พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา/ภาค 2

ตราของกรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช

พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์

กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช

พิมพ์ขึ้นเปนส่วนพระกุศลทานมัยในงานพระศพ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ (ชั้น ๓) กรมหลวงวรเสฐสุดา

พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค

กรมขุนอรรควรราชกัญญา

สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้าจันทราสรัทวาร

กรมขุนพิจิตรเจษฎจันทร์

สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้าเยาวมาลย์นฤมล

กรมขุนสวรรคโลกย์ลักษณวดี

สารบานเรื่อง
แผ่นดินสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๕ (ปราสาททอง) จุลศักราช ๙๙๒–๑๐๐๖
เจ้าพระยากระลาโหมรับครองราชสมบัติ		น่า	๑
ทำพระราชพิธีปราบดาภิเศก		”	๑
ปูนบำเหน็จข้าราชการ		”	๒
คงเลี้ยงสมเด็จพระอาทิตยวงษ์ไว้ในวัง		”	๒
ตั้งพระศรีสุธรรมราชา		”	๓
ถวายที่บ้านพระพันปีหลวงสร้างวัดไชยวัฒนาราม		”	๓
ถ่ายแบบพระนครหลวง (นครธม) เข้ามาสร้าง		”	๓
สถาปนาวัดพระศรีสรรเพชญ์		”	๓
สร้างปราสาทศรียศโสธร		”	๔
เปลี่ยนชื่อปราสาทศรียศโสธรเปนจักรวรรดิ์ไพชยนต์		”	๔
พระเจ้าลูกเธอพระนารายน์ราชกุมารประสูตร		”	๔
สร้างปราสาทไอสวรรย์ทิพอาศน์ที่เกาะบางนางอิน (บางปอิน)		”	๔
สร้างวัดชุมพลนิกายารามที่เกาะบางปอิน		”	๕
โสกันต์พระเจ้าลูกเธอพระองค์อินทร์ที่เกาะบ้านเลน (พระที่นั่งณเกาะบางปอิน)		”	๕
สถาปนาพระเจ้าลูกเธอพระองค์อินทร์เปนเจ้าฟ้าไชย		”	๕
สร้างพระปรางวัดมหาธาตุที่พัง		น่า	๕
ประสูตรพระเจ้าลูกเธอพระไตรภูวนาทิตยวงษ์ พระองค์ทอง พระอินทราชา		”	๕
กริ้วพระอาทิตยวงษ์ ให้ลดยศไปอยู่นอกวัง		”	๕
สร้างพระราชนิเวศธารเกษมที่เขาพระพุทธบาท		”	๖
เสด็จพระพุทธบาท		”	๗
คนตื่นเอาตำราวิชาการทิ้งน้ำ		”	๙
ย้ายสถานพระอิศวร พระนารายน์ มาตั้งที่ชีกุน		”	๙
ขยายกำแพง (ด้านน่า) พระราชวัง		”	๙
สร้างปราสาทพระวิหารสมเด็จ[1]		”	๙
แก้กลับรูปตาเรือกิ่ง		”	๙
ฟ้าผ่าใกล้พระองค์พระนารายน์ราชกุมารไม่เปนอันตราย		”	๙
พระอาทิตยวงษ์เปนขบถ		”	๑๐
ตั้งพระราชพิธีลบศักราช		”	๑๐
เสด็จโปรยทานรอบพระนคร		”	๑๓
ทำสัตตสดกมหาทาน		”	๑๓
บอกเรื่องลบศักราชไปยังกรุงอังวะ		”	๑๔
พระเจ้าอังวะแต่งราชทูตเข้ามาเยี่ยมพระศพพระเจ้าทรงธรรม แลมีราชสาสนบอกมาว่า จะใช้ศักราชตามเดิม		”	๑๔
ราชทูตพม่าไม่กินเลี้ยง จึงให้ขับไปเสีย		”	๑๕
ประทับที่มุขพระที่นั่งไอสวรรย์ทิพอาศน์กับพระนารายน์ ฟ้าผ่าไม่ต้องพระองค์		น่า	๑๕
กำปั่นอลิมหมัดเอาม้าเทศเข้ามา		”	๑๖
พระโหราทายว่า ไฟจะไหม้พระราชวัง		”	๑๖
เสด็จหลบไฟไปอยู่วัดไชยวัฒนาราม		”	๑๖
ฟ้าผ่าไฟไหม้ปราสาทมังคลาภิเศก		”	๑๗
สร้างปราสาทที่ไฟไหม้ เปลี่ยนชื่อเปนพระวิหารสมเด็จ		”	๑๗
ประชวร แปลงสถานไปประทับพระที่นั่งเบญจรัตน		”	๑๘
มอบราชสมบัติแก่เจ้าฟ้าไชย		”	๑๘
พระเจ้าปราสาททองสวรรคต		”	๑๘
แผ่นดินสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๖ (เจ้าฟ้าไชย) ๙ เดือน
พระศรีสุธรรมราชากับพระนารายน์เปนขบถ ปลงพระชนม์เจ้าฟ้าไชย		น่า	๑๘
แผ่นดินสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๗ (พระศรีสุธรรมราชา) (๒ เดือน ๒๐ วัน)
ตั้งพระนารายน์เปนพระมหาอุปราช		น่า	๑๙
พระศรีสุธรรมราชาแพะโลมพระน้องนางของพระนารายน์		”	๑๙
พระน้องนางลอบหนีไปเฝ้าพระนารายน์		”	๑๙
เกิดศึกในระหว่างพระนารายน์กับพระศรีสุธรรมราชา		”	๑๙
พระนารายน์ชนะ จับพระศรีสุธรรมราชาปลงพระชนม์		”	๒๓
แผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๓ (พระนารายน์มหาราช) จุลศักราช ๑๐๑๘–๑๐๔๔ (๑๐๕๐)
ทำพระราชพิธีปราบดาภิเศก		น่า	๒๓
ถวายพระเพลิงพระบรมศพพระเจ้าปราสาททอง		”	๒๕
เสด็จประทับอยู่พระราชวังบวรฯ		”	๒๖
พระไตรภูวนาทิตยวงษ์อยู่วังหลัง		”	๒๖
อำแดงแก่นยุพระไตรภูวนาทิตยวงษ์ให้กินแหนงสมเด็จพระนารายน์		”	๒๖
เกิดกินแหนงกับพระไตรภูวนาทิตยวงษ์		”	๒๖
จับพระไตรภูวนาทิตยวงษ์แลพระองค์ทองสำเร็จโทษที่พระนครหลวง		”	๓๓
ชำระพรรคพวกพระไตรภูวนาทิตยวงษ์		”	๓๓
หล่อเทวรูปสำหรับการพระราชพิธี		”	๓๗
ทำพระราชพิธีเบญจพิธที่ตำบลมะขามหย่อง		”	๓๘
หล่อพระเทวกรรม		”	๓๙
ทำพระราชพิธีมหาปรายาจิตรแลพิธีบันชีพรหมที่ทเลหญ้า		”	๓๙
ทำพระราชพิธีคชกรรม		”	๓๙
เสด็จประพาศถึงเมืองนครสวรรค์		”	๓๙
ได้ช้างเผือกพังชื่อ พระอินทรไอยรา		”	๓๙
สร้างพระพุทธรูปพระบรมไตรโลกนารถ		”	๔๑
สร้างพระพุทธรูปพระบรมตรีภพนารถ		”	๔๑
สร้างพระพุทธรูปทองแลเงิน		น่า	๔๑
สร้างเทวรูปพระบรมกรรมไว้อารามพระศรีรุทรนารถที่ชีกุน		”	๔๑
สร้างพระเทวกรรม		”	๔๑
กรุงกัมพูชาเปนจลาจลด้วยนักจันทร์วิวาทกับน้องชื่อนักประทุม		”	๔๑
