ประชุมพงศาวดาร/ภาคที่ 1

by โบราณคดีสโมสร

ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๑

ตราของโบราณคดีสโมสร

โบราณคดีสโมสร

ประชุมพงษาวดาร ภาคที่ ๑

สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา สมเด็จพระมาตุฉา

มีรับสั่งให้กรรมการหอพระสมุดวชิรญาณรวบรวมพิมพ์

เมื่อทรงบำเพ็ญพระกุศลในงานศพหม่อมเจ้าดนัยวรนุช ท.จ,

พ.ศ. ๒๔๕๗

พิมพ์ที่โรงพิมพ์ไทย ณสพานยศเส

กรุงเทพฯ

คำนำ		น่า	๑
สารบาน พงษาวดารเหนือ
บานแพนก		น่า	๑
เรื่องพระยาสักรดำตั้งจุลศักราช		”	๒
เรื่องสร้างเมืองสวรรคโลก		”	๒
เรื่องอรุณกุมารเมืองสวรรคโลก		”	๗
เรื่องพระเจ้าศรีธรรมไตรปิฎก		”	๑๖
เรื่องสร้างเมืองพิศณุโลก		”	๑๙
เรื่องสร้างพระชินสีห์ พระชินราช		”	๒๑
เรื่องสร้างเสนาราชนคร		”	๒๓
เรื่องพระยากาฬวรรณดิศตั้งเมืองต่าง ๆ		”	๒๕
เรื่องที่กัลปนา		”	๒๖
ทำเนียบคณะสงฆ์		”	๒๗
เรื่องพระร่วงศุโขไทย		”	๒๘
เรื่องพระยาแกรก		”	๓๐
เรื่องพระนเรศวรหงษา		”	๓๘
เรื่องพระเจ้าสายน้ำผึ้ง		น่า	๔๓
เรื่องพระมาลีเจดีย์		”	๔๙
เรื่องพระยากง		”	๕๗
เรื่องพระเจ้าอู่ทอง		”	๖๓
เรื่องพระบรมราชาเมืองสวรรคโลก		”	๗๒
เรื่องขุนสิงหฬสาคร		”	๗๕
ตำนานพระแก้วมรกฎ		”	๗๙
พระนาคเสนปรารภจะสร้างพระแก้ว		”	๘๑
พระวิศุกรรมรับเปนช่างสร้างพระแก้ว		”	๘๓
เชิญพระบรมธาตุประดิษฐานในองค์พระแก้ว		”	๘๕
พระแก้วอยู่เมืองปาตลีบุตร		”	๘๗
พระแก้วอยู่เมืองลังกา		”	๘๙
พระแก้วอยู่เมืองอินทปัต		”	๙๓
พระแก้วอยู่กรุงศรีอยุทธยา		”	๑๐๑
พระแก้วอยู่เมืองกำแพงเพ็ชร		”	๑๐๓
พระแก้วอยู่เมืองเชียงใหม่		”	๑๐๕
พระแก้วอยู่เมืองหลวงพระบาง		”	๑๐๙
พระแก้วอยู่เมืองเวียงจันท์		”	๑๑๑
สารบาน พระราชพงษาวดารฉบับหลวงประเสริฐ
คำนำ		น่า	๑๑๓
แผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑		”	๑๑๕
แผ่นดินสมเด็จพระราเมศวร (ครั้งที่ ๑)		”	๑๑๕
แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๑		”	๑๑๕
แผ่นดินสมเด็จพระราเมศวร (ครั้งที่ ๒)		”	๑๑๗
แผ่นดินสมเด็จพระรามราชาธิราช		”	๑๑๗
แผ่นดินสมเด็จพระอินทราชา		”	๑๑๗
แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๒		”	๑๑๘
แผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ		”	๑๑๙
แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ (พระอินทราชาที่ ๒)		”	๑๒๒
แผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒		”	๑๒๒
แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูร		”	๑๒๔
แผ่นดินสมเด็จพระรัฏฐาธิราช		”	๑๒๔
