ประกาศพระราชบัญญัติและพระราชกำหนดต่าง ๆ รัชกาลที่ 5/เล่ม 16/เรื่อง 1

พระราชบัญญัติ
เพิ่มเติมพระราชบัญญัติการเดิรเรือในน่านน้ำสยาม
รัตนโกสินทร์ศก ๑๒๔

มีพระบรมราชโองการในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ดำรัสเหนือเกล้าฯ ให้ประกาศจงทราบทั่วกันว่า

ด้วยการเดิรเรือไฟรับส่งคนโดยสานตามหัวเมืองเดี๋ยวนี้เกิดเหตุอันตรายขึ้นเนือง ๆ ได้ความว่า เหตุที่เกิดขึ้นนั้นเกิดขึ้นด้วยเรือหลายเจ้าของแย่งกันหาประโยชน์ แลพวกนายเรือเหล่านั้นกระทำการเดิรเรือแสวงหาประโยชน์ให้นายด้วยอุบายแกล้งเกียจกันเรือพวกอื่นด้วยอาการทุจริต มิได้คิดถึงน่าที่ ๆ จะต้องระวังรักษาชีวิตแลทรัพย์สมบัติของมหาชนตามสมควร ใช่แต่เท่านั้น ความยังปรากฎว่า เรือที่เปนเรือชำรุดไม่สมควรใช้ในสาธารณประโยชน์ กรมเจ้าท่าไม่ออกใบอนุญาตให้แล้ว มีผู้พาเรือเช่นนั้นออกไปรับจ้างหาประโยชน์อยู่ตามหัวเมืองก็มีมาก ทรงพระราชดำริห์เห็นสมควรจะต้องเพิ่มเติมพระราชบัญญัติเดิรเรือในน่านน้ำสยาม รัตนโกสินทร์ศก ๑๒๔ ให้เปนการป้องกันภยันตรายแก่มหาชนที่ไปมาตามหัวเมือง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติสืบไปดังนี้ ว่า

มาตราพระราชบัญญัตินี้ให้มีนามว่า พระราชบัญญัติเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำสยาม รัตนโกสินทร์ศก ๑๒๔

มาตราให้ใช้พระราชบัญญัตินี้ตั้งแต่วันที่ ๑ สิงหาคม รัตนโกสินทร์ ๑๒๙ เปนต้นไป

มาตราบรรดาเรือกลไฟก็ดี เรือยนตร์ก็ดี ที่ใช้ในมณฑลกรุงเทพฯ มณฑลกรุงเก่า มณฑลนครสวรรค์ มณฑลพิศณุโลก มณฑลปราจิณบุรี มณฑลนครไชยศรี แลมณฑลราชบุรีนั้น ถ้าใช้หาประโยชน์ในการรับคนโดยสานก็ดี หรือรับจ้างลากเรือก็ดี ต้องเปนเรือที่ได้รับอนุญาตจากกรมเจ้าท่าในกรุงเทพฯ ตามลักษณที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติการเดิรเรือในน่านน้ำสยาม รัตนโกสินทร์ศก ๑๒๔ มาตรา ๑๐๑ ถึงมาตรา ๑๒๐ แลพระราชบัญญัติเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการเดิรเรือ รัตนโกสินทร์ศก ๑๒๕

มาตราในมณฑลที่กล่าวมาข้างต้นนี้ ผู้ที่จะเปนนายเรือก็ดี เปนนายช่างกลที่ใช้เครื่องจักร์เรือกลไฟก็ดี ซึ่งรับส่งคนโดยสานหรือรับจ้างลากเรือนั้น ต้องเปนผู้ที่ได้รับประกาศนียบัตร์นายเรือหรือนายช่างของเจ้าท่าณกรุงเทพฯ ตามพระราชบัญญัติการเดิรเรือในน่านน้ำสยาม รัตนโกสินทร์ศก ๑๒๔ มาตรา ๒๒๔ มาตรา ๒๒๕ แลมาตรา ๒๒๖ จึงจะเปนนายเรือหรือนายช่างกลได้

มาตราถ้าผู้ใดขืนใช้เรือยนตร์ เรือกลไฟ สำหรับรับส่งคนโดยสานหรือรับจ้างลากเรือในมณฑลที่กล่าวไว้ข้างต้นนี้แล้ว แต่หามีใบอนุญาตหรือประกาศนียบัตร์ไม่ก็ดี ขืนทำสิ่งใด ๆ นอกจากนี้ซึ่งเปนอันล่วงเลมิดต่อมาตรา ๓ หรือมาตรา ๔ ก็ดี ท่านว่า มันมีความ ให้ปรับเงินไม่เกินกว่า ๑๐๐ บาท

มาตราลักษณที่จะเดิรเรือยนตร์ เรือกลไฟ เพื่อรับส่งคนโดยสานหรือรับจ้างลากเรือในลำน้ำตามมณฑลที่กล่าวมาแล้วข้างต้นนี้ ให้เดิรตามลักษณที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติการเดิรเรือในน่านน้ำสยาม รัตนโกสินทร์ศก ๑๒๔ มาตรา ๖๓, ๖๔, ๖๖, ๖๙, ๖๗, ๗๔, ๗๙, ๘๐, ๘๑, ๘๓, ๘๔, ๘๕, ๘๖, ๘๗, ๙๐, ๙๑, ๙๒, ๙๔, ๙๕, ๙๕, ๗๗, ๙๘, ๙๙, แล ๑๐๐ นั้น

มาตราถ้าแลความปรากฎว่า นายเรือผู้ใดซึ่งมีประกาศนียบัตร์ตามมาตรา ๔ อยู่แล้ว ขืนประพฤติเลมิดต่อพระราชบัญญัตินี้หรือพระราชบัญญัติอื่น ๆ ซึ่งเกี่ยวด้วยเรือยนตร์หรือเรือกลไฟ นอกจากโทษซึ่งจะพึงมีแก่มันตามบทกฎหมายลักษณอื่น ๆ นั้น ท่านให้ศาลมีอำนาจที่จะสั่งให้งดประกาศนียบัตร์ของมันเสียชั่วคราวหนึ่งไม่เกิน ๖ เดือนก็ได้ หรือถ้ามันมีความผิดมาก จะถอนประกาศนียบัตร์นั้น แลสั่งห้ามไม่ให้ออกประกาศนียบัตร์ให้แก่มันต่อไปอีกในภายน่าก็ได้ ๚

ประกาศมาณวันที่ ๒๒ เมษายน รัตนโกสินทร์ ๑๒๙ เปนวันที่ ๑๕๑๓๗ ในรัชกาลปัตยุบันนี้