กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีอาชญา ว่าด้วยการส่งผู้ร้ายข้ามแดน/ความนำ (2)
ข้าพเจ้าได้ทราบว่า การส่งผู้ร้ายข้ามแดนเป็นวิชาลักษณะหนึ่งในกฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีอาชญาตามหลักสูตร์ของมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง เวลานี้ การศึกษากฎหมายระหว่างประเทศแผนกนี้ยังไม่แพร่หลาย ทั้งยังไม่มีตำราเขียนขึ้นโดยฉะเพาะวิชา ข้าพเจ้า ในฐานเป็นนักศึกษาผู้หนึ่งที่ใฝ่ใจในวิชาแผนกนี้อยู่มาก ได้เริ่มเขียนบันทึกความรู้ในวิชานี้ไว้บ้างเพื่อเป็นเครื่องจดจำสำหรับตนเอง และเพื่อเป็นของขวัญแด่มิตร์สหายที่เอาใจใส่ในวิชาทางเดียวกัน บัดนี้ เห็นว่า สมุดบันทึกของข้าพเจ้านี้อาจเป็นประโยชน์แก่นักศึกษาอื่น ๆ อีกได้บ้าง เพราะจะมีผู้ใฝ่ใจในวิชานี้แพร่หลายมากขึ้น จึงยินดีเสนอหนังสือเล่มนี้แก่นักศึกษาทั่วไป โปรดอย่าเห็นว่า ข้าพเจ้าเขียนตำรา แต่ขอให้ถือเป็นเพียงบันทึกความจำของเพื่อนนักศึกษาผู้หนึ่งเท่านั้น
วิชาลักษณะนี้เป็นเรื่องยุ่งยากพอใช้ เพราะข้อบังคับหรือกฎเกณฑ์ไม่เป็นการเด็ดขาดตายตัว ทั้งยังไม่เคยมีตำราภาษาไทยที่ว่าด้วยเรื่องนี้โดยละเอียด แต่ในหน้าที่ราชการของข้าพเจ้าบังคับให้ต้องขวนขวายหาความรู้ในวิชาลักษณะนี้ ซึ่งนอกจากเป็นกิ่งหนึ่งในทางนิติศาสตร์แล้ว ยังเป็นกิ่งหนึ่งในทางรัฐศาสตร์ด้วย ข้าพเจ้าจึงต้องอาศัยตำราภาษาต่างประเทศศึกษาประกอบด้วย เช่น ในการเขียนหนังสือเล่มนี้ ข้าพเจ้าได้พึ่ง Traité de droit internationale public, Fauchille บ้าง Répertoire pratique, Dalloz บ้าง Traité théorique et pratique du droit pénal, R. Garrand บ้าง Répertoire du droit français, Carpentier บ้าง และอื่น ๆ อีก รวบรวมเขียนขึ้นทีละเล็กละน้อยโดยใช้เวลาประมาณสองปีเศษ ถึงอย่างไรก็ดี ข้าพเจ้าจะเว้นเสียมิได้ที่จะต้องกล่าวว่า ข้าพเจ้าได้อาศัยหลักความรู้จากท่านอาจารย์แห่งโรงเรียนกฎหมายหลายท่าน โดยอ่านเล็กเชอร์คำอธิบายกฎหมายระหว่างประเทศของท่านเหล่านั้น คือ หม่อมเจ้าเขจรจรัสฤทธิ์ พระยาศรีวิสารวาจา หลวงประดิษฐมนูธรรม พระสารสาสน์ประพันธ์ นอกจากนี้ ยังได้ฝึกฝนการอบรมวิชานี้ทางปฏิบัติการในหน้าที่ราชการจากพระอนุรักษ์ภูเบศ หัวหน้ากองการต่างประเทศกรมมหาดไทย ผู้ชำนาญโดยฉะเพาะเรื่องนี้มาสิบกว่าปีแล้ว ข้าพเจ้าขอจารึกความรู้สึกในพระคุณของท่านผู้กล่าวนามนี้ไว้ณที่นี้ด้วย
ในที่สุด ข้าพเจ้าจะลืมไม่ได้เป็นอันขาดว่า ผู้ที่อุปการะช่วยให้คำแนะนำและกรุณาให้หนังสือเล่มเป็นตัวนี้เป็นตนขึ้นได้ คือ นายเดือน บุนนาค ปริญญาดอกเตอร์กฎหมายฝรั่งเศส เลขาธิการมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง
บ้านสามเสน พระนคร