ประชุมพงศาวดาร/ภาคที่ 16/อธิบายประกอบ
< ประชุมพงศาวดาร | ภาคที่ 16
สถานที่ แก้ไข
- กรุงกัมโพชา — เขมร กฺรุงกมฺพุชา (ក្រុងកម្ពុជា), ได้แก่ ประเทศกัมพูชา
- กรุงกัมโพชาธิบดี — เขมร กฺรุงกมฺพุชาธิบตี (ក្រុងកម្ពុជាធិបតី), ได้แก่ ประเทศกัมพูชา
- กรุงเทพฯ — ได้แก่ กรุงเทพมหานคร
- กะพงสวาย, เมือง — เขมร กํพง̍สฺวาย (កំពង់ស្វាយ), ได้แก่ กำปงสวาย ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดกำปงธม ประเทศกัมพูชา
- โชฎก, เมือง — ได้แก่ เจิวด๊ก (Châu Đốc) ปัจจุบันเป็นนครในประเทศเวียดนาม
- ไซ่ง่อน, เมือง — เวียดนาม ส่ายก่อน (Sài Gòn), เป็นชื่อเก่าของนครโฮจิมินห์ (Ho Chi Minh City) ประเทศเวียดนาม
- นครเสียมราฐ, เมือง — เขมร นครเสียมราบ (នគរសៀមរាប), ได้แก่ เสียมเรียบ ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศกัมพูชา
- บาพนม, เมือง — เขมร บาภฺนํ (បាភ្នំ), ได้แก่ บาพนม ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดไพรแวง ประเทศกัมพูชา
- บุรพา, มณฑล — ได้แก่ มณฑลบูรพา ในประเทศสยาม
- ปราจิณบุรี, เมือง — ได้แก่ ปราจีนบุรี ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศไทย
- เปียมเนา
- ไผทเพ็ชร์, เมือง — ดู พุทไทเพ็ชร์
- พนมเปน, เมือง — เขมร ภฺนํเพญ (ភ្នំពេញ), ได้แก่ พนมเปญ ปัจจุบันเป็นเมืองหลวงของประเทศกัมพูชา
- พนมศก, เมือง — เขมร อุตฺฎรมานชัย (ឧត្ដរមានជ័យ), ได้แก่ อุดรมีชัย ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศกัมพูชา
- พระตะบอง, เมือง — เขมร บาต̍ฎํบง (បាត់ដំបង), ได้แก่ พระตะบอง ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศกัมพูชา
- พุทไทเพ็ชร์, เมือง — เขมร บนฺทายเพชฺร (បន្ទាយពេជ្រ), ได้แก่ "บันทายเพชร" เป็นชื่อหนึ่งของเมืองอุดงมีชัย เมืองหลวงกัมพูชาสมัยนั้น[1]
- โพธิสัตว์, เมือง — เขมร โพธิ์สาต̍ (ពោធិ៍សាត់), ได้แก่ โพธิสัตว์ ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศกัมพูชา
- ระสือ, เมือง — เขมร ฤสฺสี (ឫស្សី), ได้แก่ โมงฤษี (មោងឫស្សី โมงฤสฺสี) ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดพระตะบอง ประเทศกัมพูชา
- เว้, เมือง — เวียดนาม เฮฺว้ (Huế), ได้แก่ เว้ ปัจจุบันเป็นนครในประเทศเวียดนาม
- ศรีโสภณ, เมือง — เขมร สิรีโสภัณ (សិរីសោភ័ណ), ได้แก่ ศรีโสภณ ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดบันทายมีชัย ประเทศกัมพูชา
- สวายเจียก, เมือง — เขมร สฺวายเจก (ស្វាយចេក), ได้แก่ สวายเจียก ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดบันทายมีชัย ประเทศกัมพูชา
- สังแก, บ้าน — เขมร สงฺแก (សង្កែ), ได้แก่ สังแก ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดพระตะบอง ประเทศกัมพูชา
- อุดงมีไชย, เมือง — ดู พุทไทเพ็ชร์
วันเวลา แก้ไข
อื่น ๆ แก้ไข
