กฎหมายไทยฯ/เล่ม 1/เรื่อง 25
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าแผ่นดินสยาม มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาทให้ประกาศแก่พระบรมวงษานุวงษ์ แลข้าทูลลอองธุลีพระบาท แลราษฎรลูกค้าไทย์จีน แลคนชาวต่างประเทศซึ่งเข้ามาตั้งการค้าขายอยู่ณกรุงเทพฯ นี้ให้ทราบทั่วกันว่า อาวุธปืนอย่างหนึ่งมีชื่อตามภาษาอังกฤษเรียกว่าแคตริงกัน เปนอาวุธวิเสศสำคัญยี่งนัก นาทีหนึ่งยิงได้ถึง ๔๐๐ นัด อาวุธสิ่งนี้ผู้เดียวอาจจะต่อสู้ฆ่าศึกสัตรูได้ถึงร้อยคนพันคน จึงทรงพระราชดำริห์เหนว่า ปืนแคตริงกันนี้ นอกจากของหลวงสำหรับที่จะรักษาแผ่นดินแล้ว ไม่ควรที่จะให้ผู้หนึ่งผู้ใดมีไว้สำหรับวัง สำหรับบ้าน แลสำหรับห้าง จึงได้ทรงปฤกษาพร้อมด้วยท่านเสนาบดีแลเคาน์ซิลลออร์ออฟสเตดเหนพร้อมกันว่า ควรที่จะที่ห้ามปรามเสีย จึงให้ตั้งกฎหมายประกาศให้พระบรมวงษานุวงษ แลข้าราชการ แลราษฎรลูกค้าไทยจีน แลชาวต่างประเทศซึ่งเข้ามาตั้งการค้าขายอยู่ณกรุงเทพฯ แลหัวเมืองซึ่งเปนพระราชอาณาเขตร แลประเทศราชซึ่งขึ้นกับกรุงเทพฯ ให้ทราบทั่วกันว่า ปืนที่เรียกว่าแคตริงกันอย่างที่ว่ามาแล้วนั้น ห้ามมิให้ผู้หนึ่งผู้ใดซื้อหาแลกเปลี่ยนไว้ใช้สอยสำหรับวัง สำหรับห้าง แลบ้านเรือนโรงเรือแพ เปนอันขาดทีเดียว ฉเภาะมีได้แต่เปนของหลวงสำหรับที่จะรักษาแผ่นดินแห่งเดียว ถ้าหัวเมืองที่เปนอาณาเขตรแลประเทศราชซึ่งขึ้นกับกรุงเทพฯ นั้น ถ้าผู้รักษาเมืองอยากจะมีไว้สำหรับรักษาบ้านเมือง ก็ให้นำความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาให้ทรงทราบไต้ฝ่าลอองธุลีพระบาทก่อน เมื่อทรงพระบรมราชานุญาตให้ซื้อให้สั่งมาไว้สำหรับที่จะรักษาบ้านเมือง จึงมีได้ ถ้าไม่ทรงพระบรมราชานุญาตให้ผู้ใดมีแล้ว ที่จะซื้อหาไว้ใช้สอยนั้นไม่ได้เปนอันขาต คนที่เปนสัปเยกสยาม ถ้าผู้ใดไม่ฟัง ลักลอบซื้อหาปืนแคตริงกันไว้ใช้สอยแล้ว จะปรับไหมทำโทษตามบทพระอัยการ ถ้านายห้างพ่อค้าชาวต่างประเทศจะบันทุกปืนแคตริงกันนี้เข้ามาขายที่ในกรุงเทพฯ ก็ขายได้แต่เปนของหลวงสำหรับรักษาแผ่นดินแห่งเดียว ถ้าในหลวงไม่ต้องการแล้ว เจ้าของปืนที่บันทุกปืนแคตริงกันเข้ามาขายนั้นก็ต้องบันทุกปืนกลับไปตามข้อหนังสือสัญญาทางพระราชไมตรีทุกฉบับซึ่งฅอเวอนแมนต์ต่างประเทศได้ทำไว้ต่อกรุงเทพฯ ทั้งสองฝ่าย แลนายห้างพ่อค้าที่เปนชาวต่างประเทศนั้นก็ได้มีหนังสือแจ้งความไปถึงกงสุลซึ่งเปนผู้แทนฅอเวอนแมนต์ทุก ๆ ประเทศซึ่งเข้ามาตั้งอยู่ณกรุงเทพฯ นี้ ขอให้ประกาศห้ามลูกค้าซึ่งเปนคนสัปเยกให้ประพฤติตามกฎหมายประกาศนี้ ถ้าผู้หนึ่งผู้ใดทราบกฎหมายประกาศนี้แล้ว ให้ประะพฤติตามกฎหมายประกาศนี้จงทุกประการ กฎหมายประกาศมาณวันเสาร์ เดือนสิบ แรมค่ำหนึ่ง ปีจอฉศก ศักราช ๑๒๓๖ เปนปีที่เจตในรัชการปัตยุบันนี้ ฯะ
