หน้า:Prachum Chotmaihet Samai Ayutthaya 2510.djvu/37

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๓
ทางพระราชไมตรีและค้าขาย

เอาเข้ามานั้น แลกุมบันหญีต้องการสินค้านั้นอยู่ ก็ให้พนักงานข้างกุมบันหญีมาฟ้องเเก่เสนาบดีผู้เจ้าพนักงาน เมื่อแรกลูกค้านั้นเข้ามาถึง เสนาบดีก็จะสั่งแก่ชาวคลังให้แบ่งส่วนให้สมควรด้วยกิจของกุมบันหญี แลราคานั้นก็ให้เอาแต่เท่าทุนซึ่งซื้อแก่ลูกค้านั้น

ประการหนึ่ง ถ้าแลกุมบันหญีต้องการซื้อดีบุก ณ เมืองถลาง บางคลี แลงาช้าง แลช้าง แลดินประสิวขาว ดีบุกดำ หมากกรอก ฝาง ก็ให้ชาวคลังขายให้แต่ตามราคาซื้อขายแก่ลูกค้าทั้งปวง แลอย่าให้กุมบันหญีซื้อขายสินค้ามีชื่อทั้งนี้แก่ลูกค้าซึ่งมิได้ซื้อต่อชาวคลังนั้นเลย ด้วยสินค้านั้นเปนส่วยสาอากรของหลวง แลห้ามมิให้ผู้ใดขายนอกชาวคลังนั้นเลย

ประการหนึ่ง สินค้าซึ่งต้องห้ามนั้นในนี้ ดินประสิวขาว ดินประสิวดำ สุพรรนถัน แลปืน แลเครื่องสาตราอาวุธ ถ้าแลสมเด็จพระมหากระษัตราธิราชเจ้ากรุงศรีอยุธยาผู้ใหญ่พระราชทานให้ซื้อไปมา จึงให้ซื้อไปมา ถ้าแลมิได้พระราชทานให้ซื้อไปมา ก็อย่าให้ซื้อไปมา ถ้าแลกุมบันหญีเอาเครื่องมีชื่อเข้ามา ก็ให้พนักงานข้างกุมบันหญียื่นสารบาญชีแก่เสนาบดี ถ้าแลจะต้องการสำหรับราชการ ก็ให้ข้าหลวงซื้อเอาไว้ก่อนคนทั้งปวง

ประการหนึ่ง หนัง ณ จังหวัดกรุงศรีอยุธยาฝ่ายเหนือฝ่ายใต้จนปากน้ำบางเจ้าพระยา สมเด็จพระมหากษัตราธิราชเจ้ากรุงศรีอยุทธาผู้ใหญ่พระราชทานให้กุมบันหญีวิลันดาซื้อ แลอย่าให้กุมบันหญีฝรั่งเษดซื้อขายในสินค้าอันนั้น ถ้าแลฝรั่งเษดไปอยู่ ณ เมืองใดนอกฝ่ายเหนือฝ่ายใต้จนปากน้ำบางเจ้าพระยา แลมีหนังจะซื้อขาย แลมิได้เอาเข้ามาในกรุงเทพฯ ก็ให้ซื้อขายเถิด

ประการหนึ่ง สมเด็จพระมหากระษัตราธิราชเจ้ากรุงศรีอยุธยาผู้ใหญ่พระราชทานจำกอบขนอรแลริดชาทั้งปวงแก่กุมบันหญีฝรั่งเษดให้เข้าออกจงสะดวก อย่าให้ผู้ใดลงตรวจ แลให้แต่ยื่นหางว่าวสินค้าซึ่งบรรทุกมานั้นแก่เจ้าพนักงานในเมืองธนบุรี เเลเมื่อบรรทุกสินค้าจะออกไปนั้น ก็ให้ยื่นหางว่าวสินค้าซึ่งบรรทุกแก่เจ้าพนักงาน ณ กรุงเทพพระมหานคร แลเอาตราเบิกด่านสำหรับเข้าออกวางทุกครั้ง

๓.ข้อหนึ่ง ถ้าแลกุมบันหญีขายสินค้าแก่ลูกค้าผู้ใด ๆ ให้ไปจำหน่ายต่างเมือง เสียหายเป็นของกุมบันหญีเอง แลจำกอบสินค้าทั้งปวงนั้น สมเด็จพระมหากระษัตราธิราชเจ้ากรุงศรีอยุธยาผู้ใหญ่พระราชทานให้ทั้งเข้าออก อย่าให้เจ้าเรียกเอาพนักงาน

๔.ข้อหนึ่ง ถ้ากุมบันหญีหากปั่นจะบรรทุกสินไปมาค้าขายต่างเมืองมิได้ แลเช่าระวางกปั่นของลูกค้าทั้งปวงไป สมเด็จพระมหากระษัตราธิราชเจ้ากรุงศรีอยุธยาผู้ใหญ่พระราชทานดุจในข้อ ๒ ข้อ ๓ นั้น

๕.ข้อหนึ่ง ถ้าแลผู้ใดชื่อเป็นฝรั่งเษดแลชาติใด ๆ ชื่ออยู่ในบังคับกุมบันหญีเป็นความแก่กัน