หน้า:Banthuek Phraya Songsuradet 2514.djvu/35

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
28
 

จริง ๆ ได้ แต่เมื่อไรเล่าถึงจะมีคนที่ดี ๆ ไว้สำหรับบริหารงาน และเมื่อไรเล่าราษฎรจึงจะถึงขีดที่ว่านี้ ในเมื่อพระเจ้าแผ่นดินไม่เปิดโอกาส ตายแล้วเกิดใหม่ก็คงยังจะเป็นอยู่เช่นนั้น ตกลงจะต้องเริ่มต้นเสียในเมื่อไม่อยากจะปล่อยไปตามบุญตามกรรม อาศัยการเลือกเฟ้นอย่างตรงไปตรงมาคงจะได้ตัวบุคคลซึ่งแม้จะไม่ดีเลิศแต่ก็พอทำได้ เพราะเราสามารถจะช่วยกันได้หลายแรง ไม่เหมือนระบอบอับโซลู้ดซึ่งไม่มีการช่วยกัน ต่างคนต่างทำ เอาหน้าต่อพระเจ้าแผ่นดินตัว และพระเจ้าแผ่นดินบงการแต่ผู้เดียว ผิดถูกไม่มีใครกล้าคัดค้าน ส่วนราษฎรซึ่งเป็นผู้อ่อนการศึกษา ก็ต้องอาศัยความเจตนาดีของผู้บริหารที่จะช่วยเหลือให้ได้มีโอกาสรู้จักการปกครองตัวเองดีขึ้นตามลำดับจนกว่าจะถึงขีด

นอกจากเหตุผลสำคัญ ๒ ประการนี้ รายละเอียดปลีกย่อยแห่งความเลอะเทอะของงานแห่งชาติย่อมเป็นที่ประจักษ์อยู่ ไม่มีความจำเป็นต้องยกมากล่าวให้ยืดยาว เพราะรายปลีกย่อยย่อมเกิดจากส่วนสำคัญ ๒ ประการนี้