ห้องสิน/เล่ม ๑
ในการประชุมคณะกรรมการดำเนินงานจัดพิมพ์หนังสือชุดภาษาไทยเพื่อทบทวนงานที่ได้ดำเนินมาแล้วในปีแรก คณะกรรมการดำเนินงานได้มีมติให้เพิ่มการจัดพิมพ์หนังสือชุดภาษาไทยขึ้นอีกสามชุด คือ ชุดประชุมพงศาวดาร ชุดรามเกียรติ์ และชุดพงศาวดารจีน
ชุดพงศาวดารจีนซึ่งจัดเป็นชุดที่ยี่สิบนี้ คณะกรรมการได้มีมติให้จัดพิมพ์เฉพาะเรื่องที่นับเนื่องเป็น "พงศาวดารจีน" จริง ๆ เสียก่อน ส่วนเรื่องจีนอื่น ๆ ที่จัดว่า เป็น "เกร็ด" พงศาวดารบ้าง หรือที่แต่งเป็นแบบนวนิยายบ้าง ให้จัดพิมพ์ต่อภายหลัง
ความจริงหนังสือพงศาวดารจีนไม่ว่าประเภทใดมีผู้นิยมอ่านกันมาก ในสมัยก่อน ชาวบ้านร้านตลาดทั่วไปติดพงศาวดารจีนเหมือนกับการรับประทานอาหาร ฉะนั้น จึงปรากฏว่า บรรดาหนังสือพิมพ์ต่าง ๆ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจะต้องลงเรื่องจีนอย่างน้อยหนึ่งเรื่องเป็นประจำ นักอ่านจะซื้อหนังสือพิมพ์รายวันเพื่ออ่านเรื่องจีนวันต่อวัน เรื่องที่ลงพิมพ์นั้นบางเรื่องก็เป็นเรื่องที่เคยพิมพ์เป็นเล่มมาแล้ว แต่หาอ่านไม่ได้ เพราะต้นฉบับเดิมหายาก และมิได้มีการพิมพ์ขึ้นใหม่ บางเรื่องก็เป็นเรื่องที่แปลขึ้นใหม่จากนวนิยายจีนซึ่งแต่งอิงพงศาวดาร บางเรื่องก็เป็นเรื่องที่นักประพันธ์ไทยแต่งข้นเองทำนองแต่งนวนิยายอาศัยพงศาวดารจีน เรื่องอิงพงศาวดารจีนที่น่าอ่านเพราะเป็นเรื่องมีคติแก่ชีวิตและครอบครัวก็มีหลายเรื่อง เช่น เรื่องจอยุ่ยเหม็ง เป็นต้น
ส่วนเรื่องจีนที่จัดได้ว่า เป็นเรื่อง "พงศาวดาร" นั้นปรากฏจากหนังสือตำนานสามก๊ก พระนิพนธ์สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพว่า พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมีพระราชดำรัสสั่งให้แปลขึ้นสองเรื่อง คือ เรื่องไซ่ฮั่น เรื่องหนึ่ง กับเรื่องสามก๊ก เรื่องหนึ่ง โปรดให้สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ กรมพระราชวังหลัง ทรงอำนวยการแปลเรื่องไซ่ฮั่น และให้เจ้าพระยาพระคลัง (หน) อำนวยการแปลเรื่องสามก๊ก นับเป็นเริ่มแรกของการแปลพงศาวดารจีนมาเป็นภาษาไทย ในรัชกาลที่ ๒ ได้มีการแปลบ้าง แต่ปรากฏว่า ส่วนใหญ่ได้มีการแปลในรัชกาลที่ ๔ และรัชกาลต่อ ๆ มา