แผ่นดินสมเด็จพระไชยราชาธิราช		”	๑๒๔
แผ่นดินสมเด็จพระยอดฟ้า		”	๑๒๖
แผ่นดินขุนชินราช		”	๑๒๖
แผ่นดินสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ		”	๑๒๖
แผ่นดินสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช		”	๑๓๑
แผ่นดินสมเด็จพระนเรศวรมหาราช		”	๑๓๖
สารบานจาฤกศิลา
อธิบายจาฤกศิลาวัดจุฬามณี		น่า	๑๓๙
จาฤกศิลาวัดจุฬามณี		”	๑๔๐
จาฤกหลักศิลาศุโขไทยที่ ๑		”	๑๔๓
จาฤกหลักศิลาเมืองศุโขไทยที่ ๒		”	๑๔๘
แปลหลักศิลาเมืองศุโขไทยที่ ๒		”	๑๕๒
จาฤกแผ่นศิลาเมืองกำแพงเพ็ชร		”	๑๕๑
สารบานพงษาวดารเขมร
บานแพนก		น่า	๑๖๕
ตั้งราชธานีที่นครหลวง		”	๑๖๗
””นครธม		”	๑๖๘
””พนมเพ็ญ		”	๑๖๙
””เมืองปาสาณ		”	๑๗๐
””เมืองลแวก		”	๑๗๑
””เมืองศรีส่อชอ		”	๑๗๗
””พนมเพ็ญ		”	๑๗๙
””เมืองอุดงฦๅไชย		”	๑๘๐
””เมืองบันทายเพ็ชร		”	๒๐๘
สารบานพงษาวดารพม่ารามัญ
บานแพนก		น่า	๒๖๙
พระพุทธทำนายเรื่องเมืองหงษาวดี		”	๒๗๑
เรื่องพระเจ้าเสนะคงคาได้บุตรีนางนาคเปนมเหษี มีโอรส ๒ องค์		”	๒๗๔
เรื่องสร้างเมืองหงษาวดี		”	๒๗๖
ลำดับกระษัตริย์กรุงหงษาวดี		”	๒๘๑
เรื่องพระเจ้าดิศราชา		”	๒๘๒
เรื่องพระเจ้าอลังคจอสูตีเมืองหงษาวดี		”	๒๘๖
เรื่องพระเจ้าฟ้ารั่ว		”	๒๘๗
เรื่องพระยาอู่		”	๒๙๑
เรื่องพระยาแก่นท้าว		”	๒๙๓
เรื่องนางพระยาท้าว		”	๒๙๕
เรื่องพระเจ้าธรรมเจดีย์ (ปิฎกธร)		”	๒๙๗
เรื่องพระยาราม		”	๒๙๙
เรื่องพระเจ้าพะธิโรราชา		”	๓๐๐
เรื่องพระเจ้าฝรั่งมังโสตถิ์		”	๓๐๒
เรื่องพระเจ้าฝรั่งมังตรี		”	๓๐๔
เรื่องพระเจ้านันกู		”	๓๐๖
เรื่องกับตันหันชรา		”	๓๑๑
เรื่องพระเจ้าปราสาททองกลดแก้ว		น่า	๓๑๒
เรื่องพระเจ้านันตยะ		”	๓๑๕
เรื่องพระเจ้ามังรายกะยอของ		”	๓๑๗
เรื่องพระเจ้ามังลาวะมิน		”	๓๒๑
ไทยเปนไมตรีกับพม่า		”	๓๒๑
เรื่องสมิงธอกวย		”	๓๒๓
เรื่องพระเจ้าหงษาวดีตีเมืองอังวะ		”	๓๔๕
เรื่องอองไชยะมังลอง		”	๓๕๙
มังลองได้เมืองหงษาวดี ได้เปนเจ้าอังวะ		”	๓๖๗
เรื่องมังลอก		”	๓๗๑
เรื่องมองระ		”	๓๗๒
เรื่องจิงกุจา		”	๓๗๘
เรื่องปะดุง		”	๓๗๙
เรื่องจักกายแมง		”	๓๘๕
เรื่องพม่ารบกับอังกฤษ		”	๓๘๕
สารบานพงษาวดารเมืองล้านช้าง
ต้นวงษ์กระษัตริย์เมืองล้านช้าง		น่า	๓๘๗
สร้างเมืองล้านช้าง		”	๓๘๘
ขุนชวาสร้างเมืองเชียงคง เชียงทอง		”	๓๘๙
ผีกับคนยังไปมาหากันได้		”	๓๘๙
สามขุนสร้างเมืองลุ่ม (คือเมืองมนุษย์)		น่า	๓๙๐
แถนบันดาลให้น้ำท่วมเมืองลุ่ม		”	๓๙๐
พระยาแถนให้มนุษย์ไปอยู่ที่บึงดอน		”	๓๙๐
ปู่ลางเชิงเผาเหล็กแดงเจาะผลน้ำเต้า		”	๓๙๑
ปู่ลางเชิงสอนให้มนุษย์ทำไร่ไถนา		”	๓๙๑
มนุษย์เกิดจากน้ำเต้า		”	๓๙๑
สองขุนลงมาสร้างบ้านสร้างเมือง		”	๓๙๒
ขุนเด็กขุนคานขึ้นไหว้พระยาแถน		”	๓๙๒
พระยาแถนใช้ให้ขุนบูลมมหาราชาธิราชลงมาเมืองมนุษย์		”	๓๙๒
มนุษย์ยอมตนเปนบ่าวไพร่ขุนบูลม		”	๓๙๒
ขุนบูลมปฤกษาการทำมาหากินกับขุนทั้งหลาย		”	๓๙๓
พระยาแถนใช้ให้แถนแต่งแลพิศณุกรรมลงมาบอกการงานแก่มนุษย์		”	๓๙๓
แถนสั่งสอนขุนบูลมให้เปนท้าวเปนพระยาในมนุษย์		”	๓๙๔
พระยาแถนห้ามไม่ให้มนุษย์ไปมาหาแถน		”	๓๙๕
เครือเขากาดเกิดเปนอุบาทว์		”	๓๙๕
เถ้าเยอเถ้าย่าตัดเครือเขากาด		”	๓๙๖
ช้างเขียวงาก้อม (งาสั้น) ล้ม		”	๓๙๗
ขุนบูลมแบ่งแก้วแหวนให้แก่บุตร		”	๓๙๘
ขุนบูลมสั่งสอนบุตร		”	๓๙๘
ขุนบูลมถึงอนิจกรรม		”	๓๙๙
ขุนลอสั่งชาวเมือง		น่า	๓๙๙
ขุนลอยกรี้พลมาถึงแม่น้ำของ		”	๔๐๑
ขุนลอมีบุตรชายแลสืบวงษ์กันมา		”	๔๐๒
ท้าวผีฟ้าทำชู้ด้วยนางสนม		”	๔๐๔
ฟ้างุ่มเกิด		”	๔๐๔
บุตรฟ้างุ่มเปนพระยาแทนบิดา		”	๔๐๕
ลูกฟ้าคืนเปนพระยาชื่อพระยาไค		”	๔๐๖
พระยาคำเกิดเสวยราชย์		”	๔๐๗
มหาเทวีเปนเจ้าถูกสำเร็จโทษ		”	๔๐๗
พระยาไชยจักรพรรดิทิ้งเมืองหนีไปเชียงคาน		”	๔๐๘
พระยาไชยจักรพรรดิถึงอนิจกรรม		”	๔๐๙
พระสุวรรณปาสังเสวยราชย์		”	๔๑๐
พระยาล่าน้ำถึงอนิจกรรม		”	๔๑๐
พระวิชุณหราชเสวยราชย์		”	๔๑๐
โพธิสารราชกุมารเสวยราชย์		”	๔๑๑
อุปัทวะเกิดในเมืองลานนาเชียงใหม่		”	๔๑๓
ลูกพระเจ้าหงษาวดีกับพระเจ้าอังวะขับไล่พระยาสามล้าน		”	๔๑๔
พระไชยเชษฐาธิราชสร้างบ้านเมือง		”	๔๑๔
อภิเศกพระยาแสนสุรินทรขว้างฟ้าเปนกระษัตริย์		”	๔๑๕
พวกโจรยวนตีพระเจ้าล้านช้าง		”	๔๑๖
เมืองล้านช้างส่วยเมืองหงษาวดี		”	๔๑๗
เกิดคนอุบาทว์		น่า	๔๑๗
ตั้งพระยาแสนสุรินทรขว้างฟ้าเปนเจ้าล้านช้าง		”	๔๑๘
พระยาแสนสุรินทร์ตาย		”	๔๑๘
พระสังฆราชไปขอพระหน่อเมืองเปนเจ้าล้านช้าง		”	๔๑๙
พระธรรมิกราชกับพระอุปยุวราชผิดกัน		”	๔๑๙
พระโพธิสารราชถึงอนิจกรรม		”	๔๒๐
เกิดกระลียุคในเมืองศรีฟ้าวาหะหัวขาว		”	๔๒๒
พระยาสุริยวงษาครองเมืองลาว		”	๔๒๒
เจ้าเมืองศรีฟ้าตาย		”	๔๒๓
พระยานันทราชมาตีเวียงจันท์		”	๔๒๓
เจ้ากิ่งกิจกับหม่อมน้อยมาอยู่เมืองหลวง		”	๔๒๔
พระไชยองค์แวเสวยราชย์ในเวียงจันท์		”	๔๒๔
เจ้ากิ่งกิจเสวยราชย์ในเมืองหลวงพระบาง		”	๔๒๕
กล่าวถึงเจ้าองค์คำ		”	๔๒๘
เจ้าเชียงใหม่ถึงอนิจกรรม		”	๔๒๙
พระยาจ่าบ้านกับอำมาตย์เสียงโอ (ขัน) คำ		”	๔๒๙
เจ้าองค์คำเสวยราชย์ในเมืองลานนา		”	๔๒๙
เจ้าสารบวชอยู่วัดใหม่		”	๔๓๐
ท้าวอินนำขอเปนหมื่นน่า		”	๔๓๐
เจ้าอินทโฉมเสวยราชย์ในเมืองล้านช้าง		”	๔๓๑
เจ้าอินทโฉมถึงอนิจกรรม		”	๔๓๑