ลัทธิธรรมเนียมต่าง ๆ/ภาคที่ 13/คำนำ
นายพลตรี พระยาวรเดชศักดาวุธ (ชื่น สรรพตานนท์) ผู้บัญชาการกองพลทหารบกที่ ๙ จะทำการปลงศพสนองคุณกลีบ ผู้มาดาพระยาวรเดชศักดาวุธ กับชื่น มารดาคุณหญิงวรเดชศักดาวุธ ปราถนาจะพิมพ์หนังสือเปนของแจกเนื่องในการบำเพ็ญกุศลทักษิณานุปทานนั้น ขอให้กรรมการช่วยเลือกหนังสือในหอพระสมุดวชิรญาณสำหรับพระนครให้พิมพ์ตามประสงค์ ข้าพเจ้าจึงได้เลือกเรื่องคำให้การสมณะทูตพม่าซึ่งเข้ามาเมื่อในรัชกาลที่ ๕ ให้พระยาวรเดชศักดาวุธพิมพ์ และจัดหนังสือเรื่องนี้ไว้ในจำพวกลัทธิธรรมเนียมต่าง ๆ นับเปนภาคที่ ๑๓
เรื่องคำให้การสมณะทูตพม่านี้เล่าถึงนิกายและประเพณีสงฆที่เปนอยู่ในประเทศพม่า แลเล่าถึงเมื่อครั้งเมืองพม่ายังมีพระเจ้าแผ่นดินปกครองอยู่ มีการพิธีสงฆ์ในราชประเพณีอย่างใดบ้าง ตลอดจนประเพณีการสอบพระปริยัติธรรม และที่พระเจ้าแผ่นดินทรงอุปการะแก่พระสงฆ์อย่างใด ๆ บ้าง ผู้ที่เอาใจใส่ในทางความรู้ขนบธรรมเนียมบ้านเมือง โดยเฉภาะในประเทศที่มีประเพณีคล้ายคลึงกับปะเทศของเรา คงจะพอใจอ่านหนังสือเรื่องนี้ด้วยกันทั้งนั้น ด้วยหนังสือที่เล่าเรื่องสงฆมณฑลเมืองพม่าอย่างนี้ยังไม่เคยปรากฎในภาษาไทยมาแต่ก่อน น่าเสียดายอยู่แต่หนังสือเรื่องนี้อยู่ข้างจะสั้นไป ถ้ายาวกว่านี้ก็จะยิ่งดีขึ้นไปอิก แต่เรื่องในต้นฉบับจบเพียงเท่านั้นเอง ก็ต้องพิมพ์เพียงเท่าที่มี ถึงน้อยน่ากระดาดอย่างนี้ ข้าพเจ้าเชื่อว่า บันดาผู้ที่ได้สมุดเล่มนี้ไปคงจะพอใจอ่าน และเห็นชอบในการที่พระยาวรเดชศักดาวุธได้พิมพ์หนังสือเรื่องนี้
ข้าพเจ้าขออนุโมทนากุศลบุญราษีทักษิณานุปทานซึ่งพระยาวรเดชศักดาวุธได้บำเพ็ญ แลที่พิมพ์หนังสือเรื่องนี้ให้ปรากฎแพร่หลายเปนครั้งแรก เชื่อว่า ผู้ที่ได้รับหนังสือเรื่องนี้ไปคงจะอนุโมทนาทั่วน่าอย่างเดียวกัน.
สภานายก- หอพระสมุดวชิรญาณ
- วันที่ ๙ มกราคม พระพุทธศักราช ๒๔๖๔
.svg)