คัมภีร์โหราศาสตร์ไทยมาตรฐานฉบับสมบูรณ์/คำนวณวันมหาสงกรานต์ และวันเถลิงศก

คำนวณวันมหาสงกรานต์และวันเถลิงศก

ถ้าอยากจะทราบว่า มหาสงกรานต์จะมาวันใดเวลาใดนั้น ให้ดูในปฏิทินโหรที่
ราศี ๐ องศา ๐ ตกวันใด เป็นมหาสงกรานต์วันนั้น และจะมาเวลาใด ให้ตั้ง ๖๐
มหานาทีลง เอาลิบดาอาทิตย์ในวันที่ราศี ๐ องศา ๐ นั้นมาลบ ๖๐ นาทีเหลือ
เท่าใด ทำเป็นโมง นาทีธรรมดา

ตัวอย่าง พ.ศ.๒๔๗๓ วันปี ๑๓ เมษายน สัมผุสอาทิตย์เป็น

๐
๐		มหาสงกรานต์จะมาเวลาใดแม่แบบ:เว้นวรรค-3 ๖๐ - ๒๔ = ๓๖
๒๔

แล้วเอา ๔ คูณให้เป็นบาท เอา ๑๐ หารให้เป็นโมง ๓๖ x ๔ = ๑๔๔

๑๔๔ ÷ ๑๐ = ๑๔ เศษ ๔

เศษ ๔ บาท เอา ๖ คูณเป็นมหานาที ๔ x ๖ เท่ากับ ๒๔ นาที

วิธีที่จะรู้ว่าพระอาทิตย์ย้ายราศีเมื่อใด ก็พึงคำนวณตามวิธีคำนวณมหาสงกรานต์นี้เถิด
ถ้าจะรู้ว่าพระอาทิตย์จะเถลิงศกขึ้นจุลศักราชใหม่ วันใดเวลาใด ให้ตั้ง ๘๐๐
ลง เอากัมมัชพลเถลิงศกลบ เศษเอา ๒๔ คูณเอา ๘๐๐ หาร ลัพธ์เป็นโมง
ตราไว้ เศษเอา ๖๐ คูณ เอา ๘๐๐ หาร ลัพธ์เป็นนาที ตราไว้ เศษเอา ๖๐
คูณ เอา ๘๐๐ หาร ลัพธ์เป็นวินาที ตราไว้
แล้วให้นับเวลา โมง นาที วินาที แต่เวลาเที่ยงคืน ของวันที่อาทิตย์มีราศี
๐ องศา ๑ เป็นต้นไป จนบรรจบเวลาตามที่คำนวณนี้เป็นวันและเวลาเถลิงศกแล
ตัวอย่างจุลศักราช ๑๒๙๒ เถลิงศกขึ้นจุลศักราชใหม่ในวันใดเวลาใด
กัมมัชพล ๑๘๓

๘๐๐ - ๑๘๓ = ๖๑๗
๖๑๗ x ๒๔ = ๑๔๘๐๘
๑๔๘๐๘ ÷ ๘๐๐ = ๑๘ เศษ ๔๐๘
๔๐๘ x ๖๐ = ๒๔๔๘๐
๒๔๔๘๐ ÷ ๘๐๐ = ๓๐ เศษ ๔๘๐
๔๘๐ x ๖๐ = ๒๘๘๐๐
๒๘๘๐๐ ÷ ๘๐๐ = ๓๖

เวลาเป็น ๑๘ นาฬิกา ๓๐ นาที ๓๖ วินาที อาทิตย์มีองศา ๑
แต่เวลา ๒๔ นาฬิกา วันที่ ๑๔ จึงนับต่อจากวันที่ ๑๔ ขึ้นเป็นวันที่ ๑๕
เมษายน เวลา ๑๘ นาฬิกา ๓๐ นาที ๓๖ วินาที เป็นวันและเวลาเถลิงศก
ขึ้นจุลศักราชใหม่

คำนวณดิถีว่าจะเต็มเวลาใด ถ้าจะคิดว่าดิถีจะเต็มเวลาใด ให้เอา ๖๐
มหานาทีตั้ง เอานาทีดิถีลบ แล้วเอา ๒๔ คูณ คูณให้เป็นนาที เอา ๖๐ หารนาที
ลัพธ์เป็นโมงเศษเป็นนาที แล้วนับแต่เวลาเที่ยงคืนไปหาวันหน้า เป็นเวลาดิถีเต็มแล
ตัวอย่างทำดิถีเต็ม วันที่ ๓๐ เมษายน จุลศักราช ๑๒๘๕ ดิถี ๑๔
นาทีดิถี ๓๙ ดิถีจะเต็มเวลาใด
วิธีทำแม่แบบ:เว้นวรรค-4แม่แบบ:เว้นวรรค-4 ๖๐ - ๓๙ = ๒๑
แม่แบบ:เว้นวรรค-4แม่แบบ:เว้นวรรค-4แม่แบบ:เว้นวรรค-4 ๒๑ x ๒๔ = ๕๐๔
แม่แบบ:เว้นวรรค-4แม่แบบ:เว้นวรรค-4แม่แบบ:เว้นวรรค-4 ๕๐๔ ÷ ๖๐ = ๘ เศษ ๒๔

ดิถีเต็มเวลา ๘ นาฬิกา ๒๔ นาที