ประชุมพงศาวดาร/ภาคที่ 28/คำนำ
มหาอำมาตย์ตรี พระยาภักดีนฤเบศร เจ้ากรมตำรา กระทรวงศึกษาธิการ มาแจ้งความยังหอพระสมุดวชิรญาณสำหรับพระนครว่า ในการพระราชทานเพลิงศพอำมาตย์เอก พระยาประมูลธนรักษ์ (ผูก ผโลประการ) ตช. ตม. ตจว. เจ้าภาพงารศพมีความประสงค์จะพิมพ์หนังสือเปนมิตรพลีสักเรื่อง ๑ ขอให้กรรมการช่วยเลือกเรื่องหนังสือให้
ข้าพเจ้ารู้สึกอยู่ว่า พระยาประมูลธนรักษ์ผู้นี้เปนมิตรเก่าในส่วนตัว โดยได้วิสสาสะกันมาแต่ครั้งเมื่อพระยาประมูลฯ ยังบวชได้เปนฐานานุกรมอยู่วัดบรมนิวาสตลอดมาจนเมื่อลาสิกขามารับราชการ อิกประการ ๑ พระยาประมูลฯ เปนผู้มีคุณต่อหอพระสมุดสำรับพระนครด้วยได้เอาใจใส่โดยลำภังศรัทธาเสาะหาหนังสือต่าง ๆ ซึ่งโดยมากเปนหนังสือเรื่องดี ๆ มาถวายไว้ในหอพระสมุดฯ หลายเรื่อง เปนเหตุให้หอพระสมุดฯ มีความอาลัยเสียดายพระยาประมูลอยู่เปนอันมาก เมื่อเจ้าภาพมาขอให้หาเรื่องหนังสือ จึงรับธุระด้วยความเต็มใจ แลได้เลือกหาในจำพวกหนังสือซึ่งพระยาประมูลฯ ได้นำมาถวายไว้ ได้คำให้การเก่า ๒ เรื่อง คือ คำให้การ เรื่อง พงศาวดารญวน เรื่อง ๑ คำให้การ เรื่อง ประวัติพระมหะหมัด เรื่อง ๑ ซึ่งเดิมเปนหนังสือในทางราชการ รัฐบาลได้ถามคำชี้แจงของผู้รู้ไว้
พงศาวดารญวนนั้น ปรากฎในบานแพนกว่า ได้เก็บรวบรวมจากฉบับเก่าซึ่งได้จดไว้แต่ปีฉลู พ.ศ. ๒๓๓๖ ส่วนประวัติ เรื่อง พระนาบีมหะหมัดนั้น ปรากฎในบานแพนกว่า รวบรวมเมื่อวันอังคาร เดือนยี่ ขึ้น ๒ ค่ำ ปีฉลู พ.ศ. ๒๔๐๘ ในรัชกาลที่ ๔ แต่ฉบับที่มีก็ไม่จบ ถึงกระนั้น เรื่องราวเพียงที่นี่อยู่ก็น่าอ่าน จึงได้รวมพิมพ์เปนประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๒๘ สำหรับแจกในงารพระราชทานเพลิงศพพระยาประมูลธนรักษ์
กรรมการหอพระสมุดฯ ขออนุโมทนากุศลบุญราศีทักษิณานุปทานซึ่งเจ้าภาพงารศพพระยาประมูลธนรักษ์ได้บำเพ็ญเปนปัตติทานมัย แลที่ได้พิมพ์หนังสือเรื่องนี้ให้แพร่หลาย.
สภานายก- หอพระสมุดวชิรญาณ
- วันที่ ๑๐ มีนาคม พระพุทธศักราช ๒๔๖๖
.svg)