ประชุมประกาศรัชกาลที่ 4/ภาค 1/เรื่อง 5
ศุภมัสดุ ศักราช ๑๒๑๔ ปีชวดจัตวาศกเชฐมาศกาลปักษ์เตรสีดฤถีจันทรวารปริเฉทกาลกำหนด พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามกุฎ สมมุติเทพยพงศ์วงศาดิศวรกระษัตริย์ วรขัติยราชนิกโรดม จาตุรันตบรมมหาจักรพรรดิราชสังกาศ บรมธรรมิกมหาราชาธิราช บรมนารถบรมบพิตร พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จออกณพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหสุริยพิมานโดยสถานอุตราภิมุข พร้อมด้วยพระราชวงศานุวงศ์เสนามาตย์ราชมนตรีกระวีชาติราชบัณฑิตราชปโรหิตโหราจารย์เฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทโดยอันดับ จึงมีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาทดำรัสเหนือเกล้าฯ เฉภาะพระศรีภูริปรีชาเสนาบดีศรีสาลักษณ์ให้แต่งพระราชบัญญัติประกาศข้าราชการฝ่ายทหารพลเรือนซึ่งมีพนักงานในกระบวนแห่เสด็จพระราชดำเนินทางชลมารคทางสถลมารคให้รู้จงทั่วกันว่า แต่นี้สืบไปเมื่อน่าถ้าเสด็จพระราชดำเนินไปณที่ตำบลใด ให้เจ้าพนักงานผู้ซึ่งต้องเกณฑ์ในกระบวนแห่น่าแห่หลังทั้งปวงระวังระไวให้กวดขัน ถ้าเสด็จทางชลมารค ห้ามอย่าให้เรือเจ้าต่างกรมแลยังไม่มีกรมแลเรือข้าราชการฝ่ายน่าฝ่ายในในพระบรมมหาราชวังแลพระบวรราชวัง แลเรือราษฎรทั้งหลาย พายล่วงลัดตัดกระบวนแห่แลล่วงกระบวนเข้ามาได้เปนอันขาดทีเดียว ถ้าเห็นเรือใดๆ พายเข้ามา ก็ให้เจ้าพนักงานซึ่งอยู่ในกระบวนนั้นห้ามปราม ถ้าห้ามมิฟัง ให้ยิงด้วยกระสุน ถ้ายังมิฟัง ให้ยุดเรือไว้ ถ้าเสด็จประทับอยู่ในพระอารามฤๅที่ใด ๆ ไกลจากเรือพระที่นั่งแลเรือในกระบวนแห่ทั้งปวง ประทับอยู่กับฝั่ง ยังหาได้ออกลอยลำไม่ ถ้ามีเรือใด ๆ พายเข้ามา ก็ให้เจ้าพนักงานในกระบวนแห่เรียกเข้ามายุดเรือไว้ไต่ถามว่า จะไปด้วยราชการอันใด ฤๅจะไปที่ไหน แล้วให้ถามกันต่อ ๆ ขึ้นไปในพวกกระบวนแห่ให้ได้ความว่า จวนเวลาจะเสด็จพระราชดำเนินลงเรือพระที่นั่งแล้วฤๅยังไม่จวนเวลา ถ้าได้ความเปนแน่ว่า กาลยังนานอยู่จึงจะเสด็จพระราชดำเนิน ให้ค้นคว้าเครื่องสาตราวุธเสียให้สิ้นเชิง เมื่อรู้เปนแน่ว่ามิใช่เรือคนร้ายแล้ว จึงให้ปล่อยไป ถ้าเห็นว่ากาลจวนจะเสด็จพระราชดำเนินลงเรือพระที่นั่งแล้ว ให้เจ้าพนักงานค้นคว้าเครื่องสาตราวุธใหญ่เล็กเสียก่อน แล้วจึงบังคับให้เรือนั้นจอดแอบฝั่งยั้งหยุดเสียจนสิ้นกระบวนแห่แล้วจึงค่อยไป
ถ้าเสด็จพระราชดำเนินทางสถลมารค ให้เจ้าพนักงานในกระบวนแห่ระวังห้ามคนอย่าให้แปลกปลอมเข้าไปในกระบวนแห่ แลเดินล่วงลัดตัดกระบวนแห่ไปได้เปนอันขาดทีเดียว ถ้าเสด็จประทับอยู่ในอารามฤๅที่ใด ๆ ก็ให้ระวังห้ามปรามอย่าให้ผู้หนึ่งผู้ใดล่วงเข้าไปในล้อมวง ถ้าผู้ใดมิฟังจะขืนเข้าไปให้ได้ ก็ให้เจ้าพนักงานยุดตัวไว้ไต่ถามให้ได้ความว่าจะเข้าไปด้วยราชการสิ่งใด แล้วให้ค้นคว้าเครื่องสาตราวุธซึ่งจะพึงเหน็บส้อนเข้าไปได้นั้นเสียก่อน เมื่อรู้เปนแน่ว่ามิใช่พวกคนร้ายแล้ว จึงปล่อยเข้าไป ถ้าเจ้าพนักงานผู้ใด ๆ มิทำตามพระราชบัญญัตินี้ จะให้ลงพระราชอาญาเจ้าพนักงานโดยโทษานุโทษ.