จารึกสุโขทัย/ตอน 4

อ่านออกสำเนียง

ด้านหลัง

อนึ่ง ให้ได้แก่มันผู้ช่วนนั้น ผิผู้ช่วยขะโมยจักไปและได้ด้วยขะโมยผู้นั้นไซร้ ท่านบมิได้ให้แก่ผู้มันช่วยขะโมยคนนั้น ชื่อว่า มันเห็นคนชื่อนั้นหลากดังชื่อนั้น และมันเอาพิจารณาโดยพระปรัชญบัติ ท่านจึงพ้อเจ้าของบ้านนี้ด้วย บ้านนี้ดังชื่อนั้นด้วยก็ดี ตนจะเพิงได้บำเหน็จแลฤๅ อันนี้ไปอุเบกษาและอยู่ตวง เจ้าของไปเถิงแลจึงจักเอามันมา ท่านแต่งให้เช่นดังเพื่อนนั้น ขนาดหนึ่งไซร้ ท่านแต่งโดยอันว่าภาคอุเบกษาอยู่ และไปเองก่อนนั้น และแม้นยังมีสัญญาด้วยขะโมยไซร้ ท่านจักบังคับเมื่อหน้า ฯ

๏ มาตราหนึ่งโสด ขะโมยตนก็จับกุมได้ เข้าของ ทำเนปร (ทอเนปร์) ข้าคนวัวหม้อปอฟืนอันใดตนก็ได้ดังอันและกลายไปไว้ในเมืองฝูงนั้นพี่น้องชายาท่านไว้ริมวันผิดังอัน ของฝูงนั้นท่านก็มิได้ให้สักอันเลย บุราณท่านจักให้โทษดังขนาดผู้ลักและขนาดอำลักอันมีในพระราชศาสตรดังฤๅไซร้ ท่านจักเอาโทษโดยนั้นแล ฯ

๏ มาตราหนึ่งโสด ในบ้านของคนกล่าวนี้แล และมีโจรลักวัวหม้อปอฟืนท่านไปกลายตนก็ดี ไปจอดเรือนก็ดี คล้อยผู้นั้นอุเบกษา แลบมิเอาและละให้ปล่อยไป ฯ

อนึ่งโสด พิจารณาก็รู่ว่า ขะโมย และพ่อขะโมขนั้นพี่น้องตนกลายแส้ละให้ปล่อยไป ฯ

อนึ่งโสด เห็นขะโมยนั้นเป็นข้าผู้ใหญ่กลายกลัวแก่ศักดิ์ผู้ใหญ่และปล่อยไป ฯ

อนึ่งโสด เอาขะโมยนั้นแล และกลายขะโมยนั้น จ้างผู้อันตนกลายเห็นแก่สินจ้างขะโมยนั้นและปล่อยไป ฯ

อนึ่งโสด พ่อเจ้าของเจ้าข้าไล่ขะโมยไปเถิงบ้านตนผู้กลาย เจ้าของร้องให้ช่วยกุม พ่อเจ้าบ้านเจ้าเรือนนั้นก็ญังบ้านและกลาย บมีฝูงช่วยและละขะโมยนั้นปล่อยไปก็ดี ทั้งบว่าประการหนึ่ง อันกล่าวว่า อุเบกษา และบเอาผู้นั้นแล และว่า พ่อพี่น้องตนและละอันกล่าวว่า ข้าผู้ใหญ่ และละอันกล่าวว่า กินสินจ้างขะโมย และละอันกล่าวว่า คล้อยบกุม และละอคติทั้งนี้ แลมีเมื่อใดในบ้านในนายใดเรือนใดในฝูงดังนี้ ท่านจักให้โทษดุจลักชายาและคนท่านของท่านชื่อฤๅก็ดี อันขะโมยอันเอาแลและท่านจักให้ใช้จุงสิ้นหนิ้สินดังท่านจักไหมขะโมยนั้น ท่านจักทอดให้ใช้สินจ้าง และจักไหมตนขู่มันโดยศักดิ์ยศ และเพื่อฤๅจักให้ดังอัน แม้นท่านหนีไปสู่ตนก็ดี ฝูงอันขะโมยลักไป และตนจะส่งไปให้โดยประสงค์สินชื่อฤๅก็ดี และตนพาไปถวายไปเวนแก่เจ้าไท ท่านจัดให้พ้นอาชญาท่านดังอัน ขนาดราชศาสตรธรรมศาสตรอันท่านแต่ง ได้ค่าสินจ้างตนก็ได้ ได้ค่าตนขู่ก็ได้ ค่าได้ของฝูงนั้นก็ได้ ซึ่งรู้ว่า เจ้าใหญ่จักบำเหน็จ ดังท่านแต่งให้ไว้ดังอัน และเป็นดังฤๅ ภาคอันอุเบกษา เห็นแก่ขะโมย กว่าอาชญาบรัญบัติเจ้าไทดังอัน ผิให้ร้ายท่านผู้ทุกข์โทษ มิให้จำเริญแก่มันเพื่อนมัน ฯ