แต่การแปลพงศาวดารจีนเป็นภาษาไทยในครั้งนั้นหาได้แปลตามลำดับราชวงศ์กษัตริย์จีนไม่ เข้าใจว่า อาจเพ่งเล็งไปในความสนุกของเรื่อง หรือตามแต่จะหาต้นฉบับได้มากกว่า ทั้งผู้อ่านไม่ปรารถนาจะหาความรู้ทางประวัติศาสตร์นอกจากความสนุกเป็นสำคัญ แต่ในการพิมพ์คราวนี้ คณะกรรมการมีความคิดเห็นว่า ควรจะจัดพิมพ์ใหม่ตามลำดับราชวงศ์กษัตริย์จีน ซึ่งบางทีจะเป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจของประวัติศาสตร์บ้าง จึงได้เรียงลำดับการพิมพ์ดังต่อไปนี้ คือ
| ๑. ไคเภ็ก |
| |
| ๒. ห้องสิน |
| |
| ๓. เลียดก๊ก | ||
| ๔. ไซ่ฮั่น |
| |
| ๕. ไต้ฮั่น | ||
| ๖. ตั้งฮั่น | ||
| ๗. สามก๊ก |
| |
| ๘. ไซจิ้น |
| |
| ๙. ตั้งจิ้น | ||
| ๑๐. น่ำซ้อง | ||
| ๑๑. ส้วยถัง |
| |
| ๑๒. ซุยถัง | ||
| ๑๓. เสาปัก |
| |
| ๑๔. ซิยิ่นกุ้ย | ||
| ๑๕. ซิเตงซัน | ||
| ๑๖. ไซอิ๋ว | ||
| ๑๗. บูเช็กเทียน | ||
| ๑๘. หงอโต้ว |
| |
| ๑๙. น่ำปักซ้อง |
| |
| ๒๐. บ้วนฮ่วยเหลา | ||
| ๒๑. โหงวโฮ้วเพงไซ | ||
| ๒๒. โหงโฮ้วเพงหนำ | ||
| ๒๓. โหงวโฮ้วเพงปัก | ||
| ๒๔. ซวยงัก | ||
| ๒๕. ซ้องกั๋ง | ||
| ๒๖. เปาเล่งถูกงอั้น | ||
| ๒๗. ง่วนเฉียว |
| |
| ๒๘. เม่งเฉียว |
| |
| ๒๙. เองเลียดต้วน | ||
| ๓๐. ซองเต๊กอิ้วกังหนำ | ||
| ๓๑. ไต้อั้งเผ่า | ||
| ๓๒. เซียวอั้งเผ่า | ||
| ๓๓. เนียหนำอิดซือ | ||
| ๓๔. เม่งมวดเซงฌ้อ |
| |
| ๓๕. เชงเฉียว |
รวมทั้งสิ้นเป็นหนังสือสามสิบห้าเรื่อง ซึ่งถ้าแบ่งตามขนาดหนังสือชุดภาษาไทยก็อาจจะได้ไม่ต่ำกว่าห้าสิบเล่ม ต้นฉบับพิมพ์พงศาวดารจีนตามบัญชีดังกล่าวนี้ในปัจจุบันหาอ่านกันได้ยาก เพราะส่วนใหญ่มิได้มีการพิมพ์ขึ้นใหม่ นอกจากเรื่องที่นิยมกันว่า สนุก ๆ มากเท่านั้น การพิมพ์คราวนี้ก็ต้องยืมต้นฉบับจากหลายเจ้าของด้วยกัน ซึ่งคุรุสภาต้องขอแสดงความขอบคุณท่านเจ้าของต้นฉบับทุกท่านไว้ ณ ที่นี้ด้วย เพราะความเอื้อเฟื้อของท่านเท่ากับเป็นการช่วยรักษาวรรณกรรมของชาติให้คงไว้ส่วนหนึ่ง และการจัดพิมพ์นั้นได้แก้ไขเฉพาะอักขรวิธี ส่วนถ้อยคำสำนวนต่าง ๆ ได้คงไว้ตามเดิม ซึ่งท่านจะได้ทราบภาษาที่คนไทยเรานิยมใช้เมื่อร้อยปีเศษมาแล้วว่าเป็นอย่างไร
| ตอน | ชื่อตอน | หน้า | |
|---|---|---|---|
| ไทย | จีน | ||
| ติวอ๋องเสด็จวัดหนึงวา | 紂王女媧宮進香 | ๑ | |
| พระยากีจิว (กีจิวเฮ้า) เชาฮู แข็งเมือง | 冀州侯蘇護反商 | ๑๕ | |
| กีเซียงหว่านล้อมเอานางขันกี | 姬昌解圍進妲己 | ๓๓ | |
| ปิศาจเสือปลาฆ่านางขันกีที่เมืองอินจี๋น | 恩州驛狐狸死妲己 | ๕๙ | |
| ฤษีเมฆาวาส (หุนต๋งจู๊) ถวายกระบี่ไม้สน | 雲中子進劍除妖 | ๗๒ | |
| ติวอ๋องให้สร้างเสาทองแดง (เผาหลก) | 紂王無道造炮烙 | ๗๘ | |
| ฮุยต๋งวางแผนโค่นล้มเกียงฮองเฮา | 費仲計廢姜皇后 | ๙๐ | |
| ราชโอรสลี้ภัย | 方弼方相反朝歌 | ๑๐๔ | |
| เสี่ยงหยงตายในวังนพเก้า | 商容九間殿死節 | ๑๒๐ | |
| พบหลุยจินที่เขานางแอ่น (เอียนซัว) | 姬伯燕山收雷震 | ๑๓๐ | |
| พระยาประจิม (ไซรเป๊กเฮ้า) ถูกขัง | 羑里城囚西伯侯 | ๑๔๕ | |
| โลเฉียกำเนิดที่ด่านตันตึง (ตันตึงก๋วน) | 陳塘關哪吒出世 | ๑๕๗ | |
| ไทอิดจินหยินรบนางเจียกี๋ | 太乙真人收石磯 | ๑๗๓ | |
| โลเฉียเกิดใหม่ด้วยใบบัว | 哪吒現蓮花化身 | ๑๘๑ | |
| จูแหยละเขาคุนหลุน (คุนหลุนซัว) | 崑崙山子牙下山 | ๑๙๕ | |
| จูแหยเผาปิศาจกระจับปี่ | 子牙火燒琵琶精 | ๒๐๗ | |
| นางเชาขันกีคิดค้นหลุมงู | 蘇妲己置造蠆盆 | ๒๑๑ | |
| จูแยบริภาษพระเจ้าแผ่นดิน | 子牙諫主隱磻溪 | ๒๑๕ | |
| เปกอิบโค้ต้องราชทัณฑ์เพราะถวายของกำนัล | 伯邑考進貢贖罪 | ๒๒๕ | |
| ซันงีเสงให้สินบน | 散宜生私通費尤 | ๒๓๔ | |
| บุนอ๋องหนีผ่านด่านทั้งห้า | 文王誇官逃五關 | ๒๓๙ | |
| พระยาประจิมบุนอ๋องรากลูก | 西伯侯文王吐子 | ๒๔๗ | |
| บุนอ๋องฝันถึงเสือคิ้วขาวติดปีก | 文王夜夢飛熊兆 | ๒๕๒ | |
| บุนอ๋องได้จูแหยเป็นพวกที่แม่น้ำผวน | 渭水文王聘子牙 | ๒๕๖ | |
| นางเชาขันกีเลี้ยงโต๊ะปิศาจ | 蘇妲己請妖赴宴 | ๒๖๔ | |
| นางขันกีคิดร้ายต่อปิกัน | 妲己設計害比干 | ๒๗๑ | |
| ราชครู (ไท้สือ) คืนทัพกลับพระนครและถวายฎีกาสิบข้อ | 太師回兵陳十策 | ๒๘๐ | |
| จูแหยเปิดศึกกับซ่องเฮ่าเฮ้า | 子牙兵伐崇侯虎 | ๒๙๒ | |
| ตัดหัวเฮ่าเฮ้า บุนอ๋องรับดูแลบุตรภรรยา | 斬侯虎文王托孤 | ๒๙๘ | |
| จิวกีและบูเสงอ๋องถูกยุให้กบฏ | 周紀激反武成王 | ๓๐๕ | |
| ราชครูบุน (บุนไท้สือ) นำทัพไล่ล่า | 聞太師驅兵追襲 | ๓๑๗ | |
- ๑๘๐๑
- ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๑–๗๕)
ในบรรดาหนังสือที่เป็นประโยชน์สำหรับค้นคว้าทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีของไทยแล้ว หนังสือชุด ประชุมพงศาวดาร เป็นหนังสือที่ให้ประโยชน์อย่างยิ่ง เพราะได้รวบรวมเรื่องเก่า ๆ ที่มีสาระและคำอธิบายของผู้มีความรู้ในวิชาดังกล่าวไว้โดยละเอียด นอกจากเรื่องพงศาวดารแล้ว ยังมีตำนานและลัทธิธรรมเนียมที่ควรรู้และน่าสนใจรวมอยู่ด้วยเป็นอันมาก หนังสือชุดนี้เริ่มพิมพ์เป็นภาคแรก เรียกว่า ภาคที่ ๑ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๑ และได้พิมพ์ต่อมาจนถึงภาคที่ ๗๓ ใน พ.ศ. ๒๔๘๕ เป็นระยะเวลาถึงสามสิบปีเศษ และในขณะนี้ก็ยังมีพิมพ์ภาคอื่น ๆ ต่อมาอีกหลายภาค เนื่องด้วยหนังสือชุด ประชุมพงศาวดาร นี้เป็นหนังสือที่ดี และพิมพ์มาแล้วเป็นเวลาช้านาน ทำให้กระจัดกระจาย หาอ่านได้ยากในยามที่ต้องการ ทั้งหาผู้ที่จะลงทุนพิมพ์รวมเป็นชุดได้ยาก ราคาของหนังสือชุดนี้ในท้องตลาดจึงสูงขึ้นจนทุกวันนี้ ชุดหนึ่งถึงหนึ่งหมื่นบาท คณะกรรมการจัดพิมพ์หนังสือของคุรุสภามีความประสงค์จะรวบรวมพิมพ์หนังสือ ราคาพอสมควร สำหรับให้นักศึกษาและผู้สนใจในวิชาการได้หาซื้ออ่านได้สะดวก จึงได้จัดพิมพ์ขึ้น หนังสือชุดนี้ได้พิมพ์ออกมาสองภาคแล้ว และกำลังจัดพิมพ์ภาคต่อ ๆ ไปตามลำดับ ผู้สนใจโปรดอย่าลืมหาไว้เป็นสมบัติประดับห้องสมุดของท่าน
- ๘๑๔–๘๒๐
- พระราชพงศาวดารพม่า
พม่าเป็นเพื่อนบ้านใกล้เคียงของเรา มีประวัติศาสตร์พัวพันกับไทยตลอดมา ทั้งด้านการเป็นมิตรและการสงคราม ไม่มีชาติใดที่มีประวัติศาสตร์การสงครามกับชาติไทยเรามากเท่ากับพม่า ในประวัติศาสตร์ของเราสมัยกรุงศรีอยุธยามีเรื่องที่เกี่ยวพันกับพม่าในการสงครามมากมาย อันประกอบเป็นเรื่องราวส่วนใหญ่ในประวัติศาสตร์ไทย หนังสือเกี่ยวกับพงศาวดารของพม่าที่เป็นภาษาไทยหาอ่านศึกษาได้ยาก ทางคุรุสภาจึงได้จัดพิมพ์หนังสือชุดนี้ขึ้นในชุดภาษาไทยของคุรุสภา มีเรื่องติดต่อกันจากเลขที่ ๘๑๔–๘๒๐ รวมเป็นหนังสือเจ็ดเล่ม บรรยายพงศาวดารพม่าโดยละเอียด ตั้งแต่เริ่มต้นจนมาถึงยุคสิ้นราชวงศ์ในพม่า หนังสือชุดนี้ได้พิมพ์ออกมาครบชุดแล้ว ผู้ทรงนิพนธ์ คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ผู้สนใจในประวัติศาสตร์ไม่ควรพลาดที่จะมีหนังสือชุดนี้ไว้ในห้องสมุด
เชิงอรรถของวิกิซอร์ซ
แก้ไข- ↑ สารบัญเพิ่มโดยวิกิซอร์ซ ต้นฉบับไม่ได้แบ่งเป็นตอน ๆ เช่นนี้ ส่วนตอนที่ปรากฏนี้ วิกิซอร์ซเทียบเอากับต้นฉบับจีน เพื่อประโยชน์ในการอ่าน