สินค้าอุบัติบนโลกในรูปของมูลค่าใช้สอยหรือกายสินค้า เช่นเหล็ก ผ้าลินิน ข้าวสาลี ฯลฯ เหล่านี้เป็นรูปธรรมชาติบ้าน ๆ แต่เป็นสินค้าได้เพียงเพราะเป็นสองอย่างพร้อมกัน คือวัตถุใช้สอยและพาหะของมูลค่า ดังนั้น จะปรากฏเป็นสินค้าหรือมีรูปเป็นสินค้า ก็ต่อเมื่อมีทวิรูป รูปธรรมชาติและรูปมูลค่า
วัตถุภาวะมูลค่าของสินค้าต่างจาก Mistress Quickly ตรงที่ไม่มีใครทราบว่ากินได้ตรงไหน[a] ตรงกันข้ามกับวัตถุภาวะที่หยาบและสัมผัสได้ของกายสินค้า วัตถุภาวะมูลค่าไม่มีสสารธรรมชาติแม้อะตอมเดียว ต่อให้หมุนหรือพลิกสินค้ากี่ครั้งก็จับต้องไม่ได้ในฐานะสิ่งมีมูลค่า แต่หากจำได้ สินค้ามีวัตถุภาวะมูลค่าตราบที่เป็นการแสดงออกของหน่วยทางสังคมเดียวกันเท่านั้น หรือแรงงานมนุษย์ และวัตถุภาวะมูลค่านั้นเป็นสิ่งทางสังคมแท้ ๆ ก็ย่อมเข้าใจได้ในทันทีว่าจะสามารถปรากฏในความสัมพันธ์ทางสังคมระหว่างสินค้ากับสินค้าเท่านั้น ที่จริงแล้วเราเริ่มต้นสะกดรอยมูลค่าที่ซ่อนอยู่ในสินค้าจากมูลค่าแลกเปลี่ยนหรือความสัมพันธ์แลกเปลี่ยนของสินค้า บัดนี้เราต้องวกกลับหารูปปรากฏนี้ของมูลค่า
ใคร ๆ ก็รู้ แม้จะไม่รู้อะไรเลย ว่าสินค้ามีรูปมูลค่าร่วมกันอยู่ ซึ่งขัดกับรูปธรรมชาติสีสันฉูดฉาดสะดุดตาของมูลค่าใช้สอย —— รูปเงินตรา ถึงกระนั้น เรากลับต้องทำสิ่งที่เศรษฐศาสตร์กระฎุมพีไม่เคยคิดแม้แต่จะพยายาม คือการพิสูจน์กำเนิดของรูปเงินตรา การตามรอยพัฒนาการของการแสดงออกมูลค่าในความสัมพันธ์มูลค่าของสินค้า จากรูปที่เรียบง่ายไม่เตะตา สู่รูปเงินตราที่สว่างจ้าแยงตา แล้วคลี่ปมปริศนาของเงินตราไปพร้อม ๆ กัน
แน่นอนว่าความสัมพันธ์มูลค่าที่เรียบง่ายที่สุดคือความสัมพันธ์มูลค่าระหว่างสินค้าชิ้นหนึ่งกับสินค้าคนละชนิดอีกชิ้นหนึ่ง จะเป็นชนิดใดก็ได้ ความสัมพันธ์มูลค่าระหว่างสินค้าสองชิ้นจึงให้การแสดงออกมูลค่าของสินค้าชิ้นหนึ่งในแบบที่เรียบง่ายที่สุด
- ↑ ส่วนนี้พาดพิงบทละครเชคสเปียร์ พระเจ้าเฮนรีที่ 4 ตอนที่ 1 องก์ที่ 3 ฉาก 3 ที่ตัวละครสองตัว Mistress Quickly และ John Falstaff ด่าทอกัน คำว่า have สื่อความหมายสองแง่สองง่าม:
(เชิงอรรถของวิกิซอร์ซ)
Fal. Setting thy womanhood aside, thou art
a beast to say otherwise.
(ถ้าไม่นับว่าเป็นหญิง ก็เป็นแค่สัตว์)
Host. Say, what beast, thou knave thou?
(บอกมา สัตว์อะไร? ไอ้คนโกง)
Fal. What beast! why, an otter.
(สัตว์อะไรรึ! ตัวนากน่ะสิ)
Prince. An otter, Sir John! why, an otter?
(ตัวนาก เซอร์ จอห์น! ทำไมเป็นตัวนาก?)
Fal. Why? she's neither fish nor flesh; a
man knows not where to have her.
(ทำไมเหรอ? ก็ไม่ใช่ทั้งปลาทั้งเนื้อ ไม่มีใครรู้กินได้ตรงไหนบ้าง)
Host. Thou art an unjust man in saying so:
thou or any man knows where to have me, thou
knave thou!
(พูดอย่างนี้เลวดีแท้ เธอหรือใครก็รู้ดีว่ากินฉันได้ตรงไหน ไอ้ขี้โกง!)