๏ มาตราหนึ่งโสด อนึ่ง ผู้ว่าชื่อนี้ลักของในบ้านท่านก็ดี ลักข้าอันท่านผู้ใดผู้หนึ่งชวนตนไปลักท่านก็ดี ไปลักด้วยกันแล้วก็ดี และรู้ว่า ผู้หนึ่งลักเลียมซึ่งสินท่าน อันนานพ้นในประมาณสิบปี อันลักในหนี้นัดนี้ก็ดี ในลักฝูงนี้อันหาผู้รู้ผู้เห็นบมิได้สักอันดังอันก็ดีไซร้ คนผู้นั้นใส่ใจและเอาโจรกลายมันออก ไม่ทูลแก่เจ้าไท มาบอกแก่บรรดาคฤหบดี ท่านไหมซิดังมันคนลัก รั้งตนมันโดยขู่ในมัน อนึ่ง ผู้นั้นเอาหนี้สินไหมฝูงนั้น ท่านจักแต่งให้ได้แก่มันโดยขนาดราชศาสตรธรรมศาสตรโสด ซึ่งท่านจักยอมันผู้นั้นมาถือลูกชายาท่านแล ฯ

๏ มาตราหนึ่งโสด ผิมีคนจักไปราวีพิราม ชิงเอาเข้าเอาของท่าน แม้นฉ้อลูกล่อลูกหลานท่านคนใดก็ดี อันเจ้าของบมิให้ และอนึ่ง ไม่มีคนทั้งหลายช่วยกุมช่วยเอาจุงได้ แม้นผู้ไล่ผู้นั้นมันถือหอกดาบตราบเครื่องเหล็กใหญ่โตให้เอามันจุงได้ และให้ไปถวายแก่ท่าน ท่านบาดไหมให้เป็นรางวัลผู้ได้มัน แม้นมันเพิ่งกระทำที่นั้นวันใด ให้เป็นขนาดแก่ทั้งหลายท่านจักกระทำ ฯ ผู้ใดอันอุเบกษาบเอาคนผู้ร้ายนั้นให้ปล่อยบช่วยไล่ช่วยกุมผู้ร้ายนั้นดังอันไซร้ ท่านจักไหมมันโดยขนาดและหนี้อันแต่สินอันเสียในผู้ร้ายอันเชิงเอานั้นเท่าใดไซร้ ท่านจัดให้ใช้จุงสิ้นและอย่าอุเบกษา ฯ

๏ มาตราหนึ่งโสด ผิผู้ใดจักมีการอันกระทำ และการอันใดอันหนึ่งก็ดี และจักฆ่าวัวฆ่าควาย ไม่ให้เอาวัวควายนั้นอันจักฆ่ามัน ชี้ให้กันเห็นทั้งหลาย แม้นมุนนายไซร้ . . . . . . . . . . ไพร่ไซร้ ให้มุนนายรู้เพื่อนตนและเพื่อนของตนรู้ใจผู้กระทำ . . . . . . . . . . อนึ่ง สูกินบังอันท่านบมิห้ามสู ทั้งเห็นพระปรัญบัติเพื่อโบยผู้ทำเปลี่ยนปลอม ผู้ร้ายมันฉกลักท่านกิน ปลอมทั้งท่าน . . . . . . . . . . ครั้นรู้ทั้งหลายเพื่อนนั้น พระปรัญบัติอันนี้ และผู้ใดหากกลเบวส และหากุมฆ่ากุมร้ายไพร่ทั้งหลายไซร้ แม้นซึอของมัน . . . . . . . . . . มาคว้ามาฉกท่านกินแล . . . . . . . . . . ทั้งหลายนี้แลผู้ใดใส่ใจ . . . . . . . . . . เจ้าใหญ่ได้แก่ฝูงอัน . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . ไปทูลแก่ท่าน . . . . . . . . . . คนผู้นั้น . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . ในซื่อแก่เจ้าไท

. . . . . . . . . . เจ้าไทด้วยซื่อไซร้ ท่านรางวัลแก่ผู้นั้น จึงให้ใช้และหนี้สิน . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . โสด คนผู้ดังนี้ คือว่า พระราชภูบดีจักช่วยห้อมบ้านห้อมเมืองแก่ . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . ในฝูงดังนี้ไซร้ อันท่านเจ้าไทมักให้ผิดและไหมแก่ . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . กรรมทั้งหลาย . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . แม้นซือคนผู้ . . . . . . . . . . อนึ่ง . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . ลักเอามิได้ . . . . . . . . . .