ทั้งสองลงบนตาชั่ง เราจะเห็นว่าความจริงแล้วเป็นสิ่งที่หนักเหมือนกัน และจึงมีน้ำหนักเท่ากันในอัตราส่วนจำเพาะ กายของเหล็กในฐานะหน่วยวัดน้ำหนัก ต่อก้อนน้ำตาล แทนเพียงสิ่งที่หนัก เช่นเดียวกัน กายของเสื้อคลุมในการแสดงออกมูลค่าของเรา ต่อผ้าลินิน แทนเพียงมูลค่า
ทว่าแนวเทียบนั้นจบลงตรงนี้ ในการแสดงออกน้ำหนักของก้อนน้ำตาล เหล็กมาแทนสมบัติธรรมชาติที่กายทั้งสองมี คือสิ่งที่หนัก —— ขณะที่ในการแสดงออกมูลค่าของผ้าลินิน เสื้อคลุมมาแทนสมบัติเหนือธรรมชาติของทั้งสอง คือมูลค่า ซึ่งเป็นสิ่งทางสังคมล้วน ๆ
การที่รูปมูลค่าสัมพัทธ์ของสินค้า อาทิผ้าลินิน แสดงความเป็นมูลค่าออกมาเป็นสิ่งที่แตกต่างจากกายและสมบัติของมันโดยสิ้นเชิง อาทิเป็นสิ่งที่เสมอกับเสื้อคลุม บ่งชี้ว่ามีความสัมพันธ์ทางสังคมแฝงเร้นอยู่ ตรงกันข้ามกับรูปสมมูล อันประกอบด้วยการที่กายสินค้าเช่นเสื้อคลุมเองนั้น ดังที่ดำเนินไปและตั้งอยู่ แสดงออกมูลค่า จึงมีรูปมูลค่าโดยธรรมชาติ จริงว่านี่ถูกเฉพาะในความสัมพันธ์มูลค่าที่ผ้าลินินมีความสัมพันธ์กับเสื้อคลุมในฐานะสิ่งสมมูลเท่านั้น[1] แต่เพราะสมบัติของสิ่งหนึ่งไม่ได้เกิดจากความสัมพันธ์ที่มีกับอีกสิ่ง เพียงแต่มีฤทธิ์ในความสัมพันธ์นั้น จึงดูเหมือนว่าเสื้อคลุมมีรูปสมมูลหรือสมบัติการแลกเปลี่ยนได้โดยตรงมาโดยธรรมชาติ ไม่น้อยไปกว่าสมบัติความหนักหรือการรักษาความอบอุ่น ดังนั้นเองคือปริศนาของรูปสมมูล ซึ่งเพิ่งจะเตะตาหยาบ ๆ แบบกระฎุมพีของนักเศรษฐศาสตร์การเมืองเมื่อเขาเผชิญในรูปแบบสำเร็จเป็นเงินตราเท่านั้น เขาจึงพยายามอธิบายแก้ปมลักษณะเร้นลับของทองกับเงินด้วยการยัดสินค้าที่ระยิบระยับน้อยกว่ามาแทนที่ แล้วร่ายบัญชีรายชื่อสินค้าชั้นต่ำซึ่งเคยแสดงบทบาทเป็นสินค้าสมมูลในยุคของมันด้วยความยินดีปรีดาสดใหม่เสมอ หารู้ไม่ว่าการแสดงออกมูลค่าแบบเรียบง่ายที่สุด เช่นผ้าลินิน 20 หลา เสื้อคลุม 1 ตัว ได้แสดงปมปริศนาของรูปสมมูลให้เราแก้แล้ว
กายของสินค้าซึ่งทำหน้าที่เป็นสิ่งสมมูลนับเป็นการปรากฏกายของแรงงานมนุษย์นามธรรมเสมอ และเป็นผลผลิตของแรงงานรูปธรรมอันมีประโยชน์ที่จำเพาะเสมอ
- ↑ การกำหนดโดยการสะท้อนแบบนี้เป็นสิ่งที่เฉพาะตัวอย่างยิ่ง ตัวอย่างเช่น มนุษย์คนหนึ่งเป็นกษัตริย์เพราะมนุษย์คนอื่นทำตัวเป็นไพร่ของเขาเท่านั้น กลับกัน มนุษย์พวกนี้คิดว่าตนเป็นไพร่เพราะเขาคนนั้นเป็นกษัตริย์