แขกแม่นางกะเบาที่เปนขุนนางเขมรหลายคนเข้ามาสวามิภักดิ์		”	๔๒
เจ้าเขมร สังฆราชเขมร กับขุนนางเขมร อพยพเข้ามาสวามิภักดิ์		”	๔๒
มริอลาถวายของ		”	๔๓
พระยาตุกสาถวายของ		”	๔๓
นางพระยาอาแจถวายของ		”	๔๔
พระยาแสนหลวง เจ้าเมืองเชียงใหม่ สวามิภักดิ์ ขอกองทัพไปช่วยป้องกันทัพฮ่อ		”	๔๔
ให้พระยาสีหราชเดโช พระยาท้ายน้ำ ยกไปช่วยเมืองเชียงใหม่		”	๔๕
เสด็จเมืองพิศณุโลก		”	๔๖
แสนสุรินทรไมตรีที่เชียงใหม่ให้มานำทัพกรุงหลบหนี		”	๔๖
แต่งกองทัพ ๕ ทัพหนุนขึ้นไปตีเมืองนครลำปางแลเมืองเถิน		”	๔๖
กองทัพไทยได้เมืองตัง เมืองลอง		”	๔๗
เสด็จจากพิศณุโลกมาประทับเมืองศุโขไทย		”	๔๘
แต่งกองทัพไปตีละว้าเมืองรามตี		”	๔๘
ได้เมืองรามตี		”	๔๘
เสด็จกลับพระนคร		น่า	๔๙
กองทัพไทยไปตีเมืองอินทคิรี		”	๔๙
เมืองอินทคิรีสวามิภักดิ์		”	๔๙
มอญเมืองเมาะตมะเปนขบถต่อพระเจ้าอังวะ		”	๕๑
มอญเมืองเมาะตมะเข้ามาตามครัวมอญ		”	๕๓
พม่าจะยกกองทัพเข้ามาตามครัวมอญ		”	๕๓
กองทัพไทยที่ได้เมืองนครลำปางยกขึ้นไปตีเมืองนครลำพูนไชย เมืองเชียงใหม่		”	๕๓
พระยาเชียงใหม่ พระยาลำพูน คิดอุบายหน่วงกองทัพไทยคอยพม่ามาช่วย		”	๕๔
กองทัพพม่ายกเข้ามาถึงปลายด่านเมืองกาญจนบุรี		”	๕๖
เจ้าพระยาโกษา (ขุนเหล็ก) ยกไปรบพม่า		”	๕๖
ให้หากองทัพที่ไปตีเชียงใหม่กลับมาช่วยรบพม่าแขวงเมืองกาญจนบุรี		”	๕๗
กองทัพไทยตีพม่าที่เมืองไทรโยค		”	๕๘
ให้หากองทัพกลับพระนคร		”	๕๙
ตั้งฝรั่งเปนหลวงวิไชเยนทร์		”	๕๙
เลื่อนหลวงวิไชเยนทร์เปนพระ แล้วเปนพระยา		”	๕๙
พระยาวิไชเยนทร์กราบทูลสรรเสริญสมบัติฝรั่งเศส		”	๕๙
แต่งนายปานเปนราชทูตไปเมืองฝรั่งเศส		”	๖๐
นายปานราชทูตกลับถึงกรุง		”	๖๘
โปรดให้เจ้าพระยาโกษา (ขุนเหล็ก) ยกกองทัพไปตีเมืองอังวะ		น่า	๖๙
โปรดให้กองทัพไทยขึ้นไปเกณฑ์คนเชียงใหม่ ลำพูนไชย นครลำปาง ไปสมทบทัพไทยตีเมืองอังวะ		”	๖๙
กองทัพไทยไปชุมนุมทัพที่เมืองจิตตอง		”	๗๐
กองทัพไทยได้เมืองเสี่ยง เมืองย่างกุ้ง เมืองหงษาวดี		”	๗๐
กองทัพไทยไปถึงเมืองอังวะ		”	๗๐
พระเจ้าอังวะให้มังจาเลราชบุตรออกตั้งรับกองทัพไทย		”	๗๑
พม่าคิดกลจับพระยาสีหราชเดโช		”	๗๑
พระสุรินทรภักดีแก้พระยาสีหราชเดโชมาได้		”	๗๒
ได้ทรงทราบข่าวพม่าจับพระยาสีหราชเดโช ให้พระพิมลธรรมจับยาม		”	๗๒
กองทัพไทยขัดเสบียง		”	๗๔
เจ้าพระยาโกษาคิดอุบายถอยทัพ		”	๗๕
พม่าหลงกลเจ้าพระยาโกษา		”	๗๘
กองทัพเชียงใหม่หนีกลับไปเมือง		”	๘๐
เจ้าพระยาโกษาให้พระยากำแพงเพ็ชรแลพระยารามเดโชคุมพลไปตามทัพเชียงใหม่		”	๘๑
เชียงใหม่เตรียมต่อสู้		”	๘๑
กองทัพไทยที่ไปตามเข้าตีเมืองเชียงใหม่ไม่ได้		”	๘๒
กองทัพไทยเลิกกลับลงมาอยู่เมืองกำแพงเพ็ชร		”	๘๓
ให้หากองทัพกลับพระนคร		น่า	๘๔
ได้ช้างเผือกเมืองนครสวรรค์ เจ้าพระยาบรมคเชนทรฉัททันต์		”	๘๕
เจ้าพระยาโกษา (ขุนเหล็ก) ถึงอสัญกรรม		”	๘๖
โปรดให้นายปานราชทูตเปนเจ้าพระยาโกษาธิบดี		”	๘๗
โปรดให้เจ้าพระยาโกษา (ปาน) เปนแม่ทัพไปตีเชียงใหม่		”	๘๗
เจ้าพระยาโกษา (ปาน) ลองอาญาสิทธิ์		”	๘๘
เจ้าพระยาโกษา (ปาน) ยกกองทัพไปตีเชียงใหม่		”	๙๐
กองทัพไทยได้เมืองนครลำปาง		”	๙๑
กองทัพไทยได้เมืองลำพูนไชย		”	๙๑
กองทัพไทยไปติดเมืองเชียงใหม่		”	๙๑
กองทัพไทยตั้งล้อมเมืองเชียงใหม่		”	๙๒
เสด็จยกกองทัพหลวงขึ้นไปตั้งอยู่เมืองลำพูน		”	๙๒
เลื่อนกองทัพหลวงเสด็จไปตั้งณเมืองเชียงใหม่		”	๙๔
เข้าตีได้เมืองเชียงใหม่		”	๙๖
เสด็จยกทัพหลวงกลับพระนคร		”	๙๘
พระราชทานนางธิดาเจ้าเมืองเชียงใหม่แก่พระเพทราชา		”	๙๙
เสด็จพิศณุโลก		”	๙๙
นางธิดาเจ้าเมืองเชียงใหม่ประสูตรนายเดื่อที่ตำบลโพธิ์ประทับช้าง		”	๙๙
พระเพทราชาถวายนายเดื่อเปนมหาดเล็ก		”	๑๐๐
ส่องพระฉายกับนายเดื่อ		”	๑๐๐
ความทนงองอาจของนายเดื่อ		”	๑๐๐
ทรงตั้งนายเดื่อเปนหลวงสรศักดิ์		น่า	๑๐๑
สร้างเมืองลพบุรีเปนที่ประทับฤดูแล้ง		”	๑๐๒
พระราชโอรส พระราชธิดา ของสมเด็จพระนารายน์		”	๑๐๓
พระราชภคินีของสมเด็จพระนารายน์		”	๑๐๓
พระยาวิไชเยนทร์เลื่อนเปนเจ้าพระยาที่สมุหนายก		”	๑๐๓
ให้พระยารามเดโชไปครองเมืองนครศรีธรรมราช		”	๑๐๓
พระยายมราชไปครองเมืองนครราชสิมา		”	๑๐๓
เจ้าพระยาวิไชเยนทร์ก่อตึกต่าง ๆ ที่เมืองลพบุรี		”	๑๐๓
เจ้าพระยาวิไชเยนทร์คิดจะเอาราชสมบัติ		”	๑๐๓
เจ้าพระยาวิไชเยนทร์ให้สึกภิกษุสามเณรเปนอันมาก		”	๑๐๓
หลวงสรศักดิ์ชกเจ้าพระยาวิไชเยนทร์		”	๑๐๔
เจ้าแม่วัดดุสิตทูลขอโทษหลวงสรศักดิ์		”	๑๐๕
เจ้าพระยาวิไชเยนทร์ชั่งปืนพระพิรุณ		”	๑๐๗
สร้างป้อมเมืองพิศณุโลก เมืองธนบุรี		”	๑๐๘
เสด็จพระพุทธบาททุกปี		”	๑๐๙
พระเพทราชาขี่ม้าพระที่นั่ง มีนิมิตร		”	๑๐๙
ช้างเผือกเจ้าพระยาบรมคเชนทรฉัททันต์ล้ม		”	๑๑๑
สมเด็จพระนารายน์ประชวรหนัก		”	๑๑๑
หลวงสรศักดิ์คิดเอาราชสมบัติ		”	๑๑๑
หลวงสรศักดิ์ชวนพระเพทราชาคิดเอาราชสมบัติ		”	๑๑๒
