ประชุมพงศาวดาร/ภาคที่ 2 (2457)/เรื่องที่ 1
ที่เมืองนครศรีธรรมราชมีต้นหนังสือแลสำเนาหนังสือเก่า ๆ เก็บรวบรวมสะสมไว้มาก เมื่อพระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เสด็จไปเมืองนครศรีธรรมราชคราวใด เจ้าพระยาสุธรรมมนตรีได้ค้นหนังสือเก่า ๆ เหล่านี้ถวายมาแทบทุกคราว ในหนังสือพวกนี้มีสำเนาหนังสือเรื่องตั้งผู้สำเร็จราชการเมืองนครศรีธรรมราชแต่ก่อนมา ๔ ครั้ง คือ
ครั้งที่ ๑ เมื่อปีจอ จัตวาศก จุลศักราช ๑๑๐๔ ปี ในแผ่นดินพระเจ้าอยู่หัวบรมโกษฐกรุงเก่า ตั้งพระยาไชยาธิเบศร์เปนเจ้าพระยานครศรีธรรมราช
ครั้งที่ ๒ เมื่อปีวอก อัฐศก จุลศักราช ๑๑๓๘ ปี เจ้ากรุงธนบุรีตั้งเจ้านครเปนพระเจ้าประเทศราช
ครั้งที่ ๓ เมื่อปีมโรง ฉศก จุลศักราช ๑๑๔๖ ปี ตั้งกรุงรัตนโกสินทรแล้ว ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ทรงตั้งเจ้าพัฒน์เปนเจ้าพระยานครศรีธรรมราช
ครั้งที่ ๔ เมื่อปีมแม ตรีศก จุลศักราช ๑๑๗๓ ปี ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาไลย ทรงตั้งพระบริรักษ์ภูเบศร์ (คือ เจ้าพระยานคร น้อย) เปนพระยานครศรีธรรมราช
เห็นว่า หนังสือเหล่านี้เปนสำเนาอันแท้จริง มิใช่ของปลอม แลเปนเรื่องราวอันสมควรจะลงพิมพ์รักษาไว้ไม่ให้หายสูญ โดยเปนหนังสือที่มีประโยชน์ในทางความรู้พงษาวดารแลแบบแผนประเพณีเก่า จึงได้นำมาลงพิมพ์ไว้