ไว้เหมาะสมกับรูปร่าง ซึ่งเป็นนิสัยที่ผิดกันไกลกว่าขุนแผนเป็นไหน ๆ อีกทั้งนิสัยตัวละครทุก ๆ ตัวก็วางไว้ผิดกันคนละอย่างต่างกัน จนผู้อ่านแลเห็นจริงเห็นจังไปด้วย
วิชัยเห็นผมเคลิ้มอยู่ตำบลท่าพี่เลี้ยงพอควรแล้ว จึงชวนนั่งรถผ่านบ้านแถวขุนช้างที่เรียก บ้านรั้วใหญ่ ผมก็มองไปตามที่เขาชี้อย่างฝัน ๆ ตรงที่ชี้นั้นจะใช่ไม่ใช่ผมไม่กังวลใจ ในยามเย็น ตะวันอ่อน หัวใจเคลิ้มวังเวง แทบว่า ภาพทุกตอนทุกมุมของเรื่องนี้ได้ผุดขึ้นในสมองผม ขุนช้างถ้าจะไปไหนก็มีข้าทาสตามหลังกันพรั่งพรูออกรั้วบ้านไป ครั้นเวลากลับ ก็เมาเหล้าเปะปะมาเข้าบ้าน ด่าทอเข่นโคตรเหง้าเหล่ากอขี้ข้าเล่นสบายปาก
ในที่สุด รถได้มาหยุดที่วัดป่าเลไลยก์อีก เป็นเวลาเย็นค่ำรำไร ผมมองไปที่ศาลาทำบุญ นั่นจะใช่ศาลาเก่าก็หามิได้ ภาพการทำบุญได้ผุดกับตาและห้วงคิด ตอนแม่พิมกับบ่าวไพร่และแม่สายทองมาใส่บาตรเณรแก้ว นั่งที่ระเบียงบนศาลา แม่พิมใส่บาตรมาถึงตรงเณรแก้ว ก็สงสัยว่าจะเคยรู้จัก ก็ตักข้าวตักกับใส่ให้เสียจนล้นโถล้นบาตร เณรแก้วเคืองใจก็เงยหน้าดู ครั้นพบเห็นก็เข้าใจได้ว่า แม่คนนี้เคยเป็นเพื่อนเล่นกันมาแต่เด็ก จากไปเสียนาน กลับมาพบ ช่างสวยบาดใจ
ครั้นทอดตาไปทางหมู่กุฏิพระในยามแสงสลัว ๆ ก็เห็นภาพเณรแก้วกำลังนั่งรำพึงถึงแม่พิมพ์ด้วยความรักที่เกิดขึ้น ผมถอนใจด้วยเห็นใจหนุ่มสาวในสมัยนั้น ถ้านับระยะทางจากวัดมาถึงบ้านแม่พิมในสมัยนี้ นั่งรถไปสูบบุหรี่เพียงครึ่งมวนก็ถึง แต่สมัยโน้นย่อมรู้สึกว่าไกลนัก ยิ่งบ้านเมืองไม่เจริญ ทางเดินก็เหมือนป่า เรไรหริ่งร้องไปทุกต้นไม้ใหญ่
"อุทิศ! เราเดินทางกันเถอะ มันยังอีกไกลนัก" วิชัยเตือนผม ผมมองไปที่โบสถ์อีกครั้ง แล้วถอนใจอย่างบอกไม่ถูกว่า ถอนใจทำไม แสงอาทิตย์หมดไปแล้ว แสงเดือนมาแทน ลาก่อนเมืองของแม่วันทอง ผมนั่งนิ่งมาตลอดทาง เพราะยังฝันถึงตำบลต่าง ๆ ที่ผ่านมา
"เรามีเวลาน้อยไปหน่อยสำหรับเมืองในวรรณคดี" ผมพูดคล้ายบ่น
"ไว้วันหน้าเถิด ฉันต้องมาเมืองนี้บ่อย ๆ เพราะธุรกิจ แกจะมา