หลวงสรศักดิ์ขู่ขุนนางให้เข้าด้วย		”	๑๑๓
หลวงสรศักดิ์ยกพระเพทราชาให้เปนผู้รับราชสมบัติ		”	๑๑๕
ฆ่าเจ้าพระยาวิไชเยนทร์		น่า	๑๑๕
สมเด็จพระนารายน์ทราบว่า พระเพทราชากับหลวงสรศักดิ์คิดจะเอาราชสมบัติ		”	๑๑๖
สมเด็จพระนารายน์ให้บวชชาวที่ชาววังในพระที่นั่ง		”	๑๑๘
สมเด็จพระนารายน์ทรงอุทิศที่พระมหาปราสาทเปนวิสุงคามสิมา		”	๑๑๘
หลวงสรศักดิ์ให้ฆ่าพระปีย์		”	๑๑๙
สมเด็จพระนารายน์สวรรคต		”	๑๒๐
แผ่นดินสมเด็จพระมหาบุรุษ (พระเพทราชา) จุลศักราช ๑๐๔๔–๑๐๕๙
ปลงพระชนม์เจ้าฟ้าอภัยทศ		น่า	๑๒๐
พระเพทราชาเสวยราชย์		”	๑๒๑
ทำพระราชพิธีปราบดาภิเศกครั้งที่ ๑ ที่เมืองลพบุรี		”	๑๒๑
ตั้งหลวงสรศักดิ์เปนกรมพระราชวังบวรฯ		”	๑๒๑
เชิญพระบรมศพกลับกรุง		”	๑๒๒
ทำพระราชพิธีปราบดาภิเศกครั้งที่ ๒ ที่ในกรุง		”	๑๒๓
สมโภชพระนคร		”	๑๒๓
เลียบพระนคร		”	๑๒๔
พระญาติวงษ์บ้านพลูหลวงเข้ามาเฝ้า		”	๑๒๔
ตั้งพระมเหษีทั้ง ๓		”	๑๒๖
ตั้งลูกเธอหลานเธอ		”	๑๒๖
ตั้งนายจบคชประสิทธิเปนกรมพระราชวังหลัง		น่า	๑๒๖
ตั้งนายกรินทร์คชประสิทธิเปนเจ้าพระพิไชยสุรินทร์		”	๑๒๖
ตั้งเจ้าราชนิกูล		”	๑๒๖
ให้เจ้าพระยาสุรสงครามมียศเท่ากรมพระราชวังหลัง		”	๑๒๖
เอาวังจันทร์เปนพระราชวังบวรฯ		”	๑๒๗
เรื่องกรมหลวงโยธาทิพ กรมหลวงโยธาเทพ		”	๑๒๗
ทำพระเมรุพระบรมศพ		”	๑๒๗
ถวายพระเพลิงพระบรมศพ		”	๑๒๗
ทำอุบายกำจัดกรมพระราชวังหลังแลเจ้าพระยาสุรสงคราม		”	๑๒๙
อ้ายธรรมเถียรปลอมตัวเปนเจ้าฟ้าอภัยทศยกเข้ามาตีกรุง		”	๑๓๐
จับอ้ายธรรมเถียรได้		”	๑๓๓
พระยายมราชสังข์ตั้งแขงเมืองนครราชสิมา		”	๑๓๔
ให้พระยาสีหราชเดโชยกกองทัพไปตีเมืองนครราชสิมา		”	๑๓๕
ทัพกรุงตีเมืองนครราชสิมาไม่ได้ ขอกองทัพเพิ่มเติม		”	๑๓๖
ลงพระราชอาญาแม่ทัพนายกอง		”	๑๓๖
เตรียมกองทัพยกไปตีนครราชสิมาอิก		”	๑๓๗
ตึกดินระเบิด		”	๑๓๗
ท้าวทรงกันดาลอู่หนีไปอยู่เมืองนครราชสิมา		”	๑๓๘
ทัพกรุงได้เมืองนครราชสิมา		”	๑๓๘
พระยายมราชสังข์หนีไปอยู่เมืองนครศรีธรรมราช		”	๑๓๘
กรมหลวงโยธาทิพประสูตรเจ้าฟ้าพระขวัญ		น่า	๑๓๙
ถวายบ้านหลวงสร้างวัดบรมพุทธาราม		”	๑๓๙
ได้ข่าวเมืองนครศรีธรรมราชเตรียมกองทัพจะเข้าตีกรุง		”	๑๔๐
ให้พระยาสุรสงครามเปนแม่ทัพบก พระยาราชบังสันเปนแม่ทัพเรือ ไปตีเมืองนครศรีธรรมราช		”	๑๔๑
กองทัพบกรบพระยายมราชสังข์ที่ปลายแดนเมืองนครศรีธรรมราช		”	๑๔๑
ทัพกรุงถึงเมืองนครศรีธรรมราช		”	๑๔๒
เมืองนครศรีธรรมราชขัดเสบียง		”	๑๔๔
พระยารามเดโชขอเรือพระยาราชบังสัน		”	๑๔๕
พระยารามเดโชหนีจากเมืองนครศรีธรรมราช		”	๑๔๗
ทัพกรุงได้เมืองนครศรีธรรมราช		”	๑๔๘
ประหารชีวิตรพระยาราชบังสัน		”	๑๔๙
ให้หากองทัพกลับกรุง		”	๑๔๙
สร้างพระที่นั่งบรรยงก์รัตนาศน์		”	๑๔๙
ทำพระที่นั่งทรงปืนเปนที่เสด็จออกข้างท้ายวัง		”	๑๕๐
กรมหลวงโยธาเทพประสูตรเจ้าฟ้าตรัสน้อย		”	๑๕๐
แต่งราชทูตไปเมืองฝรั่งเศส		”	๑๕๐
ได้ช้างเผือกพังเมืองสวรรคโลกชื่อพระอินทไอยราพต		”	๑๕๐
ปฏิสังขรณ์วัดพระยาแมน		”	๑๕๑
ได้ช้างเผือกพังจากกรุงกัมพูชาชื่อพระบรมรัตนากาศ		น่า	๑๕๒
อ้ายบุญกว้างลาวตั้งตัวเปนผู้วิเศษ		”	๑๕๔
อ้ายบุญกว้างได้เมืองนครราชสิมา		”	๑๕๔
อ้ายบุญกว้างยกมาตั้งเมืองลพบุรี		”	๑๕๕
ให้พระยาสุรเสนายกทัพไปรบอ้ายบุญกว้าง		”	๑๕๖
จับอ้ายบุญกว้างได้ที่เมืองลพบุรี		”	๑๕๖
เสด็จพระพุทธบาท		”	๑๕๗
พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตทูลถวายพระแก้วฟ้าราชธิดา		”	๑๖๐
พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตขอกองทัพไปช่วยต่อสู้ทัพหลวงพระบาง		”	๑๖๐
ให้พระยานครราชสิมายกกองทัพไปห้ามศึกหลวงพระบาง		”	๑๖๑
กองทัพหลวงพระบางเลิกไป		”	๑๖๒
พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตส่งพระแก้วฟ้ามาถวาย		”	๑๖๓
กรมพระราชวังบวรฯ ชิงพระแก้วฟ้า		”	๑๖๓
โสกันต์เจ้าฟ้าพระขวัญ		”	๑๖๓
พระเจ้าแผ่นดินประชวรหนัก		”	๑๖๕
กรมพระราชวังบวรฯ ปลงพระชนม์เจ้าฟ้าพระขวัญ		”	๑๖๕
กรมหลวงโยธาทิพกราบทูลข่าวเจ้าฟ้าพระขวัญสิ้นพระชนม์		”	๑๖๖
พระเจ้าแผ่นดินมอบราชสมบัติแก่เจ้าพระพิไชยสุรินทร์ราชนิกูล		”	๑๖๗
พระเจ้าแผ่นดินสวรรคต		”	๑๖๗
แผ่นดินสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๘ (พระเจ้าเสือ) จุลศักราช ๑๐๕๙–๑๐๖๘
เจ้าพระพิไชยสุรินทร์ถวายราชสมบัติแก่กรมพระราชวังบวรฯ		น่า	๑๖๙
ทำพระราชพิธีราชาภิเศก		”	๑๗๑
ตั้ง (เจ้าฟ้าเพ็ชร์เปน) กรมพระราชวังบวรฯ		”	๑๗๒
ตั้ง (เจ้าฟ้าพรเปน) พระบัณฑูรน้อย		”	๑๗๒
ถวายพระเพลิงพระบรมศพ		”	๑๗๒
สร้างวัดโพธิ์ประทับช้างแขวงเมืองพิจิตร		”	๑๗๓
เสด็จไปฉลองวัดโพธิ์ประทับช้าง		”	๑๗๔
ฟ้าผ่าไฟไหม้มณฑปพระมงคลบพิตร ๆ พระเศียรหัก		”	๑๗๔
แปลงมณฑปพระมงคลบพิตรเปนมหาวิหาร		”	๑๗๔
ตั้งพระมเหษีกลางแผ่นดินก่อนเปนกรมพระเทพามาตย์ ออกไปอยู่ตำหนักวัดดุสิต		”	๑๗๕
กรมหลวงโยธาทิพ กรมหลวงโยธาเทพ ออกไปอยู่ตำหนักวัดพุทไธสวรรย์		”	๑๗๕