- พระองค์แก้ว — เขมร พฺระองฺคแกว (ព្រះអង្គកែវ), เป็นตำแหน่งสูงสุดสำหรับพระญาติของพระมหากษัตริย์กัมพูชา เอกสารไทยสมัยอยุธยาเรียก "เจ้าพญาแก้วพญาไท"[4]
- ฟ้าทะละหะ — เขมร หฺวาทฬฺหะ̤ (ហ្វាទឡ្ហៈ), เป็นราชทินนามของเสนาบดีนายก (หัวหน้าเสนาบดี) แห่งกัมพูชา[5]
- หนังสือสัญญา — ได้แก่ "หนังสือสัญญาระหว่างกรุงสยามกับกรุงฝรั่งเศส ลงวันที่ 23 มีนาคม ร.ศ. 125 ค.ศ. 1907"[6] หรือ "หนังสือสัญญาระหว่างสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินสยามกับเปรสิเดนต์แห่งริปับลิกฝรั่งเศส 23 มีนาคม ร.ศ. 125 พ.ศ. 2449/50 (ค.ศ. 1907 สมัยพระจุลจอมเกล้าฯ รัชกาลที่ 5)"[7] ชื่อในภาษาฝรั่งเศสว่า "Traité entre Sa Majesté le Roi de Siam et Monsieur le Président de la République Française, fait à Bangkok, le 23 mars 1907"[7] (สนธิสัญญาระหว่างสมเด็จพระเจ้ากรุงสยามกับท่านประธานาธิบดีสาธารณรัฐฝรั่งเศส ทำ ณ กรุงเทพฯ วันที่ 23 มีนาคม 1907)
- อุปโยราช — เขมร อุภโยราช (ឧភយោរាជ), เป็นตำแหน่งวังหลังในกัมพูชา มีสถานะรองจากพระทรงราชย์ (พระมหากษัตริย์)[4]
- อุปราช — เขมร อุปราช (ឧបរាជ), เป็นตำแหน่งวังหน้าในกัมพูชา มีสถานะรองจากพระทรงราชย์ (พระมหากษัตริย์) และอุปโยราช (วังหลัง) ตามลำดับ[4]
เชิงอรรถ แก้ไข
อ้างอิง แก้ไข
- ↑ ศานติ ภักดีคำ (2556, น. 51)
- ↑ ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 12 (2549, น. 573)
- ↑ ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 12 (2549, น. 576)
- ↑ 4.0 4.1 4.2 ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 12 (2549, น. 886)
- ↑ ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 12 (2549, น. 887)
- ↑ ประมวญหนังสือสัญญาฯ (2470, น. 79–88)
- ↑ 7.0 7.1 ประมวลสนธิสัญญาฯ (2554, น. 114–118)
บรรณานุกรม แก้ไข
- ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 12. (2549). กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. ISBN 9749528476.
- ประมวญหนังสือสัญญาใหญ่แลอนุสัญญาระหว่างกรุงสยามกับประเทศฝรั่งเศส ตั้งแต่ฉบับลงวันศุกร์ เดือนเก้า ขึ้น 14 ค่ำ ปีมะโรง อัฐศก จ.ศ. 1218 หรือวันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ. 2399 ค.ศ. 1856 ถึงฉบับลงวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2469 ค.ศ. 1926 กับคำอธิบายประกอบ แลหนังสือสัญญาโบราณครั้งรัชสมัยสมเด็จพระนารายน์มหาราช. (2470). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร.
- ประมวลสนธิสัญญา อนุสัญญา ความตกลง บันทึกความเข้าใจ และแผนที่ ระหว่างสยามประเทศไทย กับประเทศอาเซียนเพื่อนบ้าน: กัมพูชา–ลาว–พม่า–มาเลเซีย. (2554). กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์. ISBN 9786167202198.
- ศานติ ภักดีคำ. (2556). เขมรสมัยหลังพระนคร. กรุงเทพฯ: มติชน. ISBN 9789740211471.