เปนอันขัดข้อง ด้วยพื้นที่ดินไม่เหมือนกัน สัตว์พาหนะไม่เหมือนกัน แลที่สุด ทุนชาวนามันไม่มี จะซื้อจะทำอย่างไร