หน้า:Bueanglang Kanpatiwat 2475.djvu/66

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
56
 

เชื่อแน่ว่าจะมีประโยชน์ต่อบ้านเมือง และเมื่อการบริหารราชการบ้านเมืองดำเนินไปตามความเห็นของพวกผู้ใหญ่ไม่กี่คน ซึ่งถ้าท่านเหล่านั้นมีความคิดเห็นอย่างเก่า ๆ และแคบ ๆ ด้วยแล้ว ก็อาจชักนำให้บ้านเมืองไปสู่ความเสื่อมและความล่มจมได้ง่าย

ตามประวัติการศึกษาของพระยาพหลฯ แสดงว่าท่านเป็นผู้มีการศึกษาอย่างดี กล่าวคือ เมื่อศึกษาอยู่ในโรงเรียนทหารบกนั้น จากผลแห่งการสอบไล่ซึ่งได้เป็นที่ 1 ท่านได้รับทุนเล่าเรียนของรัฐบาลให้ไปศึกษาวิชาต่อที่เยอรมันนีเมื่อ พ.ศ. 2447 ครั้นสำเร็จวิชาจากโรงเรียนนายร้อยทหารบกที่นั่นแล้ว ก็ยังได้รับการฝึกฝนราชการทหารอยู่ในกองทัพบกเยอรมันอยู่จนถึงปลายปี พ.ศ. 2455 จึงได้ไปศึกษาวิชาเฉพาะต่อไปอีกในเดนมาร์ก รวมเวลาที่ท่านได้ใช้ศึกษาวิชาการในต่างประเทศรวม 10 ปี

เมื่อได้รับการศึกษามาอย่างดีเช่นนี้ และทั้งเมื่อกลับเข้ามารับราชการในประเทศบ้านเกิดเมืองนอนแล้ว ก็ยังเอาใจใส่ศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมอยู่เสมอ ก็เป็นธรรมดาในระหว่างที่รับราชการ พระยาพหลฯ ย่อมจะใส่ใจในความเจริญก้าวหน้าของบ้านเมืองเป็นอันมาก และถ้าความคิดความเห็นที่ได้แสดงออกไปเพื่อประโยชน์แก่ราชการบ้านเมืองไม่ได้รับความนำพาจากผู้ใหญ่แล้ว ก็คงจะไม่พอใจเป็นแน่

ท่านหัวหน้าคณะราษฎรเล่าให้ข้าพเจ้าฟังว่า ความรู้สึกไม่พอใจอย่างแรงอันแรกเกิดขึ้นเนื่องในการประชุมประจำปีของ