ประวัติเจ้าฟ้าตรัสน้อยแต่โสกันต์จนทรงผนวชพระ		”	๑๗๕
พระนามลูกเธอใน ๒ รัชกาล		”	๑๗๖
คล้องได้ช้างงาสั้นชื่อพระบรมไตรจักร		”	๑๗๗
สร้างมณฑป ๕ ยอดที่พระพุทธบาท		”	๑๗๗
เสด็จพระพุทธบาท		”	๑๗๗
สมเด็จพระสังฆราชไปช่วยเปนแม่การ		”	๑๗๗
ลักษณประพาศของพระเจ้าแผ่นดิน		”	๑๗๘
มณฑปพระพุทธบาทค้างการทองแลประดับกระจก		น่า	๑๗๘
เสด็จไปชกมวยที่เมืองวิเศษไชยชาญ		”	๑๗๘
เสด็จไปล้อมช้างที่เมืองนครสวรรค์		”	๑๘๐
ให้พระบัณฑูรทั้ง ๒ ทำถนนข้ามบึงหูกวาง		”	๑๘๑
ช้างพระที่นั่งถลำหล่มที่ถนนบึงหูกวาง		”	๑๘๒
ทรงพระพิโรธพระบัณฑูรทั้ง ๒		”	๑๘๒
ลงพระราชอาญาพระบัณฑูรทั้ง ๒		”	๑๘๓
พระบัณฑูรทั้ง ๒ ให้เชิญเสด็จกรมพระเทพามาตย์		”	๑๘๓
กรมพระเทพามาตย์เสด็จขึ้นไปทูลขอโทษให้พระบัณฑูร		”	๑๘๔
พระบัณฑูรพ้นโทษ		”	๑๘๕
เรื่องพระองค์เจ้าที่เปนธิดาเจ้าพระบำเรอภูธร		”	๑๘๖
เจ้าฟ้าพระราชธิดาสิ้นพระชนม์		”	๑๘๗
ความกักขละของพระเจ้าแผ่นดิน		”	๑๘๗
เสด็จประพาศเมืองเพ็ชรบุรีแลชายทเล		”	๑๘๘
เสด็จประพาศปากน้ำเมืองสาครบุรี		”	๑๘๘
หัวเรือพระที่นั่งโดนหักที่โคกขาม		”	๑๘๘
เรื่องพันท้ายนรสิงห์		”	๑๘๘
ให้พระราชสงครามขุดคลองโคกขาม		”	๑๙๐
ตำนานการขุดคลองครั้งกรุง		”	๑๙๑
เสด็จพระพุทธบาท		”	๑๙๒
เสด็จนมัสการพระฉายที่เขาปัถวี		”	๑๙๔
เสด็จนมัสการพระเจดีย์เขาพนมโยง		”	๑๙๔
ประชวรลงกลางทาง ต้องเสด็จกลับ		น่า	๑๙๔
การขุดคลองโคกขามค้างอยู่ครึ่งหนึ่ง		”	๑๙๔
มอบราชสมบัติแก่กรมพระราชวังบวรฯ		”	๑๙๔
พระเจ้าแผ่นดินสวรรคต		”	๑๙๔
แผ่นดินสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๙ (พระเจ้าท้ายสระ) จุลศักราช ๑๐๖๘–๑๐๙๔
จัดการพระบรมศพ		น่า	๑๙๕
ทำพระราชพิธีราชาภิเศก		”	๑๙๖
ตั้งพระบัณฑูรน้อยเปนกรมพระราชวังบวรฯ		”	๑๙๖
พระอัธยาไศรยของพระเจ้าแผ่นดิน		”	๑๙๖
ประหารชีวิตรพระองค์เจ้าดำ		”	๑๙๗
ถวายพระเพลิงพระบรมศพ		”	๑๙๗
ปิดทองประดับกระจกแผ่นใหญ่ฝามณฑปพระพุทธบาทที่ค้างอยู่		”	๑๙๘
เสด็จพระพุทธบาท		”	๑๙๘
กรมพระเทพามาตย์สวรรคต		”	๑๙๘
นักแก้วฟ้าจอกไปพาญวนมาตีกรุงกัมพูชา		”	๑๙๙
เจ้ากรุงกัมพูชาหนีเข้ามาพึ่งพระบารมี		”	๑๙๙
ให้เจ้าพระยาจักรี (โรงฆ้อง) คุมกองทัพบก พระยาโกษา (จีน) ยกกองทัพเรือไปตีกรุงกัมพูชา		”	๒๐๐
ทัพเรือเสียทีแก่ข้าศึก		”	๒๐๑
ทัพบกตีเข้าไปได้ถึงเมืองหลวง		น่า	๒๐๒
เจ้าพระยาจักรีเกลี้ยกล่อมนักพระแก้วฟ้ายอมสวามิภักดิ์		”	๒๐๒
พระนามเจ้าฟ้าลูกเธอที่มีด้วยพระอรรคมเหษี		”	๒๐๓
ปฏิสังขรณ์วัดมเหยงค์		”	๒๐๓
กรมพระราชวังปฏิสังขรณ์วัดกุฎีดาว		”	๒๐๔
ฉลองวัดมเหยงค์		”	๒๐๔
ต่อกำปั่นไตรมุขบรรทุกช้างเมืองมฤตไปขายเมืองเทศ		”	๒๐๔
กรมพระราชวังบวรฯ ฉลองวัดกุฎีดาว		”	๒๐๔
กรมหลวงโยธาทิพสิ้นพระชนม์		”	๒๐๕
ขุดคลองโคกขามที่ยังค้าง		”	๒๐๕
ให้พระธนบุรีขุดคลองเกร็ด		”	๒๐๖
เสด็จโพนช้างแขวงเมืองนครนายก		”	๒๐๖
ช้างที่นั่งกรมพระราชวังบวรฯ แทงท้ายช้างพระที่นั่ง		”	๒๐๗
เสด็จพระพุทธบาท		”	๒๐๗
กรมพระราชวังบวรฯ ปฏิญาณที่พระพุทธบาท		”	๒๐๘
น้ำเซาะวัดพระนอนปาโมกข์		”	๒๐๘
พระยาราชสงครามอาสาขลอพระนอน		”	๒๐๙
ชลอพระนอนปาโมกข์		”	๒๑๐
สร้างวัดปาโมกข์ใหม่		”	๒๑๐
พระเจ้าแผ่นดินประชวรหนัก		”	๒๑๐
มอบราชสมบัติแก่เจ้าฟ้าอภัย		”	๒๑๑
กรมพระราชวังบวรฯ ไม่เต็มพระไทยให้ราชสมบัติเจ้าฟ้าอภัย		”	๒๑๑
เจ้าฟ้าอภัยกับกรมพระราชวังบวรฯ เตรียมรบกัน		น่า	๒๑๑
พระเจ้าแผ่นดินสวรรคต		”	๒๑๑
แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๓ (พระบรมโกษ) จุลศักราช ๑๐๙๔–๑๑๒๐
เจ้าฟ้าอภัยกับกรมพระราชวังบวรฯ รบกันกลางพระนคร		น่า	๒๑๒
พระธนบุรีอาสาเจ้าฟ้าอภัย ขุนชำนาญอาสากรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๑๒
ขุนชำนาญฟันพระธนบุรีตายในที่รบ		”	๒๑๓
เจ้าฟ้าอภัย เจ้าฟ้าปรเมศวร์ หนี		”	๒๑๓
ขุนชำนาญตามจับเจ้าฟ้าอภัย เจ้าฟ้าปรเมศวร์ ได้		”	๒๑๔
สำเร็จโทษเจ้าฟ้าอภัย เจ้าฟ้าปรเมศวร์		”	๒๑๕
พระองค์แก้วหนีเจ้าฟ้าอภัยมาเข้ากับกรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๑๕
กรมพระราชวังบวรฯ อุบายสำเร็จโทษพระองค์แก้ว		”	๒๑๕
ยกโทษนายด้วง มหาดเล็กเจ้าฟ้าอภัย		”	๒๑๖
ให้แขกจามแทงพระพิไชยราชาแลพระยายมราช (พูน) ที่หนีบวช		”	๒๑๖
ยกโทษหมื่นราชประสิทธิกรรม์ประทานปขาวจันเพ็ชร		”	๒๑๖
ทำพระราชพิธีปราบดาภิเศกในพระราชวังบวรฯ		”	๒๑๗
ตั้งขุนชำนาญเปนเจ้าพระยาชำนาญบริรักษ์ ที่โกษาธิบดี		”	๒๑๗
ตั้งหลวงจ่าแสนยากรเปนเจ้าพระยาอภัยมนตรี ที่สมุหนายก		”	๒๑๘
ตั้งพระยาราชสงคราม ที่สมุหนายก เปนเจ้าพระยาราชนายก ที่สมุหกระลาโหม		น่า	๒๑๘
ตั้งพระมเหษีใหญ่เปนกรมหลวงอภัยนุชิต		”	๒๑๘
ตั้งพระมเหษีน้อยเปนกรมหลวงพิพิธมนตรี		”	๒๑๘
ตั้งเจ้าฟ้าแลพระองค์เจ้าลูกเธอ		”	๒๑๘
พระนามเจ้าฟ้าลูกเธอ		”	๒๑๙
ทรงขัดแค้นจะไม่ทำพระบรมศพ		”	๒๑๙
ขัดเจ้าพระยาราชนายกไม่ได้ จึงทำ		”	๒๑๙
ฉลองวัดป่าโมก		”	๒๒๐
เสด็จไปล้อมช้างที่เมืองลพบุรี		”	๒๒๐
เวลาเสด็จไม่อยู่ พวกจีนบ้านนายก่ายเข้าปล้นพระราชวัง		”	๒๒๑
เจ้าฟ้าพระตรัสน้อยเข้ามาช่วยป้องกันพระราชวัง		”	๒๒๑
ทรงแคลงเจ้าฟ้าตรัสน้อย		”	๒๒๒
เจ้าฟ้าตรัสน้อยขึ้นไปเฝ้าทูลชี้แจงจนสิ้นทรงสงไสย		”	๒๒๒
เปลี่ยนเครื่องบนพระที่นั่งสรรเพชญ์ปราสาท		”	๒๒๒
เจ้าฟ้ากรมขุนเสนาพิทักษ์ฟันเจ้าฟ้ากรมขุนสุเรนทรพิทักษ์ที่ทรงผนวช		”	๒๒๒
เจ้าฟ้ากรมขุนเสนาพิทักษ์หนีพระราชอาญาไปทรงผนวช		”	๒๒๓
สำเร็จโทษพระองค์เจ้าชื่น พระองค์เจ้าเกิด ที่ร่วมคิดกับเจ้าฟ้ากรมขุนเสนาพิทักษ์		”	๒๒๓
ได้ช้างเผือกพังแต่กรุงกัมพูชาชื่อ พระวิเชียรหัศดิน		”	๒๒๓
ให้ปิดทองเครื่องบนพระที่นั่งสรรเพชญ์ปราสาท		”	๒๒๔
เปลี่ยนเครื่องบนพระที่นั่งบรรยงก์รัตนาศน์ พระที่นั่งสุริยามรินทร์		น่า	๒๒๔
กรมหลวงโยธาเทพสิ้นพระชนม์		”	๒๒๔
กรมหลวงอภัยนุชิตประชวรหนัก ทูลขอโทษเจ้าฟ้ากรมขุนเสนาพิทักษ์		”	๒๒๕
กรมหลวงอภัยนุชิตสิ้นพระชนม์		”	๒๒๕
ฉลองวัดหารตรา		”	๒๒๕
เสด็จพระบาททุกปี		”	๒๒๖
เสด็จเมืองพิศณุโลก		”	๒๒๖
เสด็จนมัสการพระแท่นศิลาอาศน์และพระฝาง		”	๒๒๖
ตั้งเจ้าฟ้ากรมขุนเสนาพิทักษ์เปนกรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๒๖
ตั้งเจ้าฟ้าอินทสุดาวดีเปนกรมขุนยิสารเสนี มเหษีกรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๒๖
ปฏิสังขรร์วัดพระศรีสรรเพชญ์		”	๒๒๖
ต่อพระเศียรพระมงคลบพิตร แลแปลงมณฑปเปนมหาวิหาร		”	๒๒๖
ปฏิสังขรณ์วัดพระราม		”	๒๒๗
เปลี่ยนเครื่องบนพระวิหารสมเด็จ		”	๒๒๗
เจ้าพระอภัยมนตรี ที่สมุหนายก ถึงอสัญกรรม เลื่อนพระยาราชภักดีเปนสมุหนายก		”	๒๒๗
แต่งข้าหลวงออกเที่ยวเกลี้ยกล่อมเลขที่กระจัดพลัดพราย		”	๒๒๗
ได้ช้างพลายงาสั้นเมืองนครศรีธรรมราชชื่อ พระบรมนาเคนทร์		”	๒๒๘
ได้ช้างพลายงาสั้นเมืองไชยาชื่อ พระบรมวิไชยคเชนทร์		น่า	๒๒๘
ได้ช้างพลายงาสั้นเมืองนครศรีธรรมราชชื่อ พระบรมจักรพาฬ		”	๒๒๘
สมิงแซงมูได้เมืองหงษาวดี ตั้งแขงเมืองต่อพระเจ้าอังวะ		”	๒๒๘
สมิงแซงมูตั้งกวยคนหนึ่งซึ่งเปนบุตรเขยเปนสมิงทอ		”	๒๒๙
พม่าเจ้าเมืองกรมการเมืองเมาะตมะอพยพครัวหนีมอญเข้ามาพึ่งพระบารมี		”	๒๒๙
เพลิงไหม้พระราชวังบวรฯ จึงเสด็จเข้ามาอยู่วังหลวง		”	๒๒๙
สร้างวังน่าใหม่พระราชทานกรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๓๐
พระเจ้าอังวะแต่งทูตเจ้ามาขอบพระคุณที่ทรงรับเลี้ยงพม่าเมืองเมาะตมะ		”	๒๓๐
ราชทูตพม่าไม่ไหว้เสนาบดีก่อนเฝ้า ทรงเห็นชอบ		”	๒๓๐
ให้กลับใช้ธรรมเนียมเก่า ให้มหาดเล็กต้นรับสั่งขี่ฅอตำรวจวังไปสั่งราชการ		”	๒๓๑
ให้ราชทูตไทยไปตอบเมืองพม่า		”	๒๓๑
พระยาหงษาวดีล้อมเมืองอังวะ		”	๒๓๑
ราชทูตพม่าลวงรามัญว่าไทยจะไปช่วย		”	๒๓๑
ทัพหงษาวดีขัดเสบียงเลิกกลับ		”	๒๓๒
ปฏิสังขรณ์วัดภูเขาทอง		”	๒๓๒
เสด็จเมืองลพบุรี		”	๒๓๒
จับนักโสมเขมรตั้งซ่อง		”	๒๓๒
เมืองนครศรีธรรมราชบอกข่าวช้างสีปลาด		”	๒๓๒
เรื่องทำโรงรับช้างรายทางเปนโรงยอดไม่ต้องพระไทย		”	๒๓๒
ประทานชื่อช้างสีปลาดว่า พระบรมคชลักษณ		น่า	๒๓๓
พระยาหงสาวดีตีได้เมืองอังวะ		”	๒๓๓
มังลองพม่าตั้งตัวเปนใหญ่		”	๒๓๓
มังลองพม่าตีได้เมืองอังวะ		”	๒๓๓
มังลองตั้งเมืองรัตนสิงคขึ้นที่บ้านมุกโชโบ		”	๒๓๔
พระยาหงษาวดีแต่งกองทัพไปตีเมืองอังวะ		”	๒๓๔
กองทัพหงษาวดีแพ้มังลอง		”	๒๓๔
พระยาพระรามกับรามัญพรรคพวกหนีพระยาหงษาวดีเข้ามาพึ่งพระบารมี		”	๒๓๕
พบบ่อทองบางสพาน		”	๒๓๖
ทรงบำเพ็ญมหาทาน		”	๒๓๖
เสด็จพระพุทธบาท		”	๒๓๖
สมิงทอหนีพระยาหงษาวดีมาพึ่งพระบารมี		”	๒๓๗
ทรงแคลงสมิงทอ ให้จำคุกไว้		”	๒๓๗
กรมหมื่นอินทรภักดีสิ้นพระชนม์		”	๒๓๗
นักพระสถาองค์อิงพาญวนเข้ามาตีกรุงกัมพูชา		”	๒๓๗
นักพระรามาธิบดีกับนักพระศรีไชยเชฐหนีเข้ามาพึ่งพระบารมี		”	๒๓๗
เตรียมทัพจะยกไปตีกรุงกัมพูชา		”	๒๓๘
พระยาพระรามรามัญคิดอุบายอาสาแล้วหนี		”	๒๓๘
จับพระยาพระรามประหารชีวิตร		”	๒๓๘
พระยาราชสุภาวดียกกองทัพไปกรุงกัมพูชา		”	๒๓๘
นักพระสถายอมอ่อนน้อม จึงเลิกกองทัพกลับ		”	๒๓๘
นักพระสถาองค์อิงพิราไลย โปรดให้นักพระรามาธิบดีไปครองกรุงกัมพูชา		น่า	๒๓๘
ให้เอาตัวสมิงทอไปปล่อยเสียเมืองกวางตุ้ง		”	๒๓๙
พระเจ้ากรุงลังกาทูลขอพระสงฆ์		”	๒๓๙
ให้พระอุบาฬี พระอริยมุนี ไปลังกา		”	๒๓๙
เจ้าพระยาชำนาญบริรักษ์ถึงอสัญกรรม ทำศพอย่างเจ้าต่างกรม		”	๒๔๐
เสด็จไปล้อมช้างเมืองลพบุรี		”	๒๔๐
เสด็จนมัสการพระนอนจักรศรีแลพระนอนขุนอินทรประมูล		”	๒๔๐
ฉลองวัดนางคำ		”	๒๔๑
ให้พระนั่งกรรมฐานห้าฝน		”	๒๔๑
กรมพระราชวังบวรฯ จับเจ้ากรมปลัดกรมเจ้า ๓ กรมไปลงพระอาญา		”	๒๔๑
กรมหมื่นสุนทรเทพกล่าวโทษเจ้ากรมพระราชวังบวรฯ ว่าเปนชู้กับเจ้าฟ้านิ่มกับเจ้าฟ้าสังวาล		”	๒๔๒
จับกรมพระราชวังบวรฯ ชำระเปนสัตย์		”	๒๔๒
ลงพระราชอาญากรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๔๓
ถอดกรมพระราชวังบวรฯ เจ้าฟ้านิ่ม เจ้าฟ้าสังวาล ลงเปนไพร่		”	๒๔๓
กรมพระราชวังบวรฯ เจ้าฟ้าสังวาล สิ้นพระชนม์ในระหว่างโทษ		”	๒๔๔
เจ้าพระยาราชนายก เจ้าพระยาราชภักดี ถึงอสัญกรรม		”	๒๔๔
ตั้งพระยาราชสุภาวดี (บ้านประตูจีน) เปนเจ้าพระยาอภัยราชาที่สมุหนายก		น่า	๒๔๔
ตั้งพระยาธรรมไตรโลก (บ้านคลองแกลบ) เปนเจ้าพระยามหาเสนาที่สมุหพระกระลาโหม		”	๒๔๔
ตั้งพระยาบำเรอภักดิ์เปนพระยารัตนาธิเบศร์ว่ากรมวัง		”	๒๔๔
เสด็จไปฉลองพระนอนจักรศรี		”	๒๔๔
ได้ช้างงาสั้นเมืองนครไชยศรีชื่อ พระบรมไตรจักร		”	๒๔๔
กรมหมื่นเทพพิพิธกับเสนาบดีทูลขอให้เจ้าฟ้ากรมขุนพรพินิตเปนกรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๔๕
เจ้าฟ้ากรมขุนพรพินิตขอให้เจ้าฟ้ากรมขุนอนุรักษ์มนตรีเปนกรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๔๕
รับสั่งให้เจ้าฟ้ากรมขุนอนุรักษ์มนตรีไปทรงผนวชเสีย		”	๒๔๕
อุปราชาภิเศกเจ้าฟ้ากรมขุนพรพินิต		”	๒๔๕
กรมพระราชวังบวรฯ อยู่ในพระราชวังหลวง		”	๒๔๖
เรื่องปล่อยช้างต้นพระบรมจักรพาฬถวายพระพุทธบาท		”	๒๔๖
พระมหาธาตุวัดบวรโพธิ์พัง		”	๒๔๖
พระเจ้าแผ่นดินประชวรหนัก		”	๒๔๗
มอบราชสมบัติแก่กรมพระราชวังบวรฯ		”	๒๔๗
เจ้าฟ้ากรมขุนอนุรักษ์มนตรีลอบลาผนวชเข้ามาอยู่ในพระราชวัง		”	๒๔๗
พระเจ้าแผ่นดินสวรรคต		”	๒๔๘
แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๔ (กรมขุนพรพินิต) จุลศักราช ๑๑๒๐ ๑๐ วัน
เจ้า ๓ กรมวุ่นวาย		น่า	๒๔๘
กรมพระราชวังบวรฯ ให้พระราชาคณะไปว่ากล่าวเจ้า ๓ กรม		”	๒๔๙
เจ้า ๓ กรมมาเฝ้าทำสัตย์ถวาย		”	๒๔๙
จัดการพระบรมศพ		”	๒๔๙
จับเจ้า ๓ กรม		”	๒๔๙
สำเร็จโทษเจ้า ๓ กรม		”	๒๕๐
ทำพระราชพิธีปราบดาภิเศก		”	๒๕๐
เจ้าฟ้ากรมขุนอนุรักษ์มนตรีปราถนาราชสมบัติ		”	๒๕๐
พระเจ้าแผ่นดินถวายราชสมบัติเจ้าฟ้ากรมขุนอนุรักษ์มนตรี		”	๒๕๑
พระเจ้าแผ่นดินไปทรงผนวชอยู่วัดประดู่		”	๒๕๑
แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาที่ ๓ (พระที่นั่งสุริยามรินทร์) จุลศักราช ๑๑๒๐–๑๑๒๙
ทำพระราชพิธีราชาภิเศก		น่า	๒๕๑
กรมหมื่นเทพพิพิธออกทรงผนวชอยู่วัดกระโจม		”	๒๕๑
ตั้งกรมหลวงพิพิธมนตรี สมเด็จพระพันปีหลวง เปนกรมพระเทพามาตย์		”	๒๕๑
ตั้งพระองค์อาทิตย์เปนกรมหมื่นพิทักษ์ภูเบศร์		”	๒๕๒
ตั้งนายปิ่น พี่พระสนมเอก เปนพระยาราชมนตรีบริรักษ์ จางวางมหาดเล็ก		น่า	๒๕๒
ตั้งนายฉิม น้องนายปิ่น เปนจมื่นศรีสรรักษ์		”	๒๕๒
สมเด็จพระพันปีหลวงสวรรคต		”	๒๕๒
ความหยาบช้าของพระยาราชมนตรี (ปิ่น)		”	๒๕๒
เจ้าพระยาอภัยราชาคิดจะเชิญพระเจ้าแผ่นดินที่ทรงผนวชกลับมาครองราชสมบัติ		”	๒๕๒
เจ้าพระยาอภัยราชากับผู้ร่วมคิดไปปฤกษากับกรมหมื่นเทพพิพิธ		”	๒๕๓
กรมหมื่นเทพพิพิธกับผู้ร่วมคิดพากันไปทูลพระเจ้าแผ่นเินที่ทรงผนวช		”	๒๕๓
พระเจ้าแผ่นเินที่ทรงผนวชทูลความให้สมเด็จพระเชษฐาธิราชทราบ		”	๒๕๓
จับเจ้าพระยาอภัยราชา พระยายมราช พระยาเพ็ชรบุรี แลนายจุ้ย ผู้ร่วมคิด		”	๒๕๓
กรมหมื่นเทพพิพิธหนีไปตั้งค่ายอยู่วัดพระเจ้าพแนงเชิง		”	๒๕๔
อุบายจับกรมหมื่นเทพพิพิธได้		”	๒๕๔
ส่งพระวิสุทธาจารย์ พระวรญาณมุนี ไปเปลี่ยนพระอุบาฬี พระอริยมุนี ที่ลังกาทวีป		”	๒๕๔
ให้เอากรมหมื่นเทพพิพิธฝากไปปล่อยลังกาทวีป		”	๒๕๕
ถวายพระเพลิงพระบรมศพ		”	๒๕๕
มังลองตั้งตัวเปนพระเจ้าอลองพราญี		”	๒๕๕
พระเจ้าอลองพราญีตีเมืองหงษาวดี		น่า	๒๕๖
พระยาหงษาวดียอมอ่อนน้อมต่อพระเจ้าอลอง		”	๒๕๗
พระเจ้าอลองงดการรบ		”	๒๕๗
ขุนนางมอญไม่ยอมอ่อนน้อม คบกันออกปล้นค่ายพม่า		”	๒๕๗
พระเจ้าอลองกลับตีเมืองหงษาวดี		”	๒๕๗
พระเจ้าอลองได้เมืองหงษาวดี		”	๒๕๘
ฟ้าผ่าเมืองรัตนสิงควันเดียว ๑๖ แห่ง		”	๒๕๙
พระเจ้าอลองยกมาตีกรุงศรีอยุทธยา		”	๒๕๙
ได้ข่าวทัพพม่าตีได้เมืองทวาย		”	๒๖๐
ให้พระยายมราช พระยารัตนาธิเบศร์ ยกไปตั้งรับพม่าที่เมืองกุย		”	๒๖๐
ขุนรองปลัด (ชู) กับไพร่ ๔๐๐ รับอาสาศึกตั้งเปนกองอาจสามารถไปรบพม่า		”	๒๖๐
เกณฑ์เลขมารักษาพระนครแลย้ายครัวเข้าป่า		”	๒๖๐
พม่าตีได้เมืองมฤต เมืองตนาวศรี		”	๒๖๑
ทัพพระยายมราชแตกพม่า		”	๒๖๑
ขุนรองปลัด (ชู) รบพม่า		”	๒๖๑
พระยารัตนาธิเบศร์ยกหนีพม่า		”	๒๖๑
ทัพพม่าเข้ามาถึงเมืองสุพรรณบุรี		”	๒๖๒
ขุนนางแลราษฎรเชิญพระเจ้าอุทุมพรให้ลาผนวช		”	๒๖๒
พระเจ้าอุทุมพรลาผนวชออกมาบัญชาการรักษาพระนคร		”	๒๖๒
กวาดครัวเข้าพระนคร		”	๒๖๒
ก่อกำแพงเมืองริมน้ำข้างวังอิกชั้น ๑		น่า	๒๖๒
ให้เจ้าพระยามหาเสนาเปนแม่ทัพไปตั้งรับพม่าที่ลำน้ำเอกราช		”	๒๖๒
จับพระยามนตรีจับจมื่นศรีสรรักษ์ลงพระราชอาญา		”	๒๖๒
กองทัพไทยที่ลำน้ำเอกราชแตกพม่า		”	๒๖๓
พระเจ้าอลองเข้ามาตั้งบางกุ่ม บ้านกระเดื่อง		”	๒๖๓
พวกจีนบ้านนายก่ายเข้ามาอาสารบพม่า		”	๒๖๓
ให้จมื่นทิพเสนายกกองทัพหนุนทัพจีน		”	๒๖๔
กองจีนแลจมื่นทิพเสนาแตกพม่า		”	๒๖๔
พม่าเข้ามาตั้งถึงพเนียด		”	๒๖๔
ถอยเรือหลวงแลเรือลูกค้าหลบพม่าไปรวมไว้ท้ายคู		”	๒๖๔
พม่าตามไปเผาเรือแลฆ่าคนที่หลบหนีไปอยู่ท้ายคู		”	๒๖๔
พม่าเอาปืนใหญ่ตั้งที่วัดราชพฤกษ์ วัดกระษัตรา ยิงเข้าไปในเมือง		”	๒๖๔
พม่าเอาปืนใหญ่ตั้งวัดน่าพระเมรุยิงเข้าไปในวัง		”	๒๖๕
พระเจ้าอลองถูกปืนแตก เลิกทัพพม่ากลับไปทางเหนือ		”	๒๖๕
พระเจ้าอลองสิ้นพระชนม์ที่ตำบลเมาะกะโลก		”	๒๖๕
ให้พระยายมราช พระยาสีหราชเดโช ตามทัพพม่าไม่ทัน		”	๒๖๕
มังระ ราชบุตร ถวายพระเพลิงศพพระเจ้าอลอง		”	๒๖๕
แมงละแมงข่อง แม่ทัพหลังพม่า คิดขบถ ยึดเมืองอังวะ ตั้งแขงเมือง		”	๒๖๖
มังลอก ราชบุตรใหญ่ ได้ข่าวว่า รามัญเปนขบถ ให้ฆ่ารามัญในเมืองรัตนสิงคเสียเปนอันมาก		”	๒๖๖
มังลอกให้โหรทำนายหาตัวแม่ทัพปราบแมงละแมงข่อง		น่า	๒๖๖
ได้รามัญชื่อ หยั่งมิ ต้องลักษณเปนแม่ทัพ		”	๒๖๖
พม่าตีเมืองอังวะไม่ได้		”	๒๖๗
หยั่งมิทำวิทยาคมรบชนะแมงละแมงข่อง		”	๒๖๗
มังลอกเสวยราชย์เปนพระเจ้ากรุงพม่า		”	๒๖๙
เจ้าเมืองตองอูแขงเมือง พระเจ้ามังลอกตีได้เมืองตองอู		”	๒๖๙
ไทยขุดเก็บปืนในค่ายพม่า		”	๒๖๙
พระเจ้าอุทุมพรถวายพระองค์เจ้าแมลงเม่าเปนพระมเหษีสมเด็จพระเชษฐาธิราช		”	๒๗๐
พระเจ้าแผ่นดินแสดงความไม่พอพระไทยในพระเจ้าอุทุมพร		”	๒๗๐
พระเจ้าอุทุมพรออกทรงผนวชเสียอิก		”	๒๗๐
ซ่อมแซมพระที่นั่งสุริยามรินทร์		”	๒๗๐
พวกรามัญสวามิภักดิ์อพยพหนี แล้วเข้าตีเมืองนครนายก		”	๒๗๐
ให้พระยาสีหราชเดโชเปนแม่ทัพไปปราบพวกรามัญ		”	๒๗๐
พวกรามัญเอาไม้ขว้างทัพพระยาสีหราชเดโชแตก		”	๒๗๐
ให้พระยายมราช พระยาเพ็ชรบุรี ยกไปปราบรามัญ		”	๒๗๑
พวกรามัญแตกหนีไปทางเมืองหล่มศักดิ์		”	๒๗๑
น้ำแดงครั้งที่ ๑		”	๒๗๑
พระเจ้ามังลองให้กองทัพมาตีเมืองเชียงใหม่		”	๒๗๑
เจ้าเมืองลำพูนไชยหนีพม่ามาพึ่งพระบารมี		”	๒๗๑
พระยาจันท์ เจ้าเมืองเชียงใหม่ สวามิภักดิ์ ขอกองทัพช่วยรบพม่า		”	๒๗๑
ให้เจ้าพระยาสุรสีห์ยกไปช่วยเชียงใหม่ไม่ทัน		”	๒๗๑
พม่าให้อาปรกามนีอยู่รักษาเมืองเชียงใหม่		น่า	๒๗๒
พระอริยมุนี พระวิสุทธาจารย์ พระวรญาณมุนี กลับจากลังกา		”	๒๗๒
กรมหมื่นเทพพิพิธอยู่ลังกา คนนับถือมาก		”	๒๗๒
พวกกังขาขบถ คิดจะถวายราชสมบัติแก่กรมหมื่นเทพพิพิธ		”	๒๗๓
พระเจ้ากรุงลังกาให้จับกรมหมื่นเทพพิพิธ		”	๒๗๓
กรมหมื่นเทพพิพิธหนีจากลังกาไปอาไศรยเมืองเทศ		”	๒๗๓
กรมหมื่นเทพพิพิธได้ข่าวว่าเสียกรุง จึงมาเมืองมฤต		”	๒๗๓
ให้ข้าหลวงออกไปคุมกรมหมื่นเทพพิพิธไว้ที่เมืองมฤต		”	๒๗๓
พระเจ้ามังลอกสิ้นพระชนม์		”	๒๗๓
มังระ ราชอนุชา ได้ราชสมบัติลงมาอยู่เมืองอังวะ		”	๒๗๔
พระเจ้าอังวะตีเมืองมณีบุร คือ เมืองกระแซ		”	๒๗๔
พม่าขัดเสบียง ต้องกลับ		”	๒๗๔
หุยตองจาทวายเปนขบถต่อพม่า ตีได้เมืองทวาย ขอมาขึ้นกรุงดังเก่า		”	๒๗๔
น้ำแดงครั้งที่ ๒		”	๒๗๔
เสด็จพระฉายแลพระบาท		”	๒๗๔
ให้ฟั่นเชือกน้ำมันไว้เตรียมการศึก		”	๒๗๕
พระเจ้ามังระเตรียมทัพมาตีกรุงศรีอยุทธยา		”	๒๗๕
ให้มังมหานรทาเปนแม่ทัพมาทางเมืองทวาย		”	๒๗๕
ให้เนเมียวมหาเสนาบดีเปนแม่ทัพมาทางเหนือ		”	๒๗๕
พม่าตีได้เมืองทวาย		”	๒๗๕
ที่กรุงได้ข่าวศึกพม่า		”	๒๗๖
พม่าตีได้เมืองตนาวศรี เมืองมฤต		น่า	๒๗๖
พม่าเข้ามาเผาเมืองชุมพร มาตีเมืองปทิว เมืองกุย เมืองปราณ		”	๒๗๖
กรมหมื่นเทพพิพิธกับหุยตองจาหนีเข้ามาเมืองเพ็ชรบุรี		”	๒๗๖
ให้ส่งกรมหมื่นเทพพิพิธไปไว้เมืองจันทบุรี หุยตองจาไปไว้เมืองชลบุรี		”	๒๗๖
ให้พระพิเรนทรเทพยกไปตั้งรับพม่าที่เมืองกาญจนบุรี		”	๒๗๖
ทัพมังมหานรทาตีกองทัพพระพิเรนทรเทพแตก		”	๒๗๖
พม่ายกมาตั้งต่อเรืออยู่ที่ดงรัง หนองขาว ปี ๑		”	๒๗๗
พม่าได้เมืองราชบุรี เมืองเพ็ชรบุรี		”	๒๗๗
แต่งกองทัพไปตั้งค่ายรับพม่าในแขวงเมืองราชบุรี		”	๒๗๗
เกณฑ์คนหัวเมืองเหนือแลฝ่ายตวันออกเข้ามารักษาพระนคร		”	๒๗๗
แต่งกองทัพรักษาเมืองธนบุรี เมืองนนทบุรี		”	๒๗๗
เจ้าพระยาพิศณุโลกทูลลากลับขึ้นไปปลงศพมารดา		”	๒๗๗
กองทัพพม่าฝ่ายเหนือมาตั้งต่อเรือที่เมืองกำแพงเพ็ชร		”	๒๗๘
สั่งเจ้าพระยาพิศณุโลกให้ไปรบพม่าทางเหนือ		”	๒๗๘
พม่าลงมาตั้งเมืองนครสวรรค์		”	๒๗๘
พม่าตีได้เมืองสวรรคโลก เมืองศุโขไทย		”	๒๗๘
เจ้าพระยาพิศณุโลกยกไปช่วยเมืองศุโขไทย		”	๒๗๘
เจ้าฟ้าจีดหนีโทษจากกรุงขึ้นไปเมืองพิศณุโลก		”	๒๗๘
เจ้าฟ้าจีดชิงเอาเมืองพิศณุโลก		”	๒๗๙
เจ้าพระยาพิศณุโลกยกทัพกลับมารบเจ้าฟ้าจีด		”	๒๗๙
เจ้าพระยาพิศณุโลกจับเจ้าฟ้าจีดถ่วงน้ำเสีย		น่า	๒๗๙
ชาวเมืองลำพูนไชยที่สวามิภักดิ์อพยพหนี		”	๒๗๙
พม่าตีทัพไทยที่เมืองราชบุรีแตก แล้วเข้ามาตีเมืองธนบุรี		”	๒๘๐
พระยารัตนธิเบศร์ แม่ทัพรักษาเมืองธนบุรี หนีพม่า		”	๒๘๐
กองทัพนครราชสิมาที่รักษาเมืองธนบุรียกกลับไปเมือง		”	๒๘๐
กำปั่นพ่อค้าอังกฤษรับช่วยรบพม่า		”	๒๘๐
พม่าเข้ามารักษาเมืองธนบุรี		”	๒๘๐
พม่ารบกับกำปั่นอังกฤษที่เมืองธนบุรี		”	๒๘๐
พระยายมราชหนีพม่าจากเมืองนนทบุรี		”	๒๘๐
พม่าตั้งค่ายที่วัดเขมา		”	๒๘๐
กำปั่นอังกฤษรบพม่าที่เมืองนนทบุรี		”	๒๘๑
นายกำปั่นอังกฤษขอปืนใหญ่กับเรือพายช่วยรบพม่า		”	๒๘๑
กำปั่นอังกฤษแล่นหนีออกทเลไป		”	๒๘๑
ทัพพม่าทางเหนือมารวมที่เมืองกำแพงเพ็ชร		”	๒๘๒
ทัพพม่าทางใต้เข้ามาตั้งถึงสีกุก บางไทร		”	๒๘๒
ทัพพม่าทางเหนือเข้ามาตั้งที่ปากน้ำประสบ		”	๒๘๒
ทัพพม่าหนุนเข้ามาทางเมืองอุไทยธานีอิกกอง ๑		”	๒๘๒
พม่ามาตั้งที่เมืองวิเศษไชยชาญแลขนอนหลวงวัดโปรดสัตว		”	๒๘๓
พม่าเกลี้ยกล่อมไทยชาวหัวเมืองให้เข้าด้วย		”	๒๘๓
พม่ากดขี่ไทยที่เข้าเกลี้ยกล่อม		”	๒๘๓
พระอาจารย์ธรรมโชติกับพวกไทยหัวเมืองตั้งค่ายสู้พม่าที่บางระจัน		”	๒๘๓
ไทยบางระจันตีพม่าแตกครั้งที่ ๑		น่า	๒๘๔
ไทยบางระจันตีพม่าแตกครั้งที่ ๒		”	๒๘๔
ไทยบางระจันตีพม่าแตกครั้งที่ ๓		”	๒๘๔
ไทยบางระจันตีพม่าแตกครั้งที่ ๔		”	๒๘๔
ไทยบางระจันตีพม่าแตกครั้งที่ ๕		”	๒๘๔
ไทยบางระจันตีพม่าแตกครั้งที่ ๖		”	๒๘๖
ไทยบางระจันตีพม่าแตกครั้งที่ ๗		”	๒๘๖
ชาวพระนครเชิญพระเจ้าอุทุมพรให้ลาผนวชอิก		”	๒๘๖
พระเจ้าอุทุมพรไม่ลาผนวช		”	๒๘๗
ให้พระยาพระคลังยกทัพไปรบพม่าช่วยไทยบางระจัน		”	๒๘๗
พม่าอุบายตีกองทัพพระยาพระคลังแตก		”	๒๘๘
พระนายกองรับอาสาพม่าไปตีค่ายไทยบางระจัน		”	๒๘๘
ไทยบางระจันตีพม่าแตกครั้งที่ ๘		”	๒๘๘
ไทยบางระจันขอปืนใหญ่กระสุนดินดำต่อกรุง		”	๒๘๙
พระยารัตนาธิเบศร์ออกไปเรี่ยรายหล่อปืนใหญ่ที่บางระจัน		”	๒๙๐
เสียค่ายบางระจันแก่พม่า		”	๒๙๐
สมเด็จพระสังฆราชสิ้นพระชนม์ ๒ พระองค์ต่อกัน		”	๒๙๑
กรมหมื่นเทพพิพิธรวมพลยกจากเมืองจันทบุรีเข้ามาตั้งอยู่เมืองปาจิณบุรี		”	๒๙๑
คนในกรุงพากันไปเข้ากับกรมหมื่นเทพพิพิธมาก		”	๒๙๑
พม่ายกไปตีกรมหมื่นเทพพิพิธแตกหนีไปเมืองนครราชสิมา		”	๒๙๒
มังมหานรทา แม่ทัพพม่า ตาย		”	๒๙๒
ปกันหวุ่นเปนแม่ทัพแทนมังมหานรทา		น่า	๒๙๓
เนเมียวมหาเสนาบดีได้เปนแม่ทัพใหญ่		”	๒๙๓
พม่าเข้ามาตั้งค่ายที่โพธิ์ ๓ ต้น		”	๒๙๓
พม่าเอาปืนใหญ่มาตั้งที่ภูเขาทองแลวัดท่าการ้องยิงเข้าไปในกรุง		”	๒๙๓
แต่งทัพเรือไปรบพม่าที่วัดท่าการ้อง		”	๒๙๔
พม่ายิงถูกนายเริกตายคนเดียว ทัพเรือถอย		”	๒๙๔
พม่าเข้ามาตั้งหอรบที่วัดพลับพลาไชย วัดเต่า วัดสุเรนทร์ วัดแดง เอาปืนยิงเข้าไปในกรุง		”	๒๙๔
พระยาตากสินได้เลื่อนที่เปนพระยากำแพงเพ็ชร		”	๒๙๔
ใหพระยากำแพง (สิน) เปนแม่ทัพ พระยาเพ็ชรบุรีเปนทัพน่า ยกทัพเรือไปสังกัดตีพม่าทุ่งวัดสังฆาวาศ		”	๒๙๔
พระยาเพ็ชรบุรีเข้าตีทัพพม่า		”	๒๙๔
พระยากำแพง (สิน) ไม่ช่วย ทัพพระยาเพ็ชรบุรีแตก		”	๒๙๕
พระยากำแพง (สิน) ไปตั้งอยู่วัดพิไชย ไม่กลับเข้าเมือง		”	๒๙๕
กองทัพกรุงออกไปตั้งสู้พม่าที่วัดไชยวัฒนาราม		”	๒๙๕
กองทัพจีนนายก่ายยกไปตั้งสู้พม่าที่คลองสวนพลู		”	๒๙๕
พระยาแพร่ (มังไชย) เอาใจออกหากหนีพม่า		”	๒๙๕
ไฟไหม้ในพระนคร		”	๒๙๖
พระยากำแพง (สิน) ยกหนีออกบ้านนอก		”	๒๙๖
พม่ายกตามพระยากำแพง (สิน)		”	๒๙๖
พระยากำแพง (สิน) ชนะพม่าครั้งที่ ๑		”	๒๙๖
พระยากำแพง (สิน) ชนะพม่าครั้งที่ ๒		”	๒๙๖
พระยากำแพง (สิน) ชนะพม่าครั้งที่ ๓		น่า	๒๙๗
พระยากำแพง (สิน) ยกไปตั้งอยู่บ้านกง		”	๒๙๗
พวกขุนหมื่นนายบ้านกงไม่เข้าด้วยพระยากำแพง (สิน)		”	๒๙๗
พระยากำแพง (สิน) ตีค่านบ้านกงแตก		”	๒๙๗
พระยากำแพง (สิน) ไปตั้งอยู่นาเริ่ง แขวงเมืองนครนายก		”	๒๙๘
พระยากำแพง (สิน) ไปตั้งอยู่ด่านกบแจะ แขวงเมืองปาจิณบุรี		”	๒๙๘
พม่ายกตามพระยากำแพง (สิน)		”	๒๙๘
พระยากำแพง (สิน) ชนะพม่าครั้งที่ ๔		”	๒๙๙
จีนค่ายสวนพลูไปลักเงินทองแลเผาพระมณฑปพระพุทธบาท		”	๒๙๙
พม่าเผาปราสาทที่พเนียด		”	๓๐๐
พม่าเข้ามาตั้งค่ายริมคูเมือง เอาปืนยิงเข้าไปในพระนคร		”	๓๐๐
เกิดโจรผู้ร้ายชุกชุมในพระนคร		”	๓๐๐
ยิงปืนใหญ่โต้กับพม่า		”	๓๐๐
ให้ออกไปเจรจาความเมืองกับพม่า		”	๓๐๐
พม่าไม่ยอมเปนไมตรี		”	๓๐๑
พม่าตีได้ค่ายไทยวัดไชยวัฒนาราม		”	๓๐๑
พม่าตีได้ค่ายจีนคลองสวนพลู		”	๓๐๑
พม่าทำสพานเรือกข้ามคูเมืองที่หัวรอ		”	๓๐๑
พม่าขุดอุโมงค์ทำลายกำแพงเมือง		”	๓๐๒
พม่าเข้าปล้นพระนคร		”	๓๐๒
เสียพระนครแก่พม่า		”	๓๐๒
พระเจ้าแผ่นดินหนีไปซ่อนอยู่บ้านจิก		”	๓๐๒
พม่าจับผู้คนแลริบทรัพย์สิ่งของ		น่า	๓๐๓
พม่าตั้งพระนายกองอยู่รักษากรุงกับมองยา		”	๓๐๓
พม่ากวาดคนแลเก็บทรัพย์กลับไปเมือง		”	๓๐๔
พม่าระเบิดปืนพระพิรุณเสียที่วัดเขมา		”	๓๐๔
พม่าตั้งนายทองอินเปนเจ้าเมืองธนบุรี		”	๓๐๔
พม่าเอาเรือกิ่งไปด้วยลำ ๑		”	๓๐๔
พระเจ้ามังระให้ปกันหวุ่นเปนเจ้าเมืองเมาะตมะ		”	๓๐๕
พระเจ้ามังระตั้งเนเมียวเปนอโยทธยาหวุ่น		”	๓๐๕
พระเจ้ามังระให้สึกพระเจ้าอุทุมพรออกเปนฆราวาศ		”	๓๐๕
พระเจ้ามังระให้ราชวงษ์ไทยอยู่ที่เมืองจักไก		”	๓๐๕

---

1. ความซ้ำกับน่า ๑๗