หน้า:Prachum Kotmai Ratchakan Thi Nueng 2482 (1).djvu/14

๒

พระราชปรารภ

---

พีรียบรากรมภาหุ กราบบังคมทูลพระกรรุณาด้วยข้อความนายบุญศรี^[1] ช่างเหลกหลวงร้องทุกข^[2] ราชกล่าวโทษ พระเกษม
นายราชาอรรถ $\scriptstyle {\left.{\begin{matrix}\ \\\ \end{matrix}}\right\}\,}$ ใจความว่า อำแดงป้อม ภรรยานายบุญศรี ฟ้องหย่านายบุญศรี ๆ ให้การแก่พระเกษมว่าอำแดงป้อมนอกใจทำชู้ด้วยนายราชาอรรถแล้วมาฟ้องหย่านายบุญศรี ๆ ไม่หย่า พระเกษมหาพิจารณาตามคำให้การนายบุญศรีไม่พระเกษมพูดจาแพละโลมอำแดงป้อม แลพิจารณาไม่เปน สัจ
ธรรม $\scriptstyle {\left.{\begin{matrix}\ \\\ \end{matrix}}\right\}\,}$ เข้าด้วยอำแดงป้อม แล้วคัดข้อความมาให้ลูกขุนสานหลวงปฤกษา ๆ ว่า เปนหญิงหย่าชาย ให้อำแดงป้อมกับนายบุญศรีขาดจากผัวเมียกันตามกฎหมาย จึ่งทรงพระกรรุณาตรัสว่า หญิงนอกใจชายแล้วมาฟ้องหย่าชาย ลูกขุนปฤกษาให้หย่ากันนั้นหาเปน ยุติ
ธรรม $\scriptstyle {\left.{\begin{matrix}\ \\\ \end{matrix}}\right\}\,}$ ไม่ จึ่งมีพระราชโองการตรัสสั่ง ให้เจ้าพญาพระคลังเอากฎหมายณสานหลวงมาสอบกับฉบับ หอหลวง
ข้างที่$\scriptstyle {\left.{\begin{matrix}\ \\\ \end{matrix}}\right\}\,}$ ได้ความว่า ชายหาผิดมิได้ หญิงขอหย่า ท่านว่า เปนหญิงหย่าชาย หย่าได้ ถูกต้องกันทังสามฉบับ จึ่งมีพระราชโองการมานพระบันทูลสูรสิงหนาทดำรัสว่า ฝ่ายพุทธจักรนั้น พระไตรยปิฎกแปดหมื่นสี่พันพระธรรมขันธ์อันสมเดจ์พระพุทธิเจ้าทรงพระมหากรรุณาประดิษฐานไว้ต่างพระองคได้เปนหลักโลกยสั่งสอนบรรพชิตบริษัษยแลฆราวาศบริษัษยได้ประฏิบัดิ^[3] รู้ซึ่งทางศุคติภูมแลทุคติภูม แลพระ

---

1. บางฉะบับเขียนว่า บุญสี
2. ต้นฉะบับเขียนว่า ทุคราช ฉะบับอื่นว่า ทุกขราช บ้าง ทุกคราช บ้าง
3. มีใบบอกแก้คำผิดให้แก้ "ประฏิบัดิ" เป็น "ประฏิบัดิ" (เชิงอรรถของวิกิซอร์ซ)

ม.ธ.ก